Giới trẻ người Mông ứng dụng công nghệ số bảo tồn, lan tỏa văn hóa truyền thống

Ngày nay, trên các nền tảng mạng xã hội xuất hiện khá nhiều các clip tập luyện và biểu diễn, trình diễn văn hóa truyền thống của đồng bào dân tộc Mông đen ở xã Đức Long, tỉnh Cao Bằng. Các clip này được chia sẻ lan tỏa khá rộng rãi, thu hút sự chú ý và tương tác của cộng đồng một cách rộng rãi.

Em Vi Thị An, 15 tuổi, người dân tộc Mông, ở thôn Ka Liệng, xã Đức Long, cho biết: "Sau mỗi buổi tập luyện hay biểu diễn các tiết mục văn hóa dân tộc, chúng em lại làm clip đưa lên mạng để lưu giữ làm kỷ niệm. Và khi đưa lên đó, mọi người đều có thể xem, có thể nhận xét tiết mục ấy đã chuẩn chưa, chưa chuẩn thì cần phải bổ sung gì để hoàn thiện”.

Không chỉ người dân địa phương nhận xét, mà cộng đồng người dân tộc Mông ở nơi khác cũng có thể chia sẻ, góp ý và xây dựng hoặc có sự so sánh để các tiết mục được hoàn thiện hơn. Đây chính là những ưu việt khi thực hiện ứng dụng công nghệ số vào bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống nói chung và cộng đồng người dân tộc Mông ở xã Đức Long nói riêng.

Nghệ nhân Vi Thị Khao, ở thôn Ka Liệng, xã Đức Long, chia sẻ: "Chúng tôi đều lớn tuổi, không thông thạo về mạng xã hội, nhưng khi mình truyền dạy cho các cháu, các cháu lại chia sẻ lên mạng xã hội. Qua đó, có nhiều người xem, họ nhận xét và góp ý, có điều gì chưa đúng, chưa chuẩn với các giá trị văn hóa truyền thống xưa kia, thì mình tiếp thu để sửa đổi lại. Làm sao cho mọi thứ đi đúng với truyền thống, với bản sắc của dân tộc. Đây là điều rất có ích và được mọi người đón nhận rất cao.

Bởi văn hóa truyền thống đã có nhiều điều bị mai một, bị biến đổi trong thời gian dài, ngay cả bản thân chúng tôi cũng không thể nắm rõ được hết. Bởi vậy, khi đón nhận được các thông tin góp ý, chúng tôi đều lĩnh hội, ghi nhận và từ đó có sự điều chỉnh để truyền dạy lại cho các cháu hợp lý hơn", bà Khao cho biết.

Công nghệ số không chỉ góp phần đan tỏa các giá trị văn hóa truyền thống của tộc người, mà còn có sự kết nối rộng rãi giữa các nhóm dân tộc Mông ở các địa phương khác nhau. Chẳng hạn như trên các hội nhóm người Mông đen ở các tỉnh Lào Cai, Sơn La, đều kết nối với nhóm người Mông đen ở Cao Bằng, và cụ thể là người Mông đen ở xã Đức Long.

Ông Giàng Seo Gà, nghệ nhân người dân tộc Mông đen ở phường Sa Pa, tỉnh Lào Cai, cho biết: "Mỗi cộng đồng dân tộc, mỗi nhóm dân tộc ở các địa phương khác nhau, họ phải thích ứng với các điều kiện môi trường khác nhau, từ đó có những yếu tố văn hóa truyền thống mang những nét khác, dù là cùng một nhóm dân tộc. 

Chẳng hạn như người Mông ở xã Đức Long, tỉnh Cao Bằng, họ cũng là nhóm dân tộc Mông đen như chúng tôi, nhưng trong văn hóa truyền thống của họ và chúng tôi cũng có nét tương đồng, có nét khác biệt. Và để biết được những điều đó, chúng tôi nắm bắt thông qua các clip mà giới trẻ đưa lên mạng xã hội. Qua đó, chúng tôi có sự so sánh, chia sẻ và góp ý cho nhau, đây là một hình thức mới, nhờ có công nghệ số, nhờ mạng xã hội mới làm được”.

Em Vi Văn Toàn, sinh viên năm thứ 2 Đại học Văn hóa Hà Nội, là người dân tộc Mông đen ở xã Đức Long, cho biết: "Chúng tôi có thành lập nhóm người Mông đen trên mạng xã hội facebook, qua đó kết nối được với người Mông đen ở các tỉnh khác, cùng nhau đăng tải các nội dung về văn hóa truyền thống của dân tộc. Nhờ đó mới biết được người Mông đen ở các địa phương có gì giống nhau, khác nhau, cùng chia sẻ và học hỏi lẫn nhau. 

Nếu như trước đây người Mông đen ở xã Đức Long chỉ có nhạc cụ sáo, không có nhạc cụ khèn, thì qua giao lưu trên không gian mạng xã hội, chúng tôi đã học được cách sử dụng nhạc cụ khèn của nhóm Mông đen ở Sa Pa. Đây chính là những lợi ích từ việc ứng dụng công nghệ số, ứng dụng mạng xã hội vào việc bảo tồn và phát huy văn hóa truyền thống của dân tộc”.

Ngày nay, việc ứng dụng và sử dụng công nghệ số đối với giới trẻ người dân tộc Mông đen ở xã Đức Long không còn là điều xa lạ, từ những em học sinh cấp 2, cũng đã rất thành thạo. Và họ đã ứng dụng công nghệ vào việc bảo tồn phát huy, lan tỏa các giá trị truyền thống rất tốt, góp phần nâng cao chất lượng đời sống tinh thần cho cộng đồng, cho niềm tự hào của bản sắc văn hóa tộc người một cách hữu ích.