Hầu hết các trường chưa dạy học sinh về sử dụng mạng an toàn

Hội thảo "Phòng, chống xâm hại trẻ em trên môi trường mạng và trong cơ sở giáo dục" ngày 13/1/2020 do Đoàn giám sát việc thực hiện chính sách, pháp luật về phòng, chống xâm hại trẻ em của Quốc hội tổ chức thu hút sự quan tâm của nhiều cơ quan, tổ chức.

Theo TS. Nguyễn Hải Hữu, nguyên Cục trưởng Cục Trẻ em, Chủ tịch Hội đào tạo công tác xã hội, bạo lực, xâm hại tình dục trẻ em là vấn đề xã hội có tính toàn cầu. Báo cáo phân tích tình hình trẻ em Việt Nam (2016) của Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội và Unicef cho rằng sự phổ biến nhanh chóng của công nghệ truyền thông và thông tin tại Việt Nam đã tạo ra môi trường mới cho bạo lực, xâm hại và bóc lột trẻ em - đó là môi trường mạng.

Tiến sĩ Vũ Quốc Khánh, Phó Chủ tịch Hiệp hội An toàn thông tin, cho biết: Việt Nam hiện là một trong các quốc gia có tỷ lệ sử dụng internet tăng trưởng nhanh nhất ở khu vực Châu Á – Thái Bình Dương. Tính tới tháng 1/2019, Việt Nam có 64 triệu người dùng Internet, chiếm hơn 66% dân số. Số người dùng Internet như vậy được xem là ở mức cao trên thế giới.

Việt Nam cũng có tới 62 triệu người dùng mạng xã hội. Trong số đó, 96% người sử dụng tài khoản Youtube và 95% có tài khoản Facebook. Hơn một phần ba trong số người sử dụng Internet ở Việt Nam là người chưa thành niên và thanh niên (trong độ tuổi 15-24, theo số liệu của Unicef).

Phần lớn trẻ em tự học cách dùng Internet (60%). Hầu hết các trường học chỉ dạy học sinh kỹ năng công nghệ thông tin, không dạy về sử dụng mạng an toàn. 1/4 số trẻ được khảo sát chia sẻ rằng các em từng có trải nghiệm đau buồn khi sử dụng mạng xã hội. 1/3 số trẻ sử dụng mạng là nạn nhân của bắt nạt trên mạng. Chưa bao giờ việc tiếp cận trẻ em và có thể có động thái xâm hại trẻ em lại dễ dàng đến vậy.

Ông Nguyễn Thanh Lâm, Cục trưởng Cục phát thanh truyền hình và thông tin điện tử, Bộ Thông tin và truyền thông, đề cập chuyện các gia đình có nên sử dụng camera an ninh với cả đời sống riêng tư của mình không và chẳng may camera bị hack, thông tin bị lộ, lọt ra ngoài thì ảnh hưởng rất lớn.

Cũng theo ông Thanh Lâm, không gian mạng không còn chỉ là máy tính, điện thoại thông minh mà còn ở tivi thông minh nữa. Hiện nay có nhiều trẻ em, người già bị "phơi nhiễm" với các "fake news" - thông tin giả qua con đường này. Nhiều người già còn khám bệnh qua internet và tự đi thẳng ra hiệu thuốc để mua thuốc. Trong các giải pháp nêu ra, ông Lâm nhấn mạnh truyền thông, nâng cao kỹ năng, để bố mẹ bảo vệ trẻ em và đến lúc nào đó trẻ em tự bảo vệ mình. Việc ngăn chặn các cháu tham gia không gian mạng là hạn chế cơ hội tiếp cận thông tin của trẻ. Truyền thông thay đổi nhận thức, trong đó có vai trò rất lớn của của báo chí, truyền thông, nhà trường và gia đình. Nếu cha mẹ, thầy cô không dẫn dắt trẻ thì có vô số kẻ trên thế giới ảo sẽ dẫn dụ vào những con đường chúng ta không lường được.