pnvnonline@phunuvietnam.vn
Hố xanh khổng lồ được phát hiện: Con người chưa đủ khả năng khám phá
Mặc dù được phát hiện từ năm 2021, hố xanh này mới được ghi chép lại trên tạp chí khoa học gần đây. Theo các nhà khoa học có liên kết với trung tâm nghiên cứu công cộng El Colegio de la Frontera Sur, đây có thể là "hố xanh sâu nhất được biết đến trong khu vực".
Được biết đến với tên gọi khoa học là địa hình Karst, các hố xanh này thực chất là những hang động biển thẳng đứng được hình thành qua hàng nghìn năm bởi dòng chảy từ thời Kỷ băng hà, với độ sâu có thể lên đến hàng trăm mét.
Hệ thống hố xanh mới nhất này được phát hiện ngoài khơi Vịnh Chetumal của Bán đảo Yucatan và đã được các nhà khoa học tiến hành nghiên cứu thông qua các hình thức như khảo sát, lấy mẫu, sử dụng kỹ thuật sóng âm cùng nhiều phương pháp khác.
Được mệnh danh là Taam ja' - có nghĩa là "nước sâu" trong tiếng Maya - hố xanh khổng lồ này trải rộng trên diện tích 13.656 mét vuông và có độ sâu 274 mét. Kích thước này biến nó trở thành hố xanh sâu thứ hai được biết đến trên thế giới, chỉ xếp sau hố xanh Dragon Hole (sâu khoảng 300 mét) ở khu vực Biển Đông.
Đáng chú ý hơn, hố xanh Taam Ja' có độ dốc gần 80 độ, tạo thành một cấu trúc hình nón lớn. Các bức tường xung quanh được tạo nên từ miệng núi lửa giúp che chắn vùng nước bên trong hố khỏi thuỷ triều, khiến cho dòng chảy của nó hoàn toàn tĩnh lặng, và từ đó tạo nên môi trường sống hoàn toàn cách biệt cho các sinh vật bên trong.
Thật không may, tuy có giá trị cao về mặt sinh học, rất ít nhà khoa học có thể tiến hành nghiên cứu những chiếc hố xanh. Nguyên nhân là vì dòng chảy của thuỷ triều khiến vùng nước được phân tầng rõ rệt bởi một lớp nước ngọt trên bề mặt, ngăn không cho oxy tiếp cận với vùng nước mặn dày đặc bên dưới.
Vì vậy, thay vì oxy, các hố xanh này lại chứa đầy khí độc hydro sunfua có thể gây nguy hiểm đến tính mạng đối với những người tiếp cận mà không có thiết bị phù hợp.
Bất chấp những điều kiện khắc nghiệt, hố xanh thực sự là những "ốc đảo bên dưới đại dương" tràn đầy sinh vật có khả năng thích nghi với điều điều ít oxy. Bên cạnh đó, các nhà nghiên cứu cũng tin rằng tình trạng thiếu oxy này còn vô tình mang lại tác dụng phụ giúp bảo quản hóa thạch một cách hoàn hảo, cho phép họ xác định được một số loài tuyệt chủng đã lâu.
Trên thực tế, các hố xanh dưới đáy biển có thể cung cấp lượng thông tin khổng lồ về cả không gian và thời gian. Chẳng hạn, vào năm 2012, trong quá trình khám phá hố xanh ở Bahamas, các nhà khoa học đã phát hiện ra loại vi khuẩn nằm sâu trong các hang động nơi không sự sống nào khác có thể tồn tại. Phát hiện này có khả năng lấp đầy khoảng trống kiến thức về những dạng sống có khả năng tồn tại trên hành tinh khác.