pnvnonline@phunuvietnam.vn
Phát hiện dị tật tim từ trong bào thai giúp giúp trẻ được cứu sống sau khi chào đời
Bệnh nhi được phát hiện dị tật tim bẩm sinh từ trong bào thai đã được các bác sĩ can thiệp thành công và xuất viện. Ảnh: BVCC
Vừa qua, Trung tâm Nhi khoa - Bệnh viện Bạch Mai đã cứu chữa và can thiệp thành công cho một trẻ sơ sinh bị hẹp khít động mạch phổi (một bệnh tim bẩm sinh phức tạp). Đây là kết quả của việc phát hiện, theo dõi từ trong bào thai và xử trí thành công ngay sau khi cháu bé chào đời chưa đầy 24 giờ. Ngày 29/2, cháu bé đã được xuất viện trong niềm vui của gia đình và các thầy thuốc.
Bệnh nhi Đ.T.M, ở Lập Thạch, Vĩnh Phúc. Khi mẹ cháu mang thai tuần thứ 31 đã đi siêu âm thai ở bệnh viện tỉnh, được chẩn đoán nhiều khả năng thai có vấn đề về tim. Các bác sĩ ở đây đã gọi điện trao đổi chuyên môn với các chuyên gia của Bệnh viện Bạch Mai, sau đó mẹ cháu bé đã lên bệnh viện này để được thăm khám kỹ càng hơn.
Tại đây các bác sĩ đã siêu âm chẩn đoán dị tật bào thai tuần thứ 31 bị hẹp van động mạch phổi nặng, thiểu sản tâm thất phải. Với những trường hợp như vậy thì cần phải can thiệp sớm ngay sau khi cháu bé chào đời, nếu không xử trí kịp thời sẽ nguy hiểm đến tính mạng của trẻ. Sau khi nghe bác sĩ giải thích, bố mẹ cháu đã có sự chuẩn bị về tinh thần để sẵn sàng phối hợp với bác sĩ với mong muốn mang lại cho con mình một trái tim khỏe mạnh.
Ngày 20/02/2024, bé gái Đ.T.M chào đời ở tuần thứ 39 của thai kỳ, nặng 3,5kg tại Bệnh viện sản nhi Vĩnh Phúc. Ngay sau đó bệnh nhi đã được chuyển lên Bệnh viện Bạch Mai để tiến hành can thiệp.
ThS.BS Nguyễn Trung Kiên - Phó Giám đốc Trung tâm Nhi Khoa, Bệnh viện Bạch Mai, người trực tiếp phát hiện dị tật bệnh tim phức tạp từ trong bào thai của cháu bé và cũng là người tham gia ekip can thiệp, cho biết, bệnh nhi phải can thiệp 2 lần. Lần đầu tiên là để nong van động mạch phổi. Lần thứ 2, thực hiện đặt stent ống động mạch. Đây là một kỹ thuật khó, tinh vi, nhất là với trẻ sơ sinh, bởi các mạch máu của bé sơ sinh thì cực kỳ mỏng manh.
Trẻ sơ sinh khi mới chào đời cân nặng thấp, sức đề kháng yếu, nên trong quá trình làm can thiệp phải hết sức cẩn trọng nhưng cũng hết sức khẩn trương, nếu để xảy ra sai sót trong lúc thực hiện kỹ thuật sẽ ảnh hưởng đến tính mạng của cháu bé.
Dị tật tim bẩm sinh ở thai nhi là một trong những bất thường hay gặp và là nguyên nhân gây tử vong hàng đầu ở trẻ sơ sinh. Những trường hợp trẻ sinh ra mắc bệnh tim bẩm sinh phần lớn là do bị bỏ sót hoặc không được chẩn đoán phát hiện trong thai kỳ. Tim bẩm sinh ảnh hưởng rất lớn đến sức khỏe và sự phát triển toàn diện của trẻ sau sinh. Phần lớn trẻ mắc bệnh tim bẩm sinh cần được phẫu thuật ngay sau sinh, trường hợp nặng trẻ cần được cấp cứu hồi sức và điều trị với sự phối hợp giữa các bác sĩ đến từ nhiều chuyên khoa. Nếu không được phẫu thuật, trẻ có thể phải đối mặt với tình trạng sức khỏe yếu kém sau sinh, nguy hiểm có thể dẫn đến tử vong.
Theo TS.BS Nguyễn Thành Nam, Giám đốc Trung tâm Nhi khoa, Bệnh viện Bạch Mai, đơn vị đã cứu chữa thành công nhiều trường hợp bị mắc bệnh lý tim mạch từ trong bào thai. Qua đó có thể thấy, siêu âm tim thai đóng một vai trò vô cùng quan trọng. Việc chẩn đoán bệnh tim bẩm sinh từ trong bào thai đã được thực hiện phổ biến trên thế giới và mang lại hiệu quả rất rõ rệt trong điều trị và tiên lượng bệnh, để có những xử trí kịp thời ngay khi trẻ ra đời.
Bác sĩ Nam khuyến cáo, các sản phụ ngoài việc siêu âm kiểm tra theo lịch thông thường thì cũng nên siêu âm tim thai sàng lọc tim bẩm sinh cho em bé ngay từ trong bụng mẹ, từ đó được chẩn đoán và có những xử trí kịp thời ngay khi trẻ ra đời.
Những trường hợp sau đây cần thực hiện siêu âm tim thai để sàng lọc và chẩn đoán phát hiện dị tật tim:
- Những trường hợp xuất phát từ người mẹ:
+ Người mẹ bị tim bẩm sinh, mắc các bệnh lý rối loạn chuyển hóa như đái tháo đường, Phenylketonuria, lupus ban đỏ,...
+ Từng tiếp xúc nhiều với các chất kích thích như rượu, bia, thuốc lá, dùng các chất gây ức chế sinh tổng hợp như ibuprofen, acid salicylic, hoặc thuốc chống động kinh...
+ Bị nhiễm các loại virus như Rubella virus, Coxsackie, Parvovirus, ...; người mẹ áp dụng phương pháp thụ tinh trong ống nghiệm.
- Những trường hợp xuất phát từ thai nhi:
+ Siêu âm nghi ngờ tim bẩm sinh ở thai nhi, thai chậm phát triển, chiều dài xương đùi ngắn,...
+ Các dị tật khác như thoát vị rốn, teo thực quản, thoát vị hoành, ...
+ Bất thường ở nhiễm sắc thể; hội chứng truyền máu song thai, đa thai; mắc chứng rối loạn nhịp tim; thai phù; độ mờ da gáy > 3mm (thực hiện vào tuần thứ 10 - 12 của thai kỳ).
- Những trường hợp xuất phát từ gia đình: Trẻ trước hoặc lần mang thai trước phát hiện tim bẩm sinh, cha bị bệnh tim bẩm sinh, tiền sử rối loạn gen di truyền...