Phát huy vai trò của các cấp Hội Phụ nữ trong bảo tồn và phát huy văn hóa dân tộc Lự ở Lai Châu
Hội viên, phụ nữ người dân tộc Lự ở tỉnh Lai Châu tích cực phát huy các giá trị văn hóa truyền thống trong đời sống cộng đồng
Trước tác động của hội nhập và biến đổi đời sống xã hội, nhiều giá trị văn hóa truyền thống của dân tộc Lự đứng trước nguy cơ mai một. Trong bối cảnh đó, các cấp Hội LHPN tỉnh Lai Châu đã phát huy vai trò nòng cốt trong bảo tồn, gìn giữ và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc Lự, gắn với phát triển du lịch cộng đồng và xây dựng đời sống văn hóa cơ sở.
Một trong những nhiệm vụ xuyên suốt được các cấp Hội LHPN xác định là tuyên truyền, nâng cao nhận thức cho hội viên, phụ nữ và cộng đồng về giá trị của văn hóa truyền thống. Thông qua sinh hoạt chi hội, câu lạc bộ, hội nghị chuyên đề, các buổi truyền thông lồng ghép, Hội LHPN đã giúp phụ nữ dân tộc Lự hiểu rõ vai trò của mình trong việc gìn giữ tiếng nói, trang phục, phong tục, tập quán, lễ hội và các hình thức sinh hoạt văn hóa truyền thống. Phụ nữ người Lự với vai trò là người “giữ lửa” trong gia đình, trở thành lực lượng nòng cốt trong việc truyền dạy văn hóa cho thế hệ trẻ ngay từ đời sống thường ngày.
Cùng với công tác tuyên truyền, Hội LHPN các cấp đã tích cực xây dựng và duy trì nhiều mô hình, câu lạc bộ văn hóa truyền thống tại các bản người Lự. Các câu lạc bộ hát dân ca, múa truyền thống, dệt thổ cẩm, may trang phục truyền thống… không chỉ tạo không gian sinh hoạt văn hóa lành mạnh cho phụ nữ mà còn góp phần phục dựng, trao truyền những giá trị văn hóa đang dần bị lãng quên. Nhiều nghệ nhân nữ dân tộc Lự được Hội vận động, hỗ trợ tham gia truyền dạy cho lớp trẻ, qua đó khơi dậy niềm tự hào dân tộc và ý thức gìn giữ di sản trong cộng đồng.
Đặc biệt, trong những năm gần đây, vai trò của Hội LHPN trong việc gắn bảo tồn văn hóa dân tộc Lự với phát triển du lịch cộng đồng ngày càng được thể hiện rõ nét. Thông qua các chương trình hỗ trợ phụ nữ khởi nghiệp, phát triển sinh kế, Hội LHPN đã vận động hội viên khai thác các giá trị văn hóa truyền thống để tạo ra sản phẩm du lịch đặc trưng như trình diễn trang phục dân tộc, ẩm thực truyền thống, sản phẩm thủ công, trải nghiệm sinh hoạt văn hóa bản địa. Phụ nữ người Lự không chỉ là người tham gia mà dần trở thành chủ thể trong các hoạt động du lịch, góp phần tăng thu nhập, cải thiện đời sống, đồng thời quảng bá hình ảnh văn hóa dân tộc Lự đến du khách.
Bà Ngô Thị Bích Hạnh, Chủ tịch Hội LHPN tỉnh Lai Châu, cho biết: “Thời gian qua, các cấp Hội phụ nữ ở Lai Châu đã chủ động lồng ghép nhiệm vụ bảo tồn, phát huy văn hóa dân tộc Lự vào các phong trào, cuộc vận động và chương trình trọng tâm của Hội. Thông qua các mô hình cụ thể như câu lạc bộ văn hóa truyền thống, tổ phụ nữ gìn giữ bản sắc dân tộc, gắn với phong trào “Xây dựng gia đình 5 không, 3 sạch”, “5 có, 3 sạch”, phụ nữ dân tộc Lự từng bước nâng cao ý thức bảo tồn văn hóa gắn với xây dựng đời sống văn minh, môi trường xanh – sạch – đẹp”.
Trong giai đoạn tới, Hội LHPN tỉnh sẽ tiếp tục phát huy vai trò nòng cốt của phụ nữ trong bảo tồn văn hóa gắn với phát triển du lịch cộng đồng, coi đây là hướng đi phù hợp nhằm vừa giữ gìn bản sắc dân tộc, vừa tạo sinh kế bền vững cho hội viên, phụ nữ. Đồng thời, Hội sẽ tăng cường phối hợp với ngành văn hóa, du lịch và chính quyền địa phương trong công tác truyền thông, đào tạo kỹ năng, hỗ trợ phụ nữ tham gia các hoạt động dịch vụ du lịch, quảng bá văn hóa dân tộc Lự theo hướng chuyên nghiệp, bền vững.
Hội viên phụ nữ người dân tộc Lự ở Lai Châu biểu diễn văn nghệ
Bên cạnh việc bảo tồn các giá trị vật thể, Hội LHPN còn đóng vai trò quan trọng trong gìn giữ các giá trị văn hóa phi vật thể gắn với gia đình và cộng đồng. Thông qua công tác xây dựng gia đình hạnh phúc, phòng chống bạo lực gia đình, thúc đẩy bình đẳng giới, Hội LHPN góp phần bảo tồn những giá trị tốt đẹp trong quan hệ gia đình, dòng họ của người Lự, đồng thời từng bước loại bỏ những hủ tục lạc hậu không còn phù hợp với đời sống hiện đại.
Đáng chú ý, các cấp Hội LHPN còn là cầu nối quan trọng giữa cộng đồng phụ nữ dân tộc Lự với chính quyền và các ngành chức năng trong việc triển khai các chương trình, đề án, dự án bảo tồn văn hóa dân tộc thiểu số. Thông qua vai trò đại diện, phản ánh tâm tư, nguyện vọng của phụ nữ, Hội góp phần đưa tiếng nói của cộng đồng vào quá trình xây dựng và thực thi chính sách văn hóa tại cơ sở.
Chị Tao Thị Pín, Chi hội trưởng Chi hội Phụ nữ bản Thẳm, xã Khun Há, cho biết: “Nhờ sự quan tâm của các cấp chính quyền địa phương, đặc biệt là các cấp Hội LHPN tỉnh và xã, phong trào gìn giữ, phát huy giá trị văn hóa truyền thống của đồng bào dân tộc Lự trên địa bàn ngày càng được đẩy mạnh. Chị em hội viên, phụ nữ tích cực tham gia các hoạt động văn hóa, văn nghệ, vừa nâng cao đời sống tinh thần, vừa tham gia biểu diễn phục vụ khách du lịch. Điều đó khiến chị em rất phấn khởi, đồng thời góp phần bồi đắp niềm tự hào về bản sắc văn hóa dân tộc”.
Có thể khẳng định, với cách làm linh hoạt, sát thực tiễn, Hội LHPN các cấp ở Lai Châu đã và đang góp phần quan trọng trong việc bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa dân tộc Lự, không chỉ dừng lại ở việc “giữ gìn” mà còn hướng tới “làm sống” văn hóa trong đời sống hiện đại. Việc đặt phụ nữ vào vị trí trung tâm của công tác bảo tồn văn hóa đã tạo nên sức lan tỏa bền vững, góp phần giữ gìn bản sắc dân tộc Lự, đồng thời thúc đẩy phát triển kinh tế xã hội, xây dựng đời sống văn hóa mới ở vùng đồng bào dân tộc thiểu số tỉnh Lai Châu.
