Phát triển du lịch gắn với giá trị văn hóa dân tộc thiểu số

Nằm trong không gian văn hóa vùng Tây Nguyên, mỗi dân tộc tại Đắk Lắk đều có bản sắc văn hóa riêng, chính vì thế, tỉnh Đắk Lắk có sự đa dạng, phong phú về phong tục tập quán, văn hóa truyền thống các vùng miền, trong đó, các dân tộc thiểu số (DTTS) tại chỗ có những đặc trưng văn hóa riêng biệt, như: Các trường ca sử thi (Đam San, Xing Nhã, Đăm Di) truyền miệng, ngôn ngữ nói, chữ viết người Ê Đê, người M’nông,...

Vì vậy, tại báo cáo “Kết quả thực hiện Chương trình Mục tiêu quốc gia (MTQG) phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 2021 – 2025; đề xuất nội dung, giải pháp giai đoạn 2026 – 2030”, một trong những dự án được tỉnh Đắk Lắk (cũ) quan tâm là bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp của DTTS gắn với phát triển du lịch.

Cụ thể, kinh phí phân bổ thực hiện 71.482 triệu đồng (ngân sách trung ương 64.232 triệu đồng; ngân sách tỉnh 7.250 triệu đồng); đã giải ngân 43.057 triệu đồng, đạt tỷ lệ 60,2% kế hoạch (ngân sách trung ương 39.221 triệu đồng; ngân sách tỉnh 3.836 triệu đồng).

trong giai đoạn từ năm 2021 đến năm 2024, tỉnh Đắk Lắk (cũ) đã thực hiện là 329 hoạt động/322 hoạt động theo chỉ tiêu của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch giao, trong đó: Hoàn thành, nghiệm thu, đưa vào sử dụng Dự án hỗ trợ đầu tư xây dựng điểm đến du lịch tiêu biểu phường Ea Kao (trước đây là xã Ea Kao) - thành phố Buôn Ma Thuột, Buôn Jun - thị trấn Liên Sơn - huyện Lắk; Dự án cải tạo, nâng cấp, mở rộng và xây dựng mới nhà văn hóa, sân thể thao cho một số thôn, buôn trên địa bàn một số huyện và thị xã Buôn Hồ đang lập hồ sơ triển khai thực hiện theo quy định;...

Ngoài ra, tỉnh còn hỗ trợ đầu tư xây dựng và nâng cấp 44 thiết chế văn hóa, thể thao thôn, buôn; Bảo tồn, phát huy 9 lễ hội truyền thống tiêu biểu các dân tộc thiểu số; Tổ chức 32 lớp tập huấn, bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ về bảo tồn, phát huy văn hóa phi vật thể; Xây dựng mô hình văn hóa truyền thống các dân tộc thiểu số; Xây dựng Câu lạc bộ sinh hoạt văn hóa dân gian; Hỗ trợ hoạt động cho 73 đội văn nghệ truyền thống tại các thôn, buôn vùng đồng bào DTTS; Hỗ trợ tuyên truyền quảng bá du lịch, giá trị văn hóa truyền thống tiêu biểu của đồng bào DTTS cho khách du lịch;...

Có thể nói, trong nhiều năm qua, tỉnh Đắk Lắk đã tập trung hỗ trợ bảo tồn các buôn văn hóa, di tích lịch sử, bản sắc văn hóa và nghệ thuật truyền thống, tạo điều kiện cho cộng đồng dân cư tham gia vào các hoạt động du lịch cộng đồng, nhằm nâng cao đời sống vật chất và tinh thần cho đồng bào DTTS. Từ đó, từng bước thay đổi ý thức và nhận thức của các tầng lớp nhân dân trong công tác bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp của các dân tộc.

Tuy nhiên, trong quá trình thực hiện dự án, tỉnh còn gặp một số khó khăn, thách thức trong việc mua sắm trang phục, đạo cụ, nhạc cụ; thiết bị âm thanh, ánh sáng đáp ứng tối thiểu nhu cầu tập luyện, biểu diễn có một số yêu cầu đặc thù theo từng địa phương (theo hướng dẫn của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch) nên quá trình thực hiện còn nhiều hạn chế nhất định. Một số địa phương chưa đáp ứng đủ về nguồn nhân lực để thực hiện nghiên cứu khoa học về các dự án liên quan đến văn hóa phi vật thể và văn hóa truyền thống của DTTS, đặc biệt là các nghiên cứu phục hồi, bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa.

Để khắc phục hạn chế và phát huy những thành tựu đã đạt được, năm 2025, tỉnh Đắk Lắk đặt mục tiêu, tiếp tục hỗ trợ phát triển kinh tế cộng đồng trên toàn địa bàn, đa dạng sản phẩm du lịch, phục vụ du khách trong và ngoài nước. Đồng thời, tỉnh hướng tới mục tiêu năm 2030, du lịch sẽ trở thành ngành kinh tế mũi nhọn, phát triển bền vững, tương xứng với tiềm năng và lợi thế sẵn có của khu vực trung tâm vùng Tây Nguyên.