Phụ nữ Bắc Quang nỗ lực xóa bỏ hủ tục lạc hậu

Bắc Quang là huyện cửa ngõ của tỉnh Hà Giang, có 19 dân tộc sinh sống, trong đó đồng bào dân tộc thiểu số chiếm 72,4%.Trên địa bàn huyện vẫn còn tồn tại nhiều hủ tục, phong tục tập quán lạc hậu ảnh hưởng không tốt đến cuộc sống của bà con.

Hội LHPN huyện Bắc Quang đã nỗ lực để xóa bỏ các hủ tục lạc hậu, nâng cao nhân thức của đồng bào các dân tộc thiểu số trên địa bàn huyện.

Chị Bùi Thị Thịnh - Chủ tịch Hội LHPN huyện Bắc Quang, tỉnh Hà Giang- chia sẻ với Báo Phụ nữ Việt Nam về vấn đề này:

Xin chị cho biết, ở huyện Bắc Quang còn tồn tại những hủ tục gì?

- Trên địa bàn huyện vẫn còn tồn tại các hủ tục, phong tục tập quán lạc hậu trong đồng bào dân tộc thiểu số như: Tổ chức đám tang dài ngày (quá 48 tiếng), giết mổ nhiều gia súc, gia cầm gây tốn kém; Tình trạng tảo hôn, hôn nhân cận huyết, thách cưới một số nơi vẫn còn xảy ra; Một số nghi lễ trong cúng bái còn rườm rà và gây lãng phí; Lễ cấp sắc của một số dân tộc còn dài ngày và giết mổ nhiều gia súc, gia cầm; Một số tập quán lạc hậu trong đời sống sinh hoạt (chuồng trại gia súc, gia cầm gần nhà ở, vệ sinh môi trường chưa đảm bảo) vẫn còn tồn tại ảnh hưởng đến môi trường sống, sức khỏe của người dân …

Trước tình hình đó, vào tháng 9 năm 2022, Hội LHPN huyện Bắc Quang đã triển khai mô hình "Xóa bỏ hủ tục, phong tục tập quán lạc hậu, không tảo hôn, kết hôn cận huyết thống, xây dựng nhà sạch, vườn đẹp" thôn Pù Ngọm, xã Quang Minh.

Tại sao thôn Pù Ngọm, xã Quang Minh được chọn là mô hình điểm xoá bỏ hủ tục lạc hậu, thưa chị?

- Thực hiện Nghị quyết số 27-NQ/TU của Tỉnh ủy về thực hiện xóa bỏ hủ tục, phong tục tập quán lạc hậu, xây dựng nếp sống văn minh trong nhân dân các dân tộc tỉnh Hà Giang giai đoạn 2022-2025, định hướng đến năm 2030, theo Quyết định của Ban chỉ đạo huyện, Hội LHPN huyện Bắc Quang được phân công phụ trách xã Quang Minh.

Ngay từ đầu năm 2022, Hội đã phối hợp với Đảng ủy xã Quang Minh tiến hành rà soát các thôn trên địa bàn xã, trong đó có thôn Pù Ngọm là một trong những thôn khó khăn, với đặc thù 100% là đồng bào dân tộc thiểu số (dân tộc Nùng). Bà con được hạ sơn từ huyện Hoàng Su Phì, trình độ dân trí vẫn còn thấp, nhận thức của bà con chưa đồng đều.

Ở đây vẫn còn tồn tại một số phong tục, tập quán còn lạc hậu như tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống, chuồng trại gia súc, gia cầm gần nhà ở… Đây là những hủ tục lạc hậu ăn sâu, bám rễ cần phải xóa bỏ dần. Vì vậy, Hội LHPN huyện đã lựa chọn thôn Pù Ngọm để thực hiện mô hình điểm về xóa bỏ hủ tục, phong tục tập quán lạc hậu và vận động 100% hộ gia đình thực hiện.

Xin chị cho biết, thực trạng của thôn Pù Ngọm trước khi triển khai mô hình?

- Thôn Pù Ngọm có 56 hộ gia đình sinh sống, 100% người dân là đồng bào dân tộc Nùng, có 14 đảng viên; chi hội phụ nữ có 45 hội viên phụ nữ tham gia sinh hoạt Hội. Đời sống của nhân dân còn nhiều khó khăn. Trong thôn vẫn còn tồn tại một số hủ tục, tập quán lạc hậu cần xóa bỏ như: Còn tình trạng tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống; chuồng trại gia súc, gia cầm xây dựng gần nhà ở; Công tác vệ sinh môi trường chưa được đảm bảo, nét văn hóa truyền thống đang dần mai một… làm ảnh hưởng đến đời sống, sức khỏe, tinh thần của người dân.

Hội LHPN huyện, xã đã thực hiện những hoạt động gì trong việc triển khai mô hình xoá bỏ hủ tục lạc hậu và kết quả ra sao, thưa chị?

- Hội LHPN huyện đã tổ chức 01 lớp tuyên truyền pháp luật, trọng tâm là Luật hôn nhân và gia đình; kiến thức sinh con đúng chính sách dân số; hệ lụy của nạn Tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống; một số nội dung cơ bản trong Nghị quyết số 27 cho 46 người là hội viên phụ nữ và nhân dân tham dự. Tổ chức 01 cuộc tuyên truyền các nội dung Cuộc vận xây dựng gia đình "5 không, 3 sạch"; "Nhà sạch - vườn đẹp"; cách thức chỉnh trang khuôn viên gia đình cho 55 hội viên, phụ nữ tham dự.

Cấp ủy, chính quyền, Hội LHPN, các ban ngành đoàn thể xã Quang Minh thường xuyên tổ chức tuyên truyền các chỉ thị, Nghị quyết của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước, Nghị quyết của Ban Chấp hành Đảng bộ xã đến 100% đoàn viên, hội viên và nhân thôn Pù Ngọm.

- Tháng 9/2022 Hội LHPN huyện đã phối hợp với UBND xã Quang Minh tổ chức Lễ ra mắt mô hình "Xóa bỏ hủ tục, phong tục tập quán lạc hậu, không tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống; thực hiện Nhà sạch - vườn đẹp", 100% hộ gia đình trong thôn tham dự. Tại Lễ ra mắt, UBND xã Quang Minh tổ chức đăng ký kết hôn lưu động cho 15 cặp đôi trong thôn.

Sau buổi Lễ ra mắt, Hội LHPN huyện phối hợp với xã Quang Minh, Hội LHPN xã, các hội viên phụ nữ thôn Pù Ngọm giúp gia đình một số hội viên di dời chuồng trại ra xa nhà, chỉnh trang khuôn viên hộ gia đình, khơi thông cống rãnh…

- Hội LHPN huyện thường xuyên phối hợp với BCĐ xã Quang Minh chỉ đạo chi bộ, Ban quản lý thôn và các ban, ngành đoàn thể thôn Pù Ngọm tổ chức tuyên truyền về các nội dung trong Nghị quyết 27-NQ/BCH, coi đây là là một trong những nhiệm vụ quan trọng và thường xuyên của thôn, nhằm từng bước đẩy lùi các hủ tục lạc hậu trong nhân dân.

Kết quả, hiện nay trên địa bàn đã có 16 hộ gia đình thực hiện di dời chuồng trại ra xa nhà ở (trong đó số hộ di dời chuồng trâu 10 hộ, di dời chuồng lợn 04 hộ, di dời chuồng gà 02 hộ. Tháng 11 năm 2023, chi hội Phụ nữ đã tiến hành bình xét các hộ gia đình đạt 8 tiêu chí Cuộc vận động xây dựng gia đình "5 không, 3 sạch" do Trung Ương Hội LHPN phát động; qua bình xét, có 15 hộ gia đình đạt 8 tiêu chí Cuộc vận động; có 40/56 hộ có đủ 3 công trình vệ sinh. Thôn Pù Ngọm được công nhận thôn đạt chuẩn văn hóa năm 2023.

Đặc biệt, từ khi ra mắt mô hình đến nay, trên địa bàn thôn không xảy ra tình trạng tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống. Bản sắc văn hóa dân tộc như các làn điệu dân ca, trang phục dân tộc truyền thống được duy trì thực hiện tại các Hội nghị, các dịp Lễ, tết của thôn. Người dân tích cực tham gia phong trào xây dựng gia đình văn hóa, thôn văn hóa, thực hiện tốt Cuộc vận động xây dựng gia đình "5 không, 3 sạch"; tích cực tham gia các hoạt động rèn luyện thể dục thể thao, sinh hoạt văn hóa văn nghệ… Đời sống tinh thần của người dân từng bước được cải thiện, tạo khí thế thi đua rộng khắp toàn thôn; các hủ tục, phong tục tập quán lạc hậu từng bước được đẩy lùi.

Qua mô hình điểm này, để bài trừ hủ tục, xây dựng nếp sống văn minh cho bà con dân tộc thiểu số, với vai trò là lãnh đạo Hội LHPN huyện Bắc Quang, kinh nghiệm của chị là gì?

Một là, việc thực hiện mô hình phải có sự lãnh chỉ đạo sát sao của cấp ủy Đảng, sự vào cuộc của UBND, các ban ngành đoàn thể từ xã đến thôn; đặc biệt sự đồng thuận, nhất trí cao của nhân dân trong việc thực hiện xóa bỏ các hủ tục, phong tục tập quán lạc hậu, không Tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống, xây dựng nhà sạch, vườn đẹp.

Hai là, các cấp, các ngành cần đẩy mạnh công tác tuyên truyền, quán triệt nội dung về thực hiện nếp sống văn minh trong việc cưới, việc tang, lễ hội; về thực hiện xóa bỏ hủ tục, phong tục tập quán lạc hậu, xây dựng nếp sống văn minh trong nhân dân …

Ba là, phát huy vai trò, tính tiên phong gương mẫu của đội ngũ cán bộ, đảng viên, Người có uy tín trong việc thực hiện Nghị quyết số 27-NQ/TU của Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh Hà Giang, đặc biệt là thực hiện tốt các quy định của pháp luật về Tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống, các quy định trong việc cưới, việc tang và các quy ước, hương ước của thôn đề ra.

Bốn là, đẩy mạnh các hoạt động phong trào văn hóa, văn nghệ, thể dục, thể thao; vận động nhân dân giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa tốt đẹp; thường xuyên phát động phong trào lao động cộng sản, chỉnh trang khuôn viên hộ gia đình, tiếp tục di dời chuồng trại gia súc, gia cầm ra xa nhà ở; xây dựng hàng rào sinh thái, "Nhà sạch, vườn đẹp"… Lấy mô hình tốt, mô hình hiệu quả để tuyên truyền theo phương châm "lấy cái đẹp dẹp cái xấu" nhằm thay đổi nhận thức, tạo khí thế thi đua rộng khắp, tạo tiền đề cho phát triển kinh tế - xã hội trong nhân dân.