Phụ nữ Sán Dìu ở Phúc Thuận chung tay gìn giữ và phát huy văn hóa truyền thống
Phụ nữ Sán Dìu ở phường Phúc Thuận, tỉnh Thái Nguyên tích cực gìn giữ và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống
Trước xu thế mai một các giá trị văn hóa truyền thống trong đời sống hiện đại, những năm qua, phụ nữ dân tộc Sán Dìu ở phường Phúc Thuận, tỉnh Thái Nguyên, đã trở thành lực lượng nòng cốt trong việc gìn giữ, phục dựng và lan tỏa bản sắc văn hóa dân tộc. Bằng tình yêu quê hương và niềm tự hào dân tộc, các chị, các mẹ đang từng ngày góp phần làm sống lại những làn điệu Soọng Cô, những bộ trang phục truyền thống, những nếp sinh hoạt văn hóa đặc trưng của người Sán Dìu nơi đây.
Dù đã bước sang tuổi 75, bà Đặng Thị Khít, người dân tộc Sán Dìu ở tổ dân phố 12, phường Phúc Thuận, vẫn đều đặn đến nhà văn hóa thôn vào mỗi tối thứ Bảy hằng tuần để truyền dạy các làn điệu dân ca Soọng Cô cho thế hệ trẻ. Giọng hát của bà vẫn vang lên mộc mạc, sâu lắng giữa không gian nhà văn hóa ấm cúng, như nhịp cầu nối quá khứ với hiện tại.
Chia sẻ với phóng viên Báo Phụ nữ Việt Nam, bà Khít xúc động nói:“Từ năm 2017, chúng tôi tham gia vào CLB Bảo tồn văn hóa truyền thống dân tộc Sán Dìu. Với tình yêu văn hóa dân gian của dân tộc mình, tôi cùng các chị em đã sưu tầm, khôi phục lại những làn điệu Soọng Cô cũ. Chúng tôi thấy rằng, nếu không dạy lại cho lớp trẻ thì những làn điệu này sẽ dần bị quên lãng. Vì vậy, tôi cùng các chị em quyết tâm truyền dạy cho các cháu nhỏ, để các cháu biết đến và tự hào về văn hóa của cha ông”.
Nhờ tâm huyết của những người như bà Khít, phong trào bảo tồn văn hóa truyền thống của người Sán Dìu ở Phúc Thuận ngày càng lan tỏa sâu rộng. CLB Bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa dân tộc Sán Dìu hiện nay đã có hàng trăm thành viên, gồm đủ mọi lứa tuổi, trong đó phụ nữ chiếm phần lớn. Đặc biệt, các em học sinh nhỏ tuổi, mới học lớp 3, lớp 4, cũng được bố mẹ đưa đến tham gia sinh hoạt, học hát Soọng Cô và tìm hiểu về phong tục tập quán của dân tộc mình.
Nghệ nhân Đặng Thị Khít
Ông Lý Kim Long, thành viên Ban Chủ nhiệm CLB, cho biết: “Phong trào bảo tồn văn hóa của người Sán Dìu ở địa phương phát triển mạnh mẽ như hôm nay có công rất lớn của chị em phụ nữ. Họ không chỉ là người giữ gìn mà còn là người lan tỏa. Chị em vừa sưu tầm lại các làn điệu cũ, vừa tập luyện nhuần nhuyễn, sau đó chủ động truyền dạy cho người khác, đặc biệt là các cháu nhỏ. Nhờ đó, lớp trẻ không chỉ biết hát Soọng Cô mà còn thêm tự hào về cội nguồn, bản sắc dân tộc mình”.
Bên cạnh việc phục dựng dân ca, phụ nữ Sán Dìu ở Phúc Thuận còn tích cực giữ gìn trang phục truyền thống – nét văn hóa đặc trưng thể hiện bản sắc riêng của tộc người. Trong các dịp lễ hội, cưới hỏi, tết truyền thống hay khi tham gia biểu diễn, chị em đều mặc trang phục truyền thống được may công phu, tinh tế. Hình ảnh người phụ nữ Sán Dìu trong bộ áo chàm, khăn vấn đầu, thắt lưng, xà tích, rực rỡ đã trở thành biểu tượng đẹp trong đời sống văn hóa của cộng đồng.
Không chỉ dừng lại ở việc “gìn giữ”, phụ nữ Sán Dìu còn chủ động “phát huy” bản sắc văn hóa trong đời sống hiện đại. Các chị rất tích cực tham gia biểu diễn Soọng Cô tại các sự kiện văn hóa của địa phương, giao lưu với các CLB dân ca ở những vùng lân cận như Phú Thọ, Bắc Ninh, Quảng Ninh. Thông qua những hoạt động này, bản sắc văn hóa dân tộc Sán Dìu không chỉ được bảo tồn mà còn lan tỏa rộng rãi, góp phần làm phong phú thêm đời sống tinh thần của cộng đồng.
Chị Ngô Thị Tuyết, Chủ tịch Hội LHPN phường Phúc Thuận, cho biết: “Hội LHPN phường luôn xác định việc gìn giữ và phát huy bản sắc văn hóa truyền thống là nhiệm vụ quan trọng trong công tác vận động hội viên. Chúng tôi đã phối hợp với Phòng Văn hóa – Thông tin, Nhà Văn hóa phường và các CLB dân gian để mở các lớp tập huấn, truyền dạy dân ca, dân vũ, khôi phục nghề thêu, may trang phục truyền thống. Đặc biệt, chị em phụ nữ Sán Dìu luôn đi đầu trong các hoạt động này”.
Phụ nữ người Sán Dìu ở xã Phúc Thuận trong một buổi tập huấn gìn giữ và phát huy vốn văn hóa truyền thống ở địa phương
Cùng với đó, Hội LHPN phường Phúc Thuận còn lồng ghép nội dung bảo tồn văn hóa dân tộc với phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa”, phong trào “Phụ nữ tích cực học tập, lao động sáng tạo, xây dựng gia đình hạnh phúc”. Nhiều mô hình “Gia đình văn hóa Sán Dìu tiêu biểu” được biểu dương, nhân rộng.
Hiện nay, CLB Bảo tồn văn hóa truyền thống dân tộc Sán Dìu của phường Phúc Thuận đã trở thành điểm sáng trong phong trào văn hóa cơ sở. Các tiết mục dân ca Soọng Cô, múa truyền thống, biểu diễn thời trang áo chàm... do hội viên phụ nữ thể hiện đã nhiều lần được mời tham gia tại các liên hoan văn hóa dân tộc cấp tỉnh và khu vực, được khán giả nồng nhiệt đón nhận.
Bà Đặng Thị Khít chia sẻ thêm: “Chúng tôi rất vui khi thấy các cháu nhỏ thích hát, thích mặc trang phục dân tộc. Mỗi lần các cháu cất tiếng hát Soọng Cô, tôi lại thấy như cả một trời ký ức sống dậy. Dù đã già, tôi vẫn còn sức là còn dạy, để văn hóa dân tộc mình không bị mai một”.
Từ những việc làm giản dị nhưng đầy tâm huyết của bà Khít và chị em phụ nữ Sán Dìu ở Phúc Thuận, có thể thấy phụ nữ chính là cầu nối, là “linh hồn” của văn hóa cộng đồng. Họ không chỉ gìn giữ mà còn tiếp sức cho truyền thống, giúp bản sắc Sán Dìu tiếp tục tỏa sáng giữa dòng chảy hiện đại.
Với sự quan tâm, hỗ trợ của chính quyền địa phương, ngành văn hóa, cùng với tinh thần trách nhiệm và tình yêu văn hóa dân tộc của chị em phụ nữ, tin rằng phong trào gìn giữ, phát huy giá trị văn hóa truyền thống của người Sán Dìu ở Phúc Thuận sẽ ngày càng lan tỏa mạnh mẽ hơn. Những làn điệu Soọng Cô sẽ còn mãi ngân vang - như lời nhắn gửi của bao thế hệ phụ nữ Sán Dìu về tình yêu quê hương, bản sắc và niềm tự hào dân tộc.
