Phụ nữ trầm cảm trước và sau sinh và việc quan trọng nhất nên làm

Ngay đầu năm 2022, liên tiếp các vụ việc đau lòng xảy ra từ những phụ nữ sau sinh mắc chứng trầm cảm. Cụ thể, ngày 5-2, một phụ nữ 34 tuổi, quê tỉnh Sóc Trăng đã bỏ con gái vào máy giặt, còn mình thì treo cổ tự tử trong một nhà trọ tại quận Bình Tân, TPHCM. Cùng ngày, tại Hà Tĩnh, một phụ nữ 39 tuổi cũng đã chém chết con trai 2 tháng tuổi và tự tử nhưng không thành. Trước đó, vào tháng 11-2020, một bà mẹ ở tỉnh Lâm Đồng đã dìm chết con trai 9 tháng tuổi do bé quấy khóc. Các điều tra cho thấy những người phụ nữ này có dấu hiệu trầm cảm sau sinh.

Bản thân chuyên gia tâm lý Vera Xuân Hường là người từng bị trầm cảm, giờ cô vẫn nhớ như in quãng thời gian sống trong khủng hoảng của mình. Khi đó, cô đang mang bầu đứa con đầu lòng ở tháng thứ 3, cơ thể hay bị mệt mỏi, thường lo lắng thái quá, nghi ngờ, cáu gắt với những người xung quanh, nhất là đối với chồng. Nhưng lúc đó cô cũng không nghĩ là mình bị trầm cảm.

Chuyên gia Vera Xuân Hường tươi trẻ của hiện tại. Trước đây cô cũng từng là người bị trầm cảm…

Mãi cho đến 7 năm sau, khi xảy ra nhiều xung đột với chồng cũng chỉ vì không giải tỏa được những bực bội, khó chịu trong lòng, khiến chồng cô cũng cảm thấy ngột ngạt, cuộc sống hôn nhân gặp nhiều bế tắc tưởng không thể vượt qua: kinh tế khó khăn, con ốm đau liên miên, bản thân mất ngủ kéo dài, tai nạn liên tiếp xảy ra... Cô cảm thấy bản thân chán nản, không thể chăm con, không thể trở thành người mẹ tốt, muốn tự tử. Cuối cùng, cô mới tìm đến chuyên gia tâm lý hỗ trợ.

Qua đánh giá, cô được xác định mắc trầm cảm thể nhẹ. Rất may, cô được chuyên gia trị liệu thời và ổn định tâm lý trước khi mang bầu sinh con thứ 2. Sau một năm thì sức khỏe tinh thần của cô đã khỏe mạnh bình thường. Cô cũng cho biết việc cô bị trầm cảm và trải qua các biến cố là những thách thức của cuộc sống đối với bất cứ ai, nhưng bản thân lúc đó không biết và gia đình cũng vậy, nên để kéo dài nhiều năm, gây tổn hại về vật chất và tinh thần ảnh hưởng đến các con. Do đó, cô mong muốn sẽ sử dụng những kiến thức tâm lý học lâm sàng đã được trang bị và những trải nghiệm vượt qua trầm cảm bản thân cô để hỗ trợ chị em vượt qua những thời điểm khó khăn nhất để ổn định cuộc sống.

Theo chuyên gia tâm lý Vera Xuân Hường, Công ty Đào tạo và Tư vấn Tâm lý Hạnh phúc Việt, trong quá trình đào tạo và tư vấn tâm lý hôn nhân gia đình, cô thấy trầm cảm có thể gặp ở phụ nữ trước và sau khi sinh, trong đó, trầm cảm trước sinh ít gặp hơn trầm cảm sau sinh. Trầm cảm trước sinh diễn ra khi người phụ nữ đang mang thai phải chịu nhiều áp lực hoặc có nhiều lo lắng cho đứa trẻ trong bụng. Nếu sau khi sinh người phụ nữ phải kiêng khem quá mức, cách biệt với thế giới xung quanh, không nhận được sự chia sẻ, động viên từ người thân, họ sẽ phát sinh nhiều ý nghĩ tiêu cực, khả năng mắc trầm cảm sau sinh rất cao. Khi bị trầm cảm, người phụ nữ thường có các biểu hiện như: Buồn chán, mệt mỏi, lo lắng thái quá, hay cáu gắt, tức giận vô cớ, hay suy nghĩ tiêu cực, Triệu chứng cơ thể mất ngủ, thay đổi thói quen ăn uống (chán ăn hoặc ăn quá nhiều), mệt mỏi thường xuyên…

Cô cũng khẳng định qua thực tế trị liệu cho các thân chủ, nhiều trường hợp trầm cảm hoàn toàn có thể chữa được. Trầm cảm trước sinh hay sau sinh, nếu được phát hiện sớm khi các triệu chứng còn nhẹ, cô thường tháo gỡ những khúc mắc trong suy nghĩ, tình cảm của chị em bằng việc sử dụng bộ công cụ, trắc nghiệm để họ tự đánh giá xem mình có bị trầm cảm hay không. Hiện tại, có nhiều thang tự đánh giá như thang sàng lọc của PHQ9, thang HAM-D, thang đánh giá của Beck...và điều trị bằng các liệu pháp tâm lý như nhận thức hành vi giúp phụ nữ điều hướng cảm xúc và kỳ vọng của họ để tạo ra môi trường lành mạnh, mang tính hỗ trợ cho con họ, liệu pháp tâm lý gia đình, Liệu pháp thư giãn, NLP, Yoga ... Liệu pháp trị liệu tiếp xúc cá nhân, bao gồm phát triển các kỹ năng đối phó và các bài tập đóng vai để giúp kiểm soát căng thẳng và các xung đột trong mối quan hệ. Do không sử dụng thuốc nên không gây ra các tác dụng phụ với mẹ và bé. Mẹ hoàn toàn yên tâm để tiếp tục cho con bú mà không cần phải lo lắng rằng con có bị ảnh hưởng hay không.

Chuyên gia Vera Xuân Hường trong một ca trị liệu tại Công ty Đào tạo và Tư vấn tâm lý Hạnh phúc Việt.

Theo chuyên gia tâm lý Vera Xuân Hường, trầm cảm (đặc biệt là với phụ nữ trước và sau sinh) ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe của bà mẹ và sự phát triển trí tuệ, cảm xúc, thể chất của trẻ nhỏ. Các phân tích chỉ ra, nguyên nhân gây nên tình trạng trầm cảm sau sinh ở phụ nữ là do những thay đổi về nội tiết, các chỉ số sinh học sau sinh dẫn đến phụ nữ thường xuyên rơi vào trạng thái mệt mỏi, dễ thay đổi cảm xúc. Do đó, cô thường tổ chức các buổi tư vấn đào tạo cho thanh niên, chị em trước và sau sinh các kỹ năng sống, các kỹ năng hôn nhân gia đình và các buổi tư vấn tâm lý miễn phí như Khóa học Bí quyết giữ gìn hạnh phúc gia đình; Làm chủ cảm xúc; Tự tin giao tiếp với bạn đời; Nghệ thuật phòng the…

Bởi cô cho rằng, chìa khóa giảm trầm cảm cơ bản phải từ gia đình - nơi cuộc sống bắt đầu và tình yêu không bao giờ kết thúc, nơi mỗi người được quan tâm và chia sẻ.

Riêng đối với bản thân, chị em cũng nên chủ động thực hiện lối sống lành mạnh, nên cởi mở, chia sẻ với gia đình, người thân về trạng thái cảm xúc của mình. Trường hợp thấy bản thân có những dấu hiệu lạ, thay đổi cảm xúc đột ngột hoặc tính khí thất thường, hay phiền não, khó chịu về những thứ xung quanh, tốt nhất nên đến gặp chuyên gia tâm lý, bác sĩ tâm thần, bác sỹ chuyên khoa để được tư vấn và điều trị sớm nếu có dấu hiệu bệnh. Trầm cảm nếu không được điều trị kịp thời sẽ dẫn đến những hậu quả không thể lường trước được.

Để tìm hiểu chi tiết hơn về Công ty Đào tạo và Tư vấn Hạnh phúc Việt, bạn đọc truy cập vào Website: https://tamlyhanhphucviet.edu.vn/