Phụ nữ Việt Nam mang tinh thần Cách mạng Tháng Tám vào kỷ nguyên mới

PHỤ NỮ ĐỨNG LÊN CÙNG DÂN TỘC 

Trong Cách mạng Tháng Tám 1945, phụ nữ Việt Nam hiện diện ở mọi nơi. Họ không chỉ là người tham gia, mà là một lực lượng góp phần quan trọng làm nên thắng lợi của dân tộc. Dưới sự lãnh đạo của Đảng, các tổ chức phụ nữ đã hình thành, phát triển mạnh mẽ trong phong trào cách mạng.

Đoàn Phụ nữ Cứu quốc đã nhanh chóng tập hợp đông đảo chị em từ thành thị đến nông thôn. Các hội viên phụ nữ cứu quốc tham gia rải truyền đơn, treo cờ, tổ chức mít tinh, vận động gia đình binh lính quay về với cách mạng, đồng thời trực tiếp nuôi giấu cán bộ, đào hầm bí mật, đảm nhận công tác hậu cần cho khởi nghĩa. 

Ở Tuyên Quang, ngay từ tháng 5/1945, phụ nữ đã tham gia thành lập khu giải phóng. Những người mẹ, chị em các dân tộc Tày, Nùng, Dao… âm thầm nuôi cán bộ, giữ bí mật cho cách mạng. Gia đình bà Lương Thị Khánh ở Tân Trào là một điển hình. Chính trong căn nhà sàn của bà, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã sống và làm việc trong những ngày chuẩn bị Tổng khởi nghĩa. 

Ở miền Nam, những thành viên thuộc Phụ nữ Tiền phong đã hòa mình vào dòng người xuống đường giành chính quyền tại Sài Gòn-Gia Định. Nhiều thiếu nữ, công nhân trẻ lần đầu cầm cờ, hô vang khẩu hiệu độc lập. Trong không khí ấy, họ ý thức rõ ràng rằng khát vọng dân tộc gắn liền với khát vọng giải phóng của chính mình - thoát khỏi định kiến “nữ nhi thường tình”. 

Cách mạng Tháng Tám 1945 thành công là chiến thắng của toàn dân tộc, nhưng cũng là chiến thắng của phụ nữ Việt Nam. Lần đầu tiên, người phụ nữ được thừa nhận đầy đủ tư cách công dân: Có quyền bầu cử, ứng cử, tham gia chính quyền. Điều 9 Hiến pháp năm 1946 ghi nhận: “Đàn bà ngang quyền với đàn ông về mọi phương diện”. Hình ảnh những nữ đại biểu trong Quốc hội khóa I, những cán bộ nữ trong chính quyền cách mạng non trẻ đã khẳng định: Cuộc cách mạng ấy không chỉ giải phóng đất nước khỏi ách thực dân phong kiến, mà còn giải phóng phụ nữ khỏi những định kiến kéo dài hàng ngàn năm. 

Từ thân phận bị trói buộc trong hủ tục, phụ nữ Việt Nam đã bước ra ánh sáng của tự do và bình đẳng. Cách mạng Tháng Tám vì thế được gọi là cuộc “cách mạng kép”: Giải phóng dân tộc và giải phóng phụ nữ. Đây chính là bước ngoặt lịch sử mở ra con đường để phụ nữ Việt Nam khẳng định vai trò trong mọi lĩnh vực của đời sống xã hội. 

NHỮNG BƯỚC TIẾN VỀ BÌNH ĐẲNG GIỚI 

80 năm sau mùa thu giành chính quyền, vị thế và vai trò của phụ nữ Việt Nam đã có bước tiến dài, in dấu trên mọi lĩnh vực của đời sống chính trị, kinh tế, khoa học, văn hóa - xã hội. Từ 10 nữ đại biểu Quốc hội khóa I năm 1946 đến nay, tỷ lệ nữ đại biểu Quốc hội luôn thuộc nhóm cao trong khu vực, đạt trên 30%. Nhiều phụ nữ đã giữ trọng trách quan trọng trong bộ máy lãnh đạo cao nhất của Đảng, Nhà nước, Quốc hội, Chính phủ, Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam. Đây là thành quả của cả một tiến trình bền bỉ: hệ thống chính sách về bình đẳng giới được ban hành đồng bộ; các chương trình đào tạo, quy hoạch, bồi dưỡng cán bộ nữ ngày càng được quan tâm. Ở cấp cơ sở, hình ảnh người phụ nữ tham gia lãnh đạo chính quyền địa phương, Mặt trận, đoàn thể không còn là ngoại lệ, mà trở thành một phần tất yếu của quá trình xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa. 

Sự hiện diện ngày càng rõ nét của phụ nữ trong đời sống chính trị không chỉ là chỉ dấu của tiến bộ xã hội mà còn cho thấy tinh thần mùa thu độc lập 1945 đã thực sự thấm sâu vào đời sống quốc gia: Phụ nữ là lực lượng đồng hành cùng sự phát triển của đất nước. 

Nếu như trước đây, phụ nữ chủ yếu gắn bó với nông nghiệp, hậu phương, thì hôm nay họ đã khẳng định mình trong vai trò những nhà quản trị, chủ doanh nghiệp, người khởi nghiệp sáng tạo. Tỷ lệ doanh nghiệp do phụ nữ làm chủ tăng lên đáng kể (chiếm khoảng 20%); có 51% doanh nghiệp Việt Nam có phụ nữ trong cơ cấu chủ sở hữu, cao hơn nhiều quốc gia khác. Nhiều doanh nhân nữ đã vươn ra quốc tế, tạo dựng thương hiệu Việt trên bản đồ toàn cầu. Đặc biệt, trong kỷ nguyên kinh tế số và kinh tế xanh, phụ nữ đang có mặt ở những lĩnh vực mũi nhọn như công nghệ thông tin, logistics, tài chính xanh. Không ít doanh nghiệp do phụ nữ lãnh đạo đã tiên phong trong chuyển đổi số, phát triển mô hình kinh doanh tuần hoàn, bảo vệ môi trường, ứng dụng trí tuệ nhân tạo trong quản trị. 

Từ truyền thống hiếu học, nhiều thế hệ phụ nữ đã bước ra thế giới bằng tri thức. Ngày nay, phụ nữ Việt Nam hiện diện trong các dự án nghiên cứu khoa học, công nghệ cao. Sự trưởng thành ấy không chỉ là thành quả của chính sách khuyến khích nghiên cứu khoa học, mà còn là minh chứng cho bản lĩnh của phụ nữ Việt Nam: Dám bước vào lĩnh vực khó, kiên trì theo đuổi mục tiêu và để lại dấu ấn bằng thành quả cụ thể. 

GIỮ GÌN BẢN SẮC, TRUYỀN CẢM HỨNG 

Trong dòng chảy hội nhập, phụ nữ tiếp tục giữ vai trò gìn giữ văn hóa, vun đắp hạnh phúc gia đình và giáo dục thế hệ trẻ. Nhiều phong trào gìn giữ, phát huy di sản văn hóa, khởi nghiệp du lịch cộng đồng, phát triển văn hóa đọc, bảo tồn làng nghề… có dấu ấn lớn của phụ nữ. Ở vùng sâu, vùng xa, hình ảnh phụ nữ dân tộc thiểu số tham gia các mô hình kinh tế gắn với bảo tồn bản sắc văn hóa là minh chứng sinh động. Ở thành thị, nhiều phụ nữ trẻ khởi xướng các chiến dịch truyền thông xã hội, dự án khởi nghiệp sáng tạo mang giá trị nhân văn, tạo cảm hứng cho cộng đồng.

Không chỉ gìn giữ văn hóa, phụ nữ còn góp phần định hình công dân toàn cầu cho thế hệ trẻ. Từ trong gia đình, trên bục giảng, trong hoạt động xã hội, họ gieo vào lớp trẻ tinh thần yêu nước, ý thức cộng đồng và bản lĩnh hội nhập. Trong cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài, những người vợ, người mẹ trong gia đình dạy con tiếng Việt, giữ gìn nét văn hóa truyền thống của dân tộc dù đi bất cứ nơi đâu. Sự đóng góp của phụ nữ hôm nay không còn là khái niệm chung chung, mà hiện hữu trong từng con người, câu chuyện cụ thể. Những câu chuyện ấy, dù ở bất kỳ lĩnh vực nào, đều phản chiếu tinh thần mùa thu độc lập. 

TẦM NHÌN VÀ KHÁT VỌNG 

Năm 2030 sẽ đánh dấu tròn một thế kỷ thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam - đội tiên phong lãnh đạo dân tộc giành độc lập, thống nhất, đổi mới và hội nhập. Đây không chỉ là cột mốc lịch sử của đất nước, mà còn là thời điểm để nhìn nhận rõ hơn vai trò của phụ nữ trong tiến trình cách mạng. Từ mùa thu lịch sử năm 1945, phụ nữ đã đồng hành cùng dân tộc trong giành chính quyền, cùng đất nước đi qua 2 cuộc trường chinh vĩ đại và hôm nay, họ tiếp tục đồng hành trong công cuộc đổi mới tư duy, cải cách thể chế và phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao. 

Đảng và Nhà nước đã khẳng định: Phát triển đất nước nhanh, bền vững không thể thiếu sự tham gia chủ động, bình đẳng của phụ nữ. Những năm tới, phụ nữ Việt Nam được kỳ vọng sẽ là lực lượng quan trọng trong quá trình đổi mới toàn diện, từ quản trị quốc gia, xây dựng pháp luật, hoạch định chính sách, đến tham gia quản trị doanh nghiệp, đổi mới sáng tạo, hội nhập quốc tế. Mỗi bước tiến của phụ nữ trong chính trị, kinh tế, khoa học - công nghệ, văn hóa cũng là một bước tiến của xã hội trên con đường dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh.

Những phẩm chất đã làm nên bản sắc phụ nữ Việt Nam “Anh hùng - Bất khuất - Trung hậu - Đảm đang” nay tiếp tục được phát huy thành phẩm chất phù hợp với phụ nữ Việt Nam thời đại mới. Trong gia đình, phụ nữ vẫn sẽ là người giữ gìn nếp nhà, trao truyền bản sắc cho con cháu. Ngoài xã hội, họ sẽ là những nhà quản trị, chuyên gia, doanh nhân toàn cầu. Ở biên giới, hải đảo, họ sẽ là điểm tựa của cộng đồng, là “phên dậu mềm” của Tổ quốc. Trên trường quốc tế, họ hiện diện trong các tổ chức quốc tế, tham gia sứ mệnh gìn giữ hòa bình, diễn đàn khoa học - công nghệ, nhân quyền và bình đẳng giới.

Tinh thần Cách mạng Tháng Tám không chỉ là ký ức được nhắc lại trong mỗi dịp thu về, mà đã trở thành ngọn lửa bền bỉ trong tâm thức phụ nữ Việt Nam. Năm 1945, họ đã đứng dậy cùng dân tộc, khẳng định quyền làm người, quyền công dân. Từ đó đến nay, qua mọi chặng đường kháng chiến, xây dựng, đổi mới và hội nhập, phụ nữ luôn hiện diện ở các trận tuyến với trí tuệ, bản lĩnh và tấm lòng nhân hậu. 

80 năm trôi qua, trên nền tảng độc lập và những thành tựu to lớn của đất nước, mùa thu 2025 lại mở ra trong khí thế mới. Đất nước bước vào chặng đường chuẩn bị hai dấu mốc trọng đại: 100 năm thành lập Đảng (2030) và 100 năm thành lập nước (2045). Cũng như mùa thu của 80 năm trước, phụ nữ Việt Nam tiếp tục bước vào hành trình của kỷ nguyên mới.