Ra quân Tổng điều tra nông nghiệp, nông thôn năm 2025

Tổng điều tra nông thôn, nông nghiệp năm 2025 (Tổng điều tra) diễn ra trong thời điểm đặc biệt, khi cả nước đang đẩy mạnh thực hiện sắp xếp địa giới hành chính, chuyển đổi mô hình chính quyền địa phương 2 cấp. Bà Nguyễn Thị Hương, Cục trưởng Cục Thống kê, đã có những chia sẻ các hoạt động triển khai, gỡ khó trong Tổng điều tra nông thôn, nông nghiệp năm 2025 trong bối cảnh thực hiện sắp xếp địa giới hành chính.

+ Xin bà cho biết ý nghĩa và tầm quan trọng của Tổng điều tra nông thôn, nông nghiệp năm 2025?

Bà Nguyễn Thị Hương: Tổng điều tra nông thôn, nông nghiệp năm 2025 có ý nghĩa đặc biệt quan trọng nhằm cung cấp thông tin đầy đủ về thực trạng sản xuất nông, lâm nghiệp và thủy sản; tình hình kinh tế - xã hội nông thôn; cơ cấu lao động nông thôn. Qua đó, góp phần tuyên truyền, nâng cao nhận thức của người dân về vai trò, trách nhiệm trong việc cung cấp thông tin đầy đủ và chính xác cho Cơ quan Thống kê.

Nguồn thông tin từ Tổng điều tra là cơ sở quan trọng phục vụ cho công tác xây dựng và hoạch định chính sách cũng như công tác chỉ đạo, điều hành của Đảng, chính phủ và chính quyền địa phương các cấp nhằm nâng cao đời sống của nhân nhân, đặc biệt là nhân dân khu vực nông thôn, miền núi, khu vực khó khăn.

+ Bà có thể chia sẻ một vài điểm mới của cuộc Tổng điều tra năm 2025 so với 10 năm trước?

Bà Nguyễn Thị Hương: Tổng điều tra nông thôn, nông nghiệp năm 2025 có 6 điểm mới so với các kỳ Tổng điều tra nông thôn, nông nghiệp trước đây. Có thể kể đến như: Thông tin của Tổng điều tra năm 2025 tăng so với năm 2016 nhằm đáp ứng đầy đủ hơn nhu cầu thông tin của Đảng, Quốc hội, Chính phủ, Bộ ngành, địa phương về thực trạng nông nghiệp, nông dân, nông thôn và chuyển dịch cơ cấu ngành nông lâm thủy sản, cơ cấu lao động nông thôn. Cuộc Tổng điều tra cũng có sự thay đổi về hình thức thu thập thông tin sử dụng phiếu điều tra điện tử và cách thức quản lý dữ liệu trực tuyến nhằm kiểm soát tiến độ, chất lượng điều tra trong quá trình thu thập thông tin tại địa bàn…

+ Với xu thế chuyển đổi số mạnh mẽ, ngành Thống kê ứng dụng công nghệ thế nào trong cuộc Tổng điều tra?

Bà Nguyễn Thị Hương: Trong những năm qua, Cục Thống kê đã ứng dụng mạnh mẽ công nghệ thông tin để nâng cao chất lượng và hiệu quả trong điều tra thống kê. Tính đến năm 2025, trên 90% tổng số cuộc điều tra được sử dụng phiếu điều tra điện tử trên thiết bị di động (CAPI) hoặc trực tuyến (Webform) và trong Tổng điều tra nông thôn, nông nghiệp năm 2025, chúng tôi tiếp tục ứng dụng công nghệ thông tin trong tất cả các công đoạn gồm: lập bảng kê, quản lý mạng lưới điều tra, phân công điều tra viên và giám sát viên, thu thập thông tin, giám sát điều tra và làm sạch số liệu, khai thác kết quả…

Kết quả cuộc điều tra sẽ được phổ biến thông tin dưới dạng dữ liệu tổng hợp, hình ảnh trực quan hóa (infographic, video graphic…) bằng biểu đồ và trên không gian địa lý, đáp ứng nhu cầu đa dạng của người dùng tin.

Gỡ khó trong bối cảnh thực hiện sắp xếp địa giới hành chính  

+ Trong bối cảnh sắp xếp địa giới hành chính và thực hiện mô hình chính quyền địa phương 2 cấp (bỏ cấp huyện), việc Tổng điều tra gặp những khó khăn, vướng mắc gì, thưa bà? 

Bà Nguyễn Thị Hương: Tổng điều tra nông thôn, nông nghiệp năm 2025 diễn ra trong bối cảnh đất nước đang bước vào kỷ nguyên chuyển mình, thực hiện sắp xếp địa giới hành chính, thực hiện mô hình chính quyền địa phương 2 cấp và tinh gọn bộ máy hành chính.

Trong bối cảnh đó khi triển khai Tổng điều tra cũng gặp một số khó khăn, vướng mắc. Cụ thể, việc thay đổi địa giới hành chính và sắp xếp tinh gọn bộ máy ảnh hưởng đến công tác kiện toàn Ban Chỉ đạo các cấp và ảnh hưởng đến tính liên tục trong chỉ đạo triển khai Tổng điều tra.

Bên cạnh đó, lực lượng tham gia giám sát và triển khai tại cấp huyện, cấp xã có sự thay đổi lớn giữa khâu chuẩn bị và triển khai thực tế khi Tổng điều tra diễn ra. Do thời điểm Tổng điểu tra diễn ra vào 01/7/2025 trùng với thời điểm chính quyền 34 tỉnh mới bắt đầu đi vào hoạt động là thời điểm chuyển giao giữa 63 tỉnh cũ vào 34 tỉnh mới; kết thúc hoạt động của đơn vị hành chính cấp huyện nên công tác triển khai luôn cần sự giám sát liên tục. 

Việc thay đổi địa giới hành chính cũng dẫn đến thay đổi về quản lý địa bàn điều tra ảnh hưởng; dữ liệu phục vụ Tổng điều tra cần biên soạn theo phạm vi 34 tỉnh mới và các xã mới, đòi hỏi Tổng điều tra cần cập nhật thu thập thông tin phục vụ tính toán các chỉ tiêu theo đơn vị hành chính mới và phần mềm quản lý cũng cần cập nhật theo địa giới hành chính mới.

Đứng trước những thách thức và khó khăn khi thực hiện Tổng điều tra, ngành Thống kê đã có nhiều giải pháp để khắc phục những khó khăn, đảm bảo thu thập thông tin đáp ứng mục tiêu của Tổng điều tra và đảm bảo cung cấp thông tin phục vụ chính quyền 2 cấp trong công tác chỉ đạo, lãnh đạo tại địa phương.

+ Xin trân trọng cảm ơn bà!