Sửa Luật Báo chí: Tăng ưu đãi, siết bản quyền, định hình mô hình báo chí chủ lực đa phương tiện

Ngày 4/12, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã cho ý kiến về việc giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật Báo chí (sửa đổi).

Đề xuất mới về cơ quan báo chí chủ lực đa phương tiện

Về cơ quan báo chí chủ lực đa phương tiện, Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa và Xã hội Nguyễn Đắc Vinh cho biết, tiếp thu ý kiến của đại biểu, thường trực ủy ban và cơ quan chủ trì soạn thảo đã thống nhất, chỉnh lý cụm từ "cơ quan truyền thông chủ lực đa phương tiện" thành "cơ quan báo chí chủ lực đa phương tiện" để bảo đảm tính chính xác và phù hợp với phạm vi điều chỉnh của dự luật.

Về một số ý kiến đề nghị thí điểm mô hình tổ hợp hoặc tập đoàn báo chí chủ lực đa phương tiện tại Hà Nội và TPHCM, ông Nguyễn Đắc Vinh cho hay, hiện nay Chính phủ đã chỉ đạo Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch tổng kết Quy hoạch phát triển và quản lý báo chí, dự kiến đề nghị cấp có thẩm quyền tiếp tục triển khai một số quan điểm của quy hoạch và bổ sung quan điểm mới, trong đó có nội dung về việc Hà Nội và TPHCM được thành lập cơ quan báo chí chủ lực đa phương tiện.

Trên cơ sở chỉ đạo và phê duyệt của cấp có thẩm quyền, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch sẽ cụ thể hóa các nội dung này trong Chiến lược phát triển và quản lý hệ thống báo chí, bảo đảm tính khả thi, đồng bộ và phù hợp với định hướng phát triển báo chí quốc gia.

Thường trực Ủy ban Văn hóa và Xã hội cho biết, một số ý kiến đề nghị cần có biện pháp ràng buộc pháp lý để yêu cầu các nền tảng xuyên biên giới (như Google, Facebook, TikTok...) phải trả phí bản quyền và chia sẻ doanh thu với cơ quan báo chí Việt Nam; làm rõ trách nhiệm của các nền tảng mạng xã hội trong việc ngăn chặn, xử lý thông tin xấu độc, tin giả, tin sai lệch trên nền tảng của mình.

Đồng thời, việc bảo vệ bản quyền báo chí trên không gian mạng cần được quy định cụ thể hơn tránh tình trạng sao chép trái phép, tràn lan trên mạng xã hội đang gây ảnh hưởng lớn đến quyền tác giả và tính minh bạch thông tin.

Tiếp thu ý kiến này, Thường trực Ủy ban cho biết để bảo đảm quyền tác giả, quyền liên quan, dự thảo Luật đã bổ sung khoản 2 Điều 39, theo đó quy định: Cơ quan, tổ chức, cá nhân sử dụng tác phẩm báo chí phải thỏa thuận với cơ quan báo chí theo quy định pháp luật.

Cơ quan thẩm tra nhận định, thông tin do các nền tảng xuyên biên giới đăng tải không thuộc phạm vi điều chỉnh của dự thảo Luật. Việc xử lý các thông tin này được quy định tại Nghị định số 147 của Chính phủ về quản lý, cung cấp, sử dụng dịch vụ Internet và thông tin trên mạng. Theo đó, nền tảng xuyên biên giới phải gỡ bỏ thông tin vi phạm trong vòng 24 giờ kể từ khi có yêu cầu của cơ quan Việt Nam.

Cơ quan báo chí có thể chịu thuế 10% thay vì 20%

Liên quan chính sách của Nhà nước về phát triển báo chí, một số ý kiến cho rằng cần có chính sách ưu đãi thuế và hỗ trợ tài chính cho báo chí thực hiện nhiệm vụ chính trị, công ích và cho việc đầu tư công nghệ số trong hoạt động báo chí hiện đại.

Tiếp thu ý kiến, thường trực Ủy ban và cơ quan soạn thảo đã chỉnh lý dự thảo theo hướng bổ sung quy định Nhà nước có chính sách ưu đãi thuế theo pháp luật hiện hành. Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp quy định mức thuế suất 10% cho hoạt động báo chí (trước đây chỉ báo in được hưởng mức này, còn báo điện tử, truyền hình và phát thanh phải chịu thuế suất 20%).

Về hỗ trợ tài chính cho báo chí thực hiện nhiệm vụ chính trị, công ích, dự thảo Luật quy định Nhà nước có chính sách giao nhiệm vụ, đặt hàng, đấu thầu và hỗ trợ cước vận chuyển, chi phí đăng tải, truyền dẫn, phát sóng để báo chí phục vụ nhiệm vụ chính trị, an ninh, quốc phòng, văn hóa…

Nêu ý kiến thảo luận, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn đã đề nghị các cơ quan tập trung tiếp thu, giải trình nhiều chính sách liên quan cơ chế chính sách phát triển báo chí; quản lý báo chí trên không gian mạng; định nghĩa và địa vị pháp lý của nhà báo…

Chủ tịch Quốc hội lưu ý, lần này Luật Báo chí sửa đổi trên tinh thần thực hiện cuộc cách mạng về sắp xếp bộ máy, tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp. "Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể cũng phải sắp xếp đội ngũ là các đơn vị báo chí", Chủ tịch Quốc hội cho hay.

Chủ tịch Quốc hội cũng thống nhất sửa đổi quy định về hỗ trợ báo chí, ưu đãi về thuế cho báo chí theo hướng các loại hình báo chí được hưởng mức thuế suất chung là 10%.

Để đảm bảo quyền tác giả, Chủ tịch Quốc hội tán thành dự thảo luật bổ sung quy định cơ quan, tổ chức, cá nhân sử dụng tác phẩm của báo chí phải thỏa thuận với báo chí theo quy định của pháp luật.

Dự kiến, Quốc hội dự kiến xem xét thông qua Luật Báo chí sửa đổi vào ngày 10/12.