Tận dụng hiệu quả internet, mạng xã hội để "xóa nghèo thông tin" cho phụ nữ vùng biên Tri Lễ
Bà Vi Thị Sinh phát biểu tại Hội nghị chia sẻ kinh nghiệm giữa các tổ truyền thông công đồng tại xã Tri Lễ
Từ một xã biên giới heo hút, phải “đi từng ngõ, gõ từng nhà” để tuyên truyền, Tri Lễ (Nghệ An) hôm nay đã khác khi 100% xóm bản được phủ điện lưới và internet. “Xóa nghèo thông tin” không chỉ giúp phụ nữ vùng cao mở mang tri thức mà còn góp phần đẩy lùi tệ nạn, thay đổi nếp nghĩ, cách làm và từng bước làm thay da đổi thịt vùng đất từng lắm gian khó.
Để hiểu rõ hơn về hành trình "xóa nghèo thông tin" và biến vùng đất nghèo nơi miền biên viễn thay đổi rất tích cực, phóng viên Báo Phụ nữ Việt Nam đã có cuộc trao đổi với bà Vi Thị Sinh - Phó Chủ tịch Ủy ban MTTQ Việt Nam xã, Chủ tịch Hội LHPN xã Tri Lễ.
- Tri Lễ là xã vùng cao, đời sống người dân còn nhiều khó khăn, dân trí chưa đồng đều. Thời gian qua, Hội LHPN xã đã triển khai việc cung cấp thông tin, nâng cao nhận thức cho hội viên phụ nữ được thực hiện như thế nào, thưa bà?
+ Nhắc đến Tri Lễ là nói đến khó khăn. Chỉ mấy năm trước thôi, nhiều bản ở xã Tri Lễ chưa có điện, chưa có internet. Thời điểm đó, Hội LHPN phối hợp với các ban, ngành, đặc biệt là Đồn Biên phòng Tri Lễ đi tuyên truyền trực tiếp đến từng bản. Tuy nhiên, việc truyền thông chủ yếu bằng miệng nên hiệu quả rất thấp. Bà con còn hạn chế về ngôn ngữ, nhiều người không biết chữ hoặc nghe nhưng khó hình dung, nên tiếp thu rất chậm.

Bà Vi Thị Sinh (người cẩm biển) trao bò sinh kế cho hội viên
Từ khi trên địa bàn xã có điện và phủ sóng internet ở 100% các xóm, bản, nhận thức của người dân đã có sự thay đổi rõ rệt. Hội đi truyền thông cũng thuận lợi hơn rất nhiều vì có thể sử dụng hình ảnh minh họa, video trực quan, giúp bà con dễ hiểu, dễ nhớ. Nhờ đó, hiệu quả tuyên truyền nâng lên rõ rệt.
Tuy nhiên, điều kiện tiếp cận internet, thiết bị thông minh, các kênh thông tin chính thống còn nhiều hạn chế. Không ít chị em vẫn chủ yếu dựa vào kinh nghiệm truyền thống, chưa quen với việc tìm kiếm thông tin qua mạng, chưa có thói quen cập nhật cơ chế, chính sách mới. Điều này buộc chúng tôi phải nỗ lực nhiều hơn nữa để "giảm nghèo thông tin" cho phụ nữ ở địa phương, nhất là các bản có địa hình cách trở, điều kiện kinh tế còn nhiều khó khăn.
- Hội LHPN xã Tri Lễ đã triển khai những phương thức truyền thông nào để đưa thông tin một cách hiệu quả đến từng hội viên, phụ nữ?
Hiện nay, ngoài hình thức tuyên truyền trực tiếp tại các buổi sinh hoạt chi hội, Hội còn sử dụng mạnh các kênh Zalo, Facebook để truyền tải thông tin. Mỗi chi hội đều có nhóm Zalo riêng để cập nhật kịp thời các chủ trương, chính sách liên quan đến phụ nữ, trẻ em, phòng chống bạo lực gia đình, chăm sóc sức khỏe, phát triển kinh tế.

Các buổi truyền thông cung cấp kiến thức cho hội viên và người dân luôn được Hội LHPN xã Tri Lễ chú trọng
Chúng tôi phối hợp chặt chẽ với các ban, ngành, đặc biệt là Đồn Biên phòng Tri Lễ để tuyên truyền những nội dung trọng tâm như, kiến thức bán hàng - mua hàng trên mạng an toàn, phòng tránh lừa đảo, truyền thông xóa bỏ định kiến và khuôn mẫu giới, xây dựng môi trường sống an toàn cho Phụ nữ và trẻ em, phòng chống tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống… Việc truyền thông giờ đây không còn phụ thuộc hoàn toàn vào việc "đến từng nhà" như trước mà có thể lan tỏa rất nhanh qua internet.
- Việc giúp hội viên giảm "nghèo thông tin" đã mang lại những hiệu quả ra sao, thưa bà?
+ Hiệu quả thấy rất rõ, trước hết là về nhận thức. Phụ nữ biết tìm kiếm thông tin, biết tra cứu kiến thức sản xuất, chăn nuôi, trồng trọt trên mạng; biết cảnh giác hơn với các thủ đoạn lừa đảo. Nhiều chị em đã biết bán nông sản, hàng hóa qua Facebook, Zalo, không còn phụ thuộc hoàn toàn vào thương lái như trước.
Internet cũng giúp người dân tiếp cận với các tiến bộ khoa học kỹ thuật, học được mô hình làm ăn mới. Việc mua bán vật tư nông nghiệp, giống cây con giờ cũng thuận tiện hơn rất nhiều thông qua mạng xã hội. Đặc biệt, nhờ tiếp cận thông tin tốt hơn nên an ninh trật tự trên địa bàn ổn định hơn, nhiều hủ tục từng phổ biến trước đây đã giảm đáng kể.

Một buổi truyền thông của Hội LHPN xã Tri Lễ tại thôn bản thu hút được đông đảo hội viên và người dân tham gia
- Tri Lễ hiện còn nhiều bản thuộc vùng đặc biệt khó khăn. Nhờ internet phủ sóng, diện mạo các bản làng đã đổi thay như thế nào?
+ Xã Tri Lễ được thành lập trên cơ sở sáp nhập xã Tri Lễ và Nậm Nhoóng. Toàn xã có 21 xóm bản, diện tích hơn 26.194 ha, với 2.773 hộ, hơn 14.400 nhân khẩu. Tỷ lệ hộ nghèo còn rất cao, trên 54%. Đây đều là các xóm bản vùng đặc biệt khó khăn, vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi.
Trước đây, do địa hình rộng, chia cắt, nhiều bản ở xa trung tâm, việc tuyên truyền vô cùng vất vả. Thế nhưng giờ có internet, khoảng cách dường như được thu hẹp, thậm chí "xóa mờ". Người dân ở bản xa cũng tiếp cận thông tin nhanh như ở trung tâm xã.
Những năm gần đây, nhờ được "xóa nghèo thông tin", cuộc sống người dân đã đổi thay rất nhiều. An ninh trật tự được đảm bảo, tệ nạn xã hội giảm hẳn. Nạn tảo hôn hay tình trạng bỏ học sớm là những vấn đề nhức nhối ở địa phương trước đây nhưng hiện nay đã giảm rõ rệt.

Bà Vi Thị Sinh tại Hội nghị đối thoại chính sách tại thôn bản
- Thời gian tới, Hội LHPN xã Tri Lễ sẽ tiếp tục triển khai những hoạt động gì để giúp hội viên giảm nghèo thông tin, từ đó vươn lên làm giàu và phòng tránh các tệ nạn xã hội?
+ Thời gian tới, Hội tiếp tục phối hợp với các ban, ngành, đặc biệt là Đồn Biên phòng Tri Lễ để tăng cường truyền thông các nội dung về chăm sóc sức khỏe sinh sản và kế hoạch hóa gia đình, phòng chống Bạo lực gia đình, phòng chống tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống, thất học. Các chính sách liên quan đến phụ nữ và trẻ em; kỹ năng, nâng cao kiến thức phòng, chống mua bán người, sử dụng mạng xã hội an toàn.
Ngoài ra, chúng tôi mong muốn duy trì thường xuyên các lớp tập huấn kỹ năng số, xây dựng thêm các mô hình sinh kế gắn với chuyển đổi số. Hội cũng rất cần sự đồng hành của các doanh nghiệp, chuyên gia công nghệ trong việc hướng dẫn phụ nữ kinh doanh online, xây dựng thương hiệu cho sản phẩm OCOP, sản phẩm đặc sản của địa phương.
Chúng tôi cũng chú trọng trang bị thêm kiến thức về bán hàng, mua hàng qua mạng, phát triển kinh tế số cho chị em. Mục tiêu là để phụ nữ không chỉ "thoát nghèo thông tin" mà còn từng bước vươn lên làm kinh tế, ổn định cuộc sống, nuôi dạy con tốt hơn.
Xin trân trọng cảm ơn bà!