Tập quán tài sản thuộc về nhà vợ, khi ly hôn, người chồng có được chia tài sản?

Câu hỏi đặt ra là: Tập quán đó có được pháp luật công nhận? Người chồng có được chia tài sản hay không khi ly hôn?

Câu trả lời pháp lý rõ ràng

1. Pháp luật Việt Nam quy định tài sản chung phải được chia công bằng

Theo Luật Hôn nhân và Gia đình, tài sản vợ chồng tạo lập trong thời kỳ hôn nhân (ví dụ: mua đất, dựng nhà, nuôi trâu, làm nương rẫy…) được coi là tài sản chung, bất kể người nào đứng tên hay do bên nào đóng góp nhiều hơn.

Điều 33, Luật Hôn nhân và Gia đình 2014: "Tài sản chung của vợ chồng bao gồm tài sản do vợ, chồng tạo ra, thu nhập do lao động, hoa lợi, lợi tức từ tài sản riêng và các thu nhập hợp pháp khác trong thời kỳ hôn nhân...".

Vì vậy:

Dù theo tập quán, người chồng "không được nhận gì" thì về mặt pháp luật, anh vẫn có quyền yêu cầu chia tài sản chung khi ly hôn.

2. Tập quán không được công nhận nếu trái pháp luật hoặc gây bất bình đẳng giới

Pháp luật Việt Nam có thừa nhận tập quán trong một số quan hệ dân sự – nhưng chỉ khi tập quán đó không trái với các nguyên tắc bình đẳng, không phân biệt đối xử nam nữ, không gây thiệt hại cho người yếu thế.

Điều 6, Luật HN&GĐ 2014: "Tập quán được áp dụng trong hôn nhân và gia đình phải là tập quán tiến bộ, phù hợp với nguyên tắc cơ bản của chế độ hôn nhân và gia đình Việt Nam."

Vì vậy:

Một tập quán ép người chồng phải bỏ đi tay trắng hoặc chỉ cho phụ nữ giữ tài sản chung là trái với pháp luật và không được Tòa án công nhận khi giải quyết ly hôn.

3. Tòa án chia tài sản theo nguyên tắc "công bằng, có tính đến công sức đóng góp và hoàn cảnh"

Khi giải quyết ly hôn, nếu hai bên không thỏa thuận được việc chia tài sản, Tòa án sẽ dựa vào nguyên tắc:

Mỗi bên được một phần hợp lý trong khối tài sản chung;

Không chia đôi cứng nhắc, mà sẽ tính đến: ai chăm con, ai tạo ra nhiều của cải, ai có khó khăn hơn…

Ví dụ: Nếu người chồng là người dựng nhà, khai hoang nương, mua trâu bò – dù đất đứng tên vợ – thì anh vẫn có quyền yêu cầu chia phần tương ứng với công sức đó.

Cần làm gì khi ly hôn mà có tranh chấp tài sản?

Lập danh sách các tài sản chung trong thời kỳ hôn nhân: nhà, đất, trâu bò, máy móc, tiền bạc…

Lưu giữ giấy tờ chứng minh đóng góp của mình (hóa đơn, lời khai nhân chứng, ảnh, chứng từ…).

Yêu cầu Tòa án chia tài sản khi nộp đơn ly hôn, không nên "im lặng chấp nhận mất hết".

Không nên để cộng đồng hay dòng họ tự xử theo tập quán, nếu điều đó làm mất quyền lợi chính đáng.

Tập quán là nét văn hóa truyền thống nhưng không phải tập quán nào cũng đúng.

Nếu tập quán gây bất công cho một bên, đặc biệt là khi ly hôn, thì pháp luật sẽ bảo vệ quyền lợi hợp pháp cho cả vợ và chồng. Không ai phải bỏ đi "tay trắng" chỉ vì phong tục. Đừng ngại pháp luật - hãy sử dụng đúng quyền của mình.

Người chồng có thể tìm đến một số địa chỉ hỗ trợ miễn phí:

Trung tâm trợ giúp pháp lý Nhà nước tỉnh (miễn phí cho người dân tộc thiểu số, hộ nghèo, cận nghèo)

Hội Liên hiệp Phụ nữ xã/phường

Cán bộ tư pháp xã - nơi có thể hướng dẫn làm đơn, thu thập tài liệu