Báo cáo trước Ủy ban Văn hóa, giáo dục, thanh thiếu niên và nhi đồng của Quốc hội, Bộ GD&ĐT cho hay, những dấu hiệu tiêu cực và gian lận trong thi cử có tổ chức ở một số địa phương như Hòa Bình, Sơn La, Hà Giang đã gây tâm lý lo ngại trong học sinh và dư luận xã hội, làm suy giảm niềm tin vào tính trung thực, khách quan của kỳ thi.
Trước những dấu hiệu sai phạm, Bộ GD&ĐT đã báo cáo Thường trực Ban Bí thư, Ban Tuyên giáo Trung ương và Thủ tướng, đồng thời thông tin cho dư luận, báo chí.
Tại Hà Giang, kết quả chấm thẩm định của Bộ GD&ĐT cho thấy, 330 bài thi của 114 thí sinh có tổng điểm đã công bố chênh lệch hơn 1 điểm so với điểm chấm thẩm định. Cá biệt có những thí sinh tổng điểm được làm tăng lên đến 26,8 điểm, thậm chí 29,95 điểm.
Tại Sơn La, Bộ Công an đã chỉ đạo Cơ quan An ninh điều tra - Công an tỉnh Sơn La xác minh để lập hồ sơ vụ án hình sự “Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ” liên quan đến sai phạm tại Hội đồng thi THPT quốc gia 2018 của tỉnh Sơn La. Cơ quan An ninh điều tra của Công an tỉnh Sơn La đã xác định được những bài thi có sửa chữa trên phiếu trả lời trắc nghiệm không do thí sinh thực hiện.
Tại Hòa Bình, kết quả điều tra của Cơ quan An ninh điều tra Công an tỉnh này cho thấy có 64 thí sinh được sửa điểm thi. Cụ thể, có 56 thí sinh với 140 bài thi trắc nghiệm đã bị thay đổi từ 0,2 đến 9,25 điểm mỗi môn thi. Đặc biệt, có thí sinh được nâng điểm 3 môn với tổng số 26,45 điểm; bài thi Hóa học của một thí sinh được nâng đến 9,25 điểm.
Quan điểm của Bộ Công an và Bộ GD&ĐT là tuyệt đối không dung túng cho sai phạm, phải xử lý nghiêm, xử lý đến cùng để đảm bảo công bằng cho kỳ thi.
Trước tình trạng này, hai Bộ thống nhất: Sau khi có kết luận chính thức cuối cùng của cơ quan điều tra, căn cứ tình hình cụ thể sẽ phối hợp xử lý trên tinh thần đúng pháp luật, nghiêm minh, công bằng. Đặc biệt, không chấp nhận những cán bộ, viên chức có gian lận trong thi cử được tiếp tục đứng trong hàng ngũ của ngành.
Vì vậy, Bộ GD&ĐT đề nghị các địa phương xem xét, xử lý nghiêm những cán bộ, công chức, viên chức trong ngành giáo dục có hành vi gian lận điểm thi cho con em mình và kiên quyết đưa ra khỏi ngành những cán bộ vi phạm.
Chia sẻ về điều này, bà Nguyễn Thị Mai Hoa (Ủy viên thường trực Ủy ban Văn hóa, Giáo dục, Thanh niên, Thiếu niên và Nhi đồng) cho biết, đây là vấn đề hết sức hệ trọng, cần được xem xét, xử lý nghiêm minh.
Điều mà bà Mai Hoa băn khoăn chính là tiến độ xử lý còn chậm, một số vấn đề chưa được làm sáng tỏ. “Ví dụ, ngoài 16 cán bộ bị khởi tố thì còn những ai liên quan khác? Rõ ràng họ không tự nhiên phạm tội, mà chịu sự tác động từ những người khác với các hình thức khác nhau để nhờ nâng điểm cho các thí sinh” - bà Hoa nhận định.
Theo bà Mai Hoa, có thể là lỗi do người lớn can thiệp, nhưng không thể nói là các em vô can. Do vậy, vẫn cần có những hình thức xử lý phù hợp để bảo đảm công bằng cho những người học thật, thi thật. “Phải công khai, minh bạch trong xử lý vi phạm, không có vùng cấm, cần xử lý nghiêm các đối tượng liên quan, từ những cán bộ làm sai lệch kết quả thi, các thí sinh cho tới người thân của thí sinh, các thí sinh” – bà Mai Hoa nhấn mạnh.