Thu nhập lao động toàn cầu giảm 3,5 nghìn tỷ USD do Covid-19

Theo báo cáo mới nhất của Tổ chức Lao động Quốc tế (ILO) đánh giá tác động của đại dịch COVID-19 đối với thế giới việc làm, tổn thất nghiêm trọng về thời giờ làm việc gây nên bởi đại dịch đã dẫn tới mức sụt giảm "khổng lồ" về thu nhập từ việc làm của người lao động trên toàn thế giới.

Mức sụt giảm lớn nhất ghi nhận được là ở các nước thu nhập trung bình thấp với tổn thất thu nhập từ lao động lên tới 15,1%. Trong đó, châu Mỹ là khu vực bị ảnh hưởng nặng nề nhất với mức tổn thất thu nhập từ lao động là 12,1%.

Ước tính mới về tổn thất thời giờ làm việc toàn cầu trong quý II năm nay (so với quý IV/2019) là 17,3%, tương đương với 495 triệu việc làm toàn thời gian (giả định lao động làm việc 48 giờ một tuần). Dự báo mức tổn thất về thời giờ làm việc toàn cầu của quý III/2020 là 12,1% (tương đương với 345 triệu việc làm toàn thời gian).

Triển vọng cho quý IV trở nên xấu hơn đáng kể. Theo kịch bản cơ sở của ILO, tổn thất thời giờ làm việc toàn cầu trong quý IV/2020 ước tính lên đến 8,6% (so với cùng kỳ năm 2019), tương đương với 245 triệu việc làm toàn thời gian. Con số này cao hơn so với con số dự báo trước đây của ILO là 4,9% hay 140 triệu việc làm toàn thời gian.

Riêng tại khu vực đồng tiền chung châu Âu Eurozone, số liệu của Eurostat - cơ quan thống kê của Liên minh châu Âu (EU) cho thấy, ngay từ hồi tháng 05/2020, dịch Covid-19 đã có những tác động về kinh tế đối với phụ nữ. Tỷ lệ thất nghiệp của phụ nữ từ 7,7% hồi tháng 4 đã tăng lên thành 7,9%, trong khi tỷ lệ thất nghiệp ở nam giới vẫn giữ ở mức 7%.

Tỷ lệ phụ nữ có thể bị đẩy vào cảnh đói nghèo cùng cực cao hơn 25% so với nam giới. Chính điều này cũng tạo ra sự mất an ninh lương thực và khiến nó nghiêm trọng hơn. Kinh tế gia Céline Piques, chủ tịch tổ chức nữ quyền của Pháp Osez le féminisme!, lo ngại những tháng tới đây sẽ ngày càng khó khăn đối với phụ nữ.

Nguyên nhân dẫn đến tổn thất thời giờ làm việc gia tăng là người lao động ở các nền kinh tế đang phát triển và mới nổi, đặc biệt là người lao động làm công việc phi chính thức, bị ảnh hưởng lớn hơn nhiều so với các cuộc khủng hoảng trước đây. Còn tổn thất việc làm nặng nề hơn phần nhiều là do đình trệ trong hoạt động, đặc biệt là do thất nghiệp.

Báo cáo của ILO cũng xét đến tính hiệu quả của các chính sách kích thích tài khóa trong việc giảm thiểu tác động đối với thị trường lao động. Ở những nước có đầy đủ số liệu cho quý II/2020, sự tương quan được thể hiện rõ ràng cho thấy gói kích thích tài khóa càng lớn bao nhiêu (tính theo % GDP) thì mức tổn thất thời giờ làm việc càng thấp bấy nhiêu. Trong giai đoạn này, bổ sung khoản kích thích tài khóa tương đương 1% GDP hàng năm trên toàn cầu sẽ giúp giảm thêm 0,8% mức tổn thất việc làm.

Tuy nhiên, mặc dù các gói kích thích tài khóa đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ hoạt động kinh tế và giảm mức độ tổn thất về thời giờ làm việc, các gói kích thích tài khóa này chủ yếu được triển khai ở các nước thu nhập cao do các nền kinh tế mới nổi và đang phát triển không có đủ khả năng tài chính để triển khai các biện pháp như vậy.

Để các nước đang phát triển có thể đạt được tỷ lệ kích thích tài khóa so với tổn thất thời giờ làm việc như các nước thu nhập cao, họ sẽ cần phải bơm thêm 982 tỷ USD (45 tỷ USD ở các nước thu nhập thấp và 937 tỷ USD ở các nước thu nhập trung bình thấp). Khoảng trống trong kích thích tài khóa đối với các nước thu nhập thấp chỉ chiếm chưa đến 1% tổng giá trị các gói kích thích tài khóa mà các nước thu nhập cao công bố.

Ông Guy Ryder - Tổng Giám đốc ILO, cho biết, cũng tương tự như việc phải nỗ lực gấp đôi để đánh bại Covid-19, cần phải khẩn trương hành động ở quy mô lớn nhằm khắc phục những tác động về kinh tế, xã hội và việc làm, bao gồm cả việc hỗ trợ duy trì việc làm, công việc kinh doanh và thu nhập.

"Vào thời điểm Đại hội đồng Liên hợp quốc đang họp tại New York (Mỹ), cộng đồng quốc tế cần khẩn trương vạch ra một chiến lược toàn cầu cho công cuộc phục hồi thông qua đối thoại, hợp tác và tinh thần đoàn kết. Không một nhóm nào, một quốc gia nào hay một khu vực nào có thể đơn phương trong cuộc chiến chống lại cuộc khủng hoảng này"- Tổng Giám đốc ILO kết luận.