Trung Quốc: Phụ nữ chọn cuộc sống độc thân ngày càng phổ biến

Nhiều phụ nữ đang từ chối con đường hôn nhân và gia đình truyền thống, lựa chọn cuộc sống tương lai không chồng, không con. "Bất kể bạn là người cực kỳ thành công hay là người bình thường, phụ nữ vẫn phải hy sinh nhiều nhất cho gia đình", nhà hoạt động nữ quyền 28 tuổi nói tại một quán cà phê ở thành phố Tây An (tỉnh Thiểm Tây).

Năm ngoái, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã nhấn mạnh sự cần thiết phải "nuôi dưỡng một nền văn hóa mới về hôn nhân và sinh con" khi dân số Trung Quốc giảm năm thứ hai liên tiếp và số ca sinh mới chạm mức thấp kỷ lục. Thủ tướng Lý Khắc Cường cũng cam kết "làm việc để hướng tới một xã hội thân thiện với việc sinh con" và thúc đẩy dịch vụ chăm sóc trẻ em trong báo cáo công việc của Chính phủ năm nay.

Ngày nay, ngày càng có nhiều phụ nữ có học thức, những người phải đối mặt với tình trạng bất ổn chưa từng có trong bối cảnh số lượng người trẻ thất nghiệp ở mức kỷ lục và suy thoái kinh tế, đang ủng hộ "chủ nghĩa độc thân".

Tuy nhiên, hôn nhân vẫn được coi là cột mốc quan trọng của tuổi trưởng thành ở Trung Quốc và tỷ lệ người trưởng thành chưa bao giờ kết hôn vẫn ở mức thấp. Nhiều người cũng đang trì hoãn kết hôn, với độ tuổi trung bình kết hôn lần đầu tăng từ mức 24,89 vào năm 2010 lên 28,67 vào năm 2020, theo dữ liệu điều tra dân số. Tại Thượng Hải, con số này là 30,6 đối với nam và 29,2 đối với nữ vào năm ngoái.

Lối sống độc thân lâu dài đang dần trở nên phổ biến hơn ở Trung Quốc, dẫn đến sự xuất hiện của các cộng đồng trực tuyến, nơi phụ nữ độc thân tìm kiếm sự đoàn kết.

Các bài đăng với hashtag "Không kết hôn, không con cái" của những phụ nữ có sức ảnh hưởng, thường ở độ tuổi 30 hoặc 40, trên Xiaohongshu (một mạng xã hội của Trung Quốc, tương tự Instagram) nhận được hàng nghìn lượt thích. Một diễn đàn chống hôn nhân trên Douban, một nền tảng truyền thông xã hội khác, có 9.200 thành viên, trong khi một diễn đàn về "chủ nghĩa độc thân" có 3.600 thành viên thảo luận về kế hoạch nghỉ hưu và các chủ đề khác.

Liao Yueyi, một sinh viên mới ra trường và đang thất nghiệp ở thành phố Nam Ninh (tỉnh Quảng Tây), gần đây đã tuyên bố với mẹ rằng cô "tỉnh dậy sau cơn ác mộng về việc có con".

Thay vào đó, cô gái 24 tuổi quyết định "nằm thẳng", cách diễn đạt trong tiếng Trung Quốc có nghĩa là làm vừa đủ để trang trải cuộc sống và tiết kiệm tiền cho những chuyến du lịch trong tương lai. "Tôi nghĩ hẹn hò hay sống thử đều ổn nhưng con cái là một khoản đầu tư khổng lồ trong khi lợi nhuận khá ít", cô nói và cho biết thêm cô đã thảo luận việc thuê nhà với một số bạn bè nữ khi họ nghỉ hưu.

Nhiều phụ nữ cho biết những yếu tố chính khiến họ quyết định sống độc thân và không con cái là vì mong muốn khám phá bản thân, vỡ mộng với động lực gia trưởng ở Trung Quốc và thiếu bạn đời nam có tư tưởng cởi mở và tiến bộ. Bình đẳng giới cũng đóng vai trò quan trọng khi tất cả phụ nữ đều cho biết rất khó để tìm được một người đàn ông coi trọng quyền tự chủ của họ và muốn phân chia việc nhà một cách công bằng, phỏng vấn của Reuters cho thấy.

Xiaoling Shu, giáo sư xã hội học tại Đại học California, cho biết: "Số lượng phụ nữ có trình độ học vấn cao quá nhiều nhưng đàn ông có trình độ tương đương lại thiếu". Theo dữ liệu chính thức, chính sách một con kéo dài hàng thập kỷ đã khiến số lượng nam giới nhiều hơn nữ giới 32,3 triệu người vào năm 2022.

Theo đó, nam giới thường được xem là lao động chính trong thế hệ một con, khiến họ tham gia lực lượng lao động sớm, từ đó từ bỏ việc theo đuổi giáo dục ở bậc cao hơn. Một nguyên nhân khác là do nam giới có trình độ học vấn cao thường được gia đình khuyến khích theo đuổi cơ hội nghề nghiệp ở các thành phố lớn, vì vậy có thể dẫn đến tình trạng thiếu hụt cục bộ nam giới có trình độ học vấn cao ở một số khu vực nhất định.

Vấn đề dẫn đến việc phụ nữ có trình độ cao gặp khó khăn trong việc tìm kiếm bạn đời phù hợp. Shu nói: “Phụ nữ có trình độ đại học là người có niềm tin mạnh mẽ hơn trong việc ủng hộ quyền lợi và địa vị của họ trong xã hội. Phụ nữ được giáo dục tốt muốn tìm kiếm người bạn đời hỗ trợ sẽ tìm thấy ít người đàn ông phù hợp hơn cũng ủng hộ quyền phụ nữ".

Trong khi các nhà phân tích khó có thể lường trước được sự gia tăng theo cấp số nhân đối với lối sống độc thân thì xu hướng kết hôn muộn và tỷ lệ sinh giảm đặt ra thách thức đối với các mục tiêu nhân khẩu học của Trung Quốc. "Về lâu dài, sự nhiệt tình của phụ nữ đối với hôn nhân và sinh con sẽ chỉ tiếp tục giảm. Tôi tin rằng đây là cuộc khủng hoảng dài hạn quan trọng nhất mà Trung Quốc sẽ phải đối mặt", Lu nói.