Vụ bị cáo nhảy lầu tự tử tại tòa Bình Phước: Vẫn tuyên án dù không điều tra lại

Chưa xem xét đầy đủ tất cả các nguyên nhân dẫn tới vụ tai nạn

Ngày 05/6, TAND Cấp cao tại TPHCM đã có Quyết định Kháng nghị Giám đốc thẩm số 06/2020/KN-HS,đối với Bản án hình sự sơ thẩm số 39/2020/HS-PT ngày 29/5/2020 của TAND tỉnh Bình Phước. Quyết định Kháng nghị do thẩm phán Quảng Đức Tuyên – Phó Chánh án TAND Cấp cao tại TPHCM ký ban hành.

Theo đó, Quyết định Kháng nghị có nêu rõ, kháng nghị đối với Bản án hình sự phúc thẩm số 39/2020/HSPT ngày 29/5/2020 của TAND tỉnh Bình Phước. Đề nghị Ủy ban Thẩm phán TAND Cấp cao tại TPHCM xét xử giám đốc thẩm hủy toàn bộ bản án hình sự phúc thẩm nêu trên và Bản án hình sự sơ thẩm số 174/2019/HS-ST ngày 06/12/2019 của TAND TP Đồng Xoài (tỉnh Bình Phước) để điều tra lại theo đúng quy định của pháp luật.

Quyết định Kháng nghị xét thấy, theo Tòa án cấp phúc thẩm, khoảng 14h ngày 15/01/2017, sau khi đã uống rượu, Lương Hữu Phước điều khiển xe mô tô chở ông Trần Hữu Quý lưu thông trên đường Nguyễn Huệ theo hướng từ ngã tư Sóc Miên đi Trạm điện 110kv.

Khi đang lưu thông trên đường do không tuân thủ quy tắc giao thông, chuyển hướng xe không quan sát, không nhường đường cho xe đi ngược chiều, vi phạm khoản 2, Điều 15, Luật Giao thông đường bộ, là nguyên nhân trực tiếp dẫn đến tai nạn giao thông với xe mô tô do ông Lâm Tươi điều khiển. Tòa án cấp sơ thẩm cũng nhận định tương tự, xác định việc tai nạn xảy ra là do Lương Hữu Phước điều khiển chuyển hướng xe mô tô không nhường đường với xe đi ngược chiều, gây ra vụ tai nạn giao thông.

Trong khi đó, tại Bản án hình sự phúc thẩm số 66/2018/HSPT ngày 9/10/2018, TAND tỉnh Bình Phước đã đặt ra rất nhiều nội dung cần điều tra lại để làm rõ, nhưng cơ quan điều tra đã không làm rõ và kết luận những vấn đề được nêu trong bản án trên. Như vậy, nhận định của Tòa án cấp phúc thẩm và Tòa án cấp sơ thẩm sau khi vụ án được điều tra lại vẫn chưa được xem xét đầy đủ đến tất cả các nguyên nhân dẫn tới vụ tai nạn làm người bị hại Trần Hữu Quý tử vong.

Theo Biên bản khám nghiệm hiện trường ngày 15/01/2017 (BL 20) và các bản ảnh có trong hồ sơ vụ án, thể hiện: Vụ tai nạn giao thông xảy ra lúc khoảng 14h trong điều kiện thời tiết trời nắng. Đoạn đường Nguyễn Huệ (thị xã Đồng Xoài (nay là thành phố Đồng Xoài) nơi tai nạn diễn ra là đường hai chiều, mặt đường rộng 7m, bằng phẳng, đường dành cho 2 chiều xe chạy, trên đường không có dải phân cách cứng và không có vạch sơn phân chia các làn đường.

Quá trình điều tra, ông Lâm Tươi xác định khi điều khiển xe mô tô cách khoảng 50m, ông Lâm Tươi nhìn thấy bị cáo Phước và ông Quý đang ở trên xe mô tô phía lề đường bên trái hướng ngã tư Sóc Miên đi Trạm điện 110kv. Ông Lâm Tươi khai nhận khi cách xe của bị cáo Phước 0,5m, ông Lâm Tươi mới nhìn thấy xe của bị cáo Phước chuyển hướng sang đường nên ông Tươi không kịp thắng và hoảng quá nên tông thẳng vào xe do bị cáo Phước điều khiển (lời khai của ông Lâm Tươi các ngày 20/01/2017, ngày 05/6/2017).

Ông Lâm Tươi không xử lý được tình huống xảy ra do nguyên nhân nào?

Biên bản hiện trường thể hiện mặt đường không có dấu vết thắng của xe mô tô do ông Lâm Tươi điều khiển. Như vậy, trong điều kiện mặt đường thông thoáng, ánh sáng rõ, không bị che chắn tầm nhìn, ông Lâm Tươi đã phát hiện ra xe do bị cáo Phước điều khiển từ vị trí cách 50m mà tại sao ông Lâm Tươi không giảm tốc độ và đến vị trí hai xe cách nhau gần 05m ông Tươi mới hoảng hốt, dẫn đến xe do ông Lâm Tươi điều khiển đâm thẳng vào xe của bị cáo Phước?

Theo lời khai của ông Lâm Tươi và ông Trị Tiếp, thì tốc độ xe mà ông Lâm Tươi điều khiển tại thời điểm trước khi va chạm là khoảng 50km/h đến 60km/h. Ngược lại, nhân chứng Liên cũng như bị cáo Phước đều xác định ông Lâm Tươi điều khiển xe với tốc độ rất nhanh.

Tuy nhiên, cơ quan điều tra chưa xác định được tốc độ phương tiện mà xe mô tô do ông Lâm Tươi điều khiển ngay tại thời điểm trước khi va chạm là bao nhiêu để xác định ông Lâm Tươi có vi phạm quy định của Luật Giao thông đường bộ về tốc độ tối đa được xác định theo báo hiệu đường bộ tại đoạn đường xảy ra tai nạn hay không.

Thời điểm xảy ra tai nạn, ông Lâm Tươi chưa có giấy phép lái xe, đã uống rượu bia, có nồng độ cồn trong hơi thở là 0,57miligam/l khí thở. Việc ông Lâm Tươi không xử lý được tình huống xảy ra do nguyên nhân nào, thiếu quan sát, sự kiện bất ngờ, do không đủ tỉnh táo, vi phạm quy định của Luật Giao thông đường bộ về tốc độ tối đa cho phép, hay chưa đủ kỹ năng điều khiển phương tiện tham gia giao thông đường bộ?

Mặt khác, bà Trần Thị Kim Liên có lời khai xác định, trước khi xe do ông Lâm Tươi điều khiển đâm vào xe của bị cáo Phước thì thấy ông Tươi quay đầu nói chuyện với ông Tiếp. Cơ quan điều tra chưa kết luận với vị trí và khoảng cách của bà Liên đối với vị trí tai nạn xảy ra thì có thể vừa quan sát thấy ông Lâm Tươi quay đầu về phía sau nói chuyện với ông Tiếp, vừa quan sát thấy hướng di chuyển xe của bị cáo Phước và cử động của bị hại Quý hay không?

Ngoài ra, tại Bản ảnh và Biên bản khám nghiệm hiện trường thể hiện, dấu vết cả của xe mô tô BKS 93H8-5674 do bị cáo Phước điều khiển bị ngã khi xe mô tô BKS 93H2-0547 do Lâm Tươi điều khiển tông vào có vị trí: điểm đầu vết cà cách mặt đường 2,2m. Theo dấu vết cà này thì chiếc xe BKS 93H8-5674 bị trượt đổ theo hướng từ tim đường vào phía lề đường, nhưng cơ quan điều tra chưa làm rõ để xác định hướng va chạm của xe mô tô do Lâm Tươi điều khiển đối với chiếc xe do bị cáp Phước điều khiển.

Trên cơ sở đó mới có căn cứ xác định được Lâm Tươi điều khiển xe có đi cách phần lề đường bên phải khoảng 1m như Lâm Tươi khai nhận hay không.

Xác định nguyên nhân trực tiếp, đánh giá mức độ lỗi của từng bên, tránh để lọt tội phạm

Lâm Tươi khai nhận, khi bất ngờ gặp xe bị cáo Phước băng ngang đường, Lâm Tươi bẻ tay lái về bên phải, trong trường hợp này có thể tạo ra vết cày có điểm cách lề đường 2,2m như trên được hay không, cần phải tiến hành thực nghiệm điều tra hoặc giám định để xác định hướng tác động, và xác định Lâm Tươi điều khiển xe cách lề đường bên phải bao nhiêu mét, có đi đúng phần đường bên phải theo quy định hay không?

Theo các lời khai của ông Lương Hữu Phước thì trước khi chuyển hướng, Phước đã bật đèn xi nhan, trong khi các người làm chứng là Trần Thị Hằng, Trần Thị Kim Liên khai không thấy, nhưng không khẳng định bị cáo có bật đèn xi nhan hay không. Tại Biên bản kiểm tra phương tiện xe mô tô biển số 93H8-5674 ngày 12/5/2017 thể hiện, tại thời điểm này công tắc để bật đèn tín hiệu (xi nhan) được gắn ở bên tay lái bên trái, tại thời điểm kiểm tra công tắc để bật đèn tín hiệu (xi nhan) vẫn còn nằm ở giữa không bật sang bên phải hay bên trái.

Tuy nhiên, trước đó, theo Biên bản khám nghiệm phương tiện 15/01/2017 (BL 26) xác định hệ thống còi, hệ thống treo, ga, số, đồng hồ, đèn, còi, gương của phương tiện còn tác dụng. Như vậy, trước khi kiểm tra công tắc bật đèn tín hiệu ngày 12/5/2017, gần 5 tháng sau khi tai nạn xảy ra thì trước đó phương tiện đã được kiểm tra toàn diện.

Do đó, kết quả của việc kiểm tra ngày 12/5/2017 chưa đủ căn cứ để xác định Phước có bật đèn xi nhan vào thời điểm sang đường và xảy ra tai nạn hay không. Cơ quan điều tra không kết luận bị cáo Phước khi chuyển hướng sang đường có bật đèn tín hiệu báo hướng rẽ hay không.

Các cơ quan tiến hành tố tụng chưa xác định có hay không có việc bị hại Trần Hữu Quý vịn tay vào vai của bị cáo Phước (theo lời khai của bà Liên), hay chồm người lên phía trước, ghì tay vào bị cáo Phước (theo lời khai của bị cáo Phước) và hành vi của bị hại Quý có ảnh hưởng đến khả năng điều khiến xe mô tô của bị cáo Phước hay không?

Những vấn đề nêu trên cần được điều tra lại mới có thể xác định được việc điều khiển xe của ông Lâm Tươi có vi phạm quy tắc giao thông không? Đồng thời, mới xác định được đầy đủ nguyên nhân trực tiếp và đánh giá được mức độ lỗi của từng bên đối với tai nạn xảy ra, tránh để lọt tội phạm. Qua đó, mới có thể xác định được đúng trách nhiệm bồi thường thiệt hại cho đại diện bị hại, đảm bảo xử lý vụ việc đúng quy định pháp luật.

Trên cơ sở kết luận điều tra vụ án chưa đầy đủ, Tòa án cấp sơ thẩm và Tòa án cấp phúc thẩm xét xử và quyết định về toàn bộ nội dung vụ án là chưa đủ căn cứ. Vì vậy, cần phải hủy bản án hình sự phúc thẩm và bản án hình sự sơ thẩm nêu trên để điều tra lại vụ án.

Quyết định Kháng nghị Giám đốc thẩm nhận định, do tính chất phức tạp của vụ án, nên căn cứ vào khoản 5, Điều 163, Bộ luật Tố tụng hình sự, cần thiết phải giao hồ sơ vụ án cho cơ quan điều tra cấp tỉnh điều tra lại vụ án.