3 kiểu nói của mẹ chồng khiến con dâu kiệt sức

Trong những chiến thuật kiểm soát tinh vi nhất, thao túng cảm xúc, hay còn gọi là "guilt-trip", thường là đòn đánh mạnh vào lòng trắc ẩn của con dâu. Mẹ chồng khéo léo biến mình thành "nạn nhân" để con dâu cảm thấy có lỗi nếu không làm theo ý muốn của mình.

Câu chuyện của Mai Lan là một ví dụ điển hình. Khi Lan và chồng dự định dùng tiền tiết kiệm để đi du lịch nhân kỷ niệm ngày cưới, cô chỉ nhận lại được một tiếng thở dài nặng nề từ mẹ chồng. Bà không trực tiếp cấm, nhưng lại nói bằng vẻ buồn bã: "Ôi giời, tuổi này rồi mẹ chỉ mong có con cháu ở nhà vui vầy thôi, đi đâu mà vội. Mẹ cứ nghĩ cả đời này hy sinh cho các con, giờ già rồi lại thui thủi, chẳng ai ghé thăm. Thôi thì hai đứa đi đâu thì đi, nhưng nhớ giữ lại tiền, nhỡ mẹ ốm đau thì sao…".

Câu nói đó tạo ra một áp lực vô hình, chạm đúng vào sự biết ơn và bổn phận làm con dâu của Lan. Cô cảm thấy mình ích kỷ, tội lỗi, đành hủy bỏ chuyến đi, dùng số tiền đó mua quà biếu mẹ chồng. Mối quan hệ trở thành một sự ràng buộc tình cảm nặng nề, khiến cô mệt mỏi vì khó lòng đặt ranh giới cá nhân.

Nếu thao túng cảm xúc làm suy kiệt tinh thần, thì kiểm soát ranh giới lại tước đi cảm giác chủ quyền trong chính ngôi nhà của con dâu. Mẹ chồng thao túng thường chen vào mọi quyết định, từ công việc, cách nuôi dạy con, tài chính đến việc sắp xếp nhà cửa. Ban đầu có vẻ như là góp ý hay lo lắng, nhưng thực chất đó là cách duy trì quyền lực và kiểm soát.

Phương Huyền đã trải qua cảm giác bị "điều khiển" ấy ngay cả khi cô đã là một quản lý cấp trung, hoàn toàn tự chủ trong cuộc sống. Khi cô quyết định đầu tư một khoản tiền để kinh doanh online, mẹ chồng cô liền gọi điện với giọng điệu nửa khuyên nhủ, nửa ra lệnh: "Con làm kế toán thì hiểu gì về đầu tư mạo hiểm? Con dại lắm! Tốt nhất là gửi tiền vào chỗ mẹ để mẹ lo cho an toàn. Đừng có ném tiền qua cửa sổ như thế, nhỡ thất bại thì con trai mẹ sẽ buồn thế nào đây!". Lời nói ấy không chỉ xâm phạm ranh giới cá nhân mà còn ngầm kéo người chồng vào mâu thuẫn, gây giằng xé tinh thần và tạo nên sự căng thẳng tột độ trong gia đình. Huyền dần mất đi sự tự tin và khó chủ động đưa ra quyết định.

Kiểu thao túng làm giảm tự tin mạnh mẽ nhất chính là chỉ trích không ngừng và luôn thể hiện thái độ xem thường đối với mọi lựa chọn, cách sống hay quyết định của con dâu. Sự phê bình dai dẳng này khiến nàng dâu luôn có cảm giác "không được chấp nhận" trong chính ngôi nhà của mình.

Kiều Thu là người luôn sống trong tâm trạng lo lắng, sợ phạm sai lầm. Mỗi khi cô làm việc gì, mẹ chồng cô đều có lời nhận xét tiêu cực. Khi Thu dọn dẹp nhà cửa, bà lắc đầu: "Lau chùi thế này mà sạch à? Cái khăn kia bẩn thế mà con cũng dùng được. Nhà cửa bừa bộn như vậy, không biết con trai mẹ lấy vợ về làm gì". Khi cô nấu ăn, bà đặt đũa xuống: "Đồ ăn này nhạt nhẽo quá, làm sao mà bồi bổ cho con trai mẹ được. Con đừng có đem cái cách ăn uống vội vàng của nhà con áp vào đây!".

Sự phê bình dai dẳng này đã biến lời nói thành công cụ tinh vi để kiểm soát, chi phối cảm xúc. Thu cảm thấy mình "không đủ tốt" và luôn phải sống trong áp lực phải luôn "như ý mẹ chồng",  khiến mối quan hệ mẹ chồng - con dâu căng thẳng kéo dài.

Sự mệt mỏi và kiệt sức của những nàng dâu khi thường xuyên đối diện với thao túng tâm lý của mẹ chồng là khá phổ biến. Nó chính là nỗi đau của việc mất đi bản thân trong mối quan hệ gia đình. Để bắt đầu hành trình tìm lại sự tự chủ và bảo vệ sức khỏe tinh thần, việc nhận diện rõ ràng ba kiểu lời nói thao túng trên là bước đầu tiên và quan trọng nhất để thiết lập ranh giới cá nhân một cách hiệu quả.