4 bước dự phòng phổi tắc nghẽn mãn tính bùng phát hiệu quả

Dù là mới phát hiện bệnh hay đã chấp nhận sống chung với bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính trong một thời gian dài, chắc hẳn bạn cũng đã có trải qua các đợt bùng phát đột ngột của những biểu hiện bệnh ở đường hô hấp như ho, khó thở, khò khè. Những dấu hiệu này nếu không được điều trị nhanh chóng và cẩn thận, bạn có thể sẽ gặp nguy hiểm.

Các đợt bùng phát bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính có thể đáng sợ và vô cùng khó chịu, nó không đơn giản chữ dừng lại ở việc khó hô hấp. Nghiên cứu cho thấy bạn càng trải qua nhiều đợt cấp tính của phổi tắc nghẽn mãn tính thì bạn càng nên nhập viện điều trị. Vì vậy kế hoạch dự phòng phổi tắc nghẽn mãn tính bùng phát được xem là việc cấp thiết.

Học cách ngăn ngừa, quản lý các đợt cấp có thể giúp bạn nắm bắt được dấu hiệu ban đầu của cơn đau, có khả năng dự phòng phổi tắc nghẽn mãn tính hiệu quả hơn.

1. Chuẩn bị kiến thức dự phòng phổi tắc nghẽn mãn tính

1.1. Dấu hiệu bùng phát COPD

Trong đợt cấp của bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính, đường thở và chức năng phổi của bạn sẽ thay đổi đáng kể và nhanh chóng. Bạn có thể đột nhiên cảm thấy có nhiều chất nhầy làm tắc nghẽn ống phế quản hoặc các cơ xung quanh đường thở co thắt dữ dội; sau cùng, bạn sẽ cảm thấy khó thở.

Các triệu chứng của đợt bùng phát COPD là:

Khó thở hoặc không thể thở được: Cảm giác như bạn không thể hít thở sâu hoặc phải thở hổn hển.

Ho nhiều, ho liên tục: Ho là phản xạ giúp loại bỏ các tắc nghẽn, các chất kích thích khỏi đường hô hấp và phổi. Thế nên ho là triệu chứng dễ nhận biết khi phổi tắc nghẽn mãn tính bùng phát.

Thở khò khè: Khi COPD bùng phát, không khí bị ép đi qua một lối hẹp hơn nên thở sẽ kèm theo khò khè hoặc tiếng rít.

Tăng chất nhờn: Bạn có thể bắt đầu ho ra nhiều chất nhầy hơn và có thể có màu khác với bình thường.

Mệt mỏi hoặc khó ngủ: Rối loạn giấc ngủ hoặc mệt mỏi có thể cho thấy lượng oxy đến phổi và cơ thể của bạn ít hơn.

Suy giảm nhận thức: Lú lẫn, suy nghĩ chậm, trầm cảm hoặc mất trí nhớ có thể là do não không nhận đủ oxy khi COPD bùng phát.

Đừng đợi các triệu chứng của bệnh có dấu hiệu xuất hiện rồi mới có phương án xử lý. Bạn nhất quyết phải có sẵn dự phòng phổi tắc nghẽn mãn tính bùng phát sớm nhất và hiệu quả nhất.

1.2. Phải làm gì khi bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính bùng phát

Tốt nhất, bạn cần trao đổi về phương án dự phòng phổi tắc nghẽn mãn tính với bác sĩ trước khi bệnh bùng phát. Tất nhiên, bác sĩ sẽ hướng dẫn cho bạn những gì bạn cần làm, đồng thời cũng chỉ định cho bạn ống hít và các loại thuốc dùng khi khẩn cấp. Vậy nên, hãy tuân theo hướng dẫn của bác sĩ.

Dưới đây là một số mẹo giúp bạn đánh giá mức độ nghiêm trọng của cơn bùng phát và hành động cần thực hiện:

Nhẹ: Bạn khó thở hơn nhưng không ho nhiều hơn bình thường. Trong trường hợp này, hãy sử dụng ống hít bác sĩ chuẩn bị cho bạn.

Vừa phải: Bạn ho nhiều hơn bình thường và sử dụng ông hít không đỡ. Hãy gọi cho bác sĩ và trình bày, mang theo thuốc đã dùng và gặp bác sĩ ngay sau đó.

Nghiêm trọng: Các triệu chứng ngày một xuất hiện nhiều hơn, nhanh hơn và bạn cảm thấy khó thở hơn dù đã dùng thuốc. Hoặc cũng có thể bạn bị sốt kèm với các dấu hiệu ho, khó thở. Trường hợp này, hãy gọi ngay cho bác sĩ hoặc gọi cấp cứu nếu không thể đợi được bác sĩ của riêng bạn.

1.3. Dấu hiệu của trường hợp khẩn cấp

Một số cơn bùng phát nghiêm trọng đến mức bạn nên gọi cấp cứu ngay lập tức để tránh những nguy hiểm cho bản thân. Dưới đây là một số dấu hiệu của điều này:

- Bạn bị đau ở ngực.

- Môi hoặc ngón tay của bạn chuyển sang màu xanh lam.

- Khó thở, thở khó khăn.

- Bạn không thể suy nghĩ rõ ràng, tinh thần lo âu.

- Bạn cảm thấy rất buồn ngủ.

2. 4 bước dự phòng phổi tắc nghẽn mãn tính bùng phát

Khi bạn xác định sự bùng phát của bệnh, điều đầu tiên cần làm là xem lại kế hoạch dự phòng phổi tắc nghẽn mãn tính mà bạn đã lập với bác sĩ của mình. Bác sĩ có thể đã vạch ra những bước cần làm, liều lượng thuốc cụ thể để giúp bạn kiểm soát tốt cơn bùng phát.

2.1. Sử dụng ống hít tác dụng nhanh

Thuốc hít cấp cứu hoạt động bằng cách đưa một luồng thuốc mạnh đến thẳng vị trí phổi bị co thắt của bạn. Ống hít này sẽ giúp giãn các mô trong đường thở của bạn nhanh chóng, giúp bạn có thể hô hấp dễ dàng hơn.

Thuốc giãn phế quản có tác dụng ngắn thường dùng là thuốc cholinergic và thuốc chủ vận beta2. Chúng sẽ hoạt động hiệu quả hơn nếu bạn sử dụng với miếng đệm lót hoặc máy phun khí dung.

2.2. Dùng corticosteroid đường uống để giảm viêm

Corticosteroid làm giảm sưng tấy và có thể giúp làm giãn đường hô hấp di chuyển đến phổi dễ dàng hơn. Nếu bạn chưa thấy corticosteroid trong kế hoạch dự phòng phổi tắc nghẽn mãn tính của mình, bác sĩ có thể sẽ kê đơn cho bạn dùng trong một tuần sau khi bệnh bùng phát để kiểm soát tình trạng viêm.

Tuy nhiên corticoid không phải là thần dược, chỉ được sử dụng khi có chỉ định của bác sĩ. Đọc thêm về hướng dẫn TẠI ĐÂY.

2.3. Sử dụng bình dưỡng khí

Nếu bạn muốn dùng bình dưỡng khí để bổ sung lượng oxy ngay tại nhà, bạn nên sử dụng ngay khi COPD vừa bùng phát. Tốt nhất, bạn nên tuân theo kế hoạch dự phòng do bác sĩ đề ra và thư giãn để kiểm soát nhịp thở trong khi thở oxy.

2.4. Chuyển sang can thiệp cơ học

Trong một số tình huống, ống hít cấp cứu, steroid chống viêm và liệu pháp thở oxy cũng không khiến tình trạng bệnh khá hơn thì bạn cần có sự can thiệp sâu hơn. Lúc này, bạn cần một chiếc máy giúp bạn có thể thở thông qua một quá trình được gọi là can thiệp cơ học.

Nếu nhận thấy việc điều trị tại nhà không giúp bạn thuyên giảm, tốt nhất bạn nên liên hệ bác sĩ để được giúp đỡ. Gọi xe cấp cứu hoặc nhờ người thân hỗ trợ bạn đến trung tâm y tế. Khi đến bệnh viện, bạn có thể sẽ được tiêm thuốc giãn phế quản vào tĩnh mạch để giúp kiểm soát các triệu chứng.

Sau khi kiểm soát được triệu chứng bùng phát COPD, bạn cũng cần bù nước thông qua phương pháp truyền vào tĩnh mạch cũng như điều trị kháng sinh để ngăn ngừa các nhiễm trùng đường hô hấp.

Có sẵn kế hoạch dự phòng phổi tắc nghẽn mãn tính bùng phát sẽ khiến bạn giảm đi sự khó chịu và giảm thiểu tình trạng nhập viện cấp cứu bất ngờ. Và may mắn rằng, hầu hết mọi người đều hồi phục nhịp thở sau khi thực hiện các bước kể trên. Điều quan trọng là bạn hãy cố gắng bình tĩnh để kiểm soát tốt các triệu chứng.

Nguồn tham khảo:

1. https://www.healthline.com/health/copd/steps-for-managing-copd-flare#4-steps-to-manage-your-COPD-flare

2. https://www.webmd.com/lung/copd/what-is-a-copd-flare-up