43% phụ nữ tham gia: Điểm sáng bình đẳng giới tại COP30
Tỷ lệ phụ nữ trong các phái đoàn chính thức tại COP30 đạt mức 43%
Sau hơn 1 tuần khai mạc Hội nghị lần thứ 30 các Bên tham gia Công ước Khung của Liên Hợp Quốc về Biến đổi Khí hậu (COP30), bên cạnh những tranh cãi về cam kết tài chính và lộ trình loại bỏ nhiên liệu hóa thạch, sự gia tăng đáng kể về vai trò và tiếng nói của nữ giới là một trong những điểm nhấn tích cực nhất.
43% đại biểu nữ: Mức cân bằng mang tính lịch sử
Dữ liệu của Carbon Brief xác nhận tỷ lệ nữ giới tham gia COP30 đạt 43%, tăng nhẹ so với các kỳ COP trước. Sự tiến bộ này không phải ngẫu nhiên mà là kết quả của các nỗ lực toàn cầu nhằm đưa bình đẳng giới vào trọng tâm của hành động khí hậu.
Để thấy rõ dấu ấn lịch sử này, cần nhìn lại sự thay đổi về tỷ lệ giới tính trong các phái đoàn chính thức qua các kỳ COP lớn gần đây:
| Kỳ COP | Địa điểm | Tỷ lệ Phụ nữ (ước tính) |
| COP21 (2015) | Paris | Khoảng 38% |
| COP26 (2021) | Glasgow | Khoảng 40% |
| COP27 (2022) | Sharm el-Sheikh | Khoảng 41% |
| COP28 (2023) | Dubai | Khoảng 41% |
| COP29 (2024) | Baku | Khoảng 42% |
| COP30 (2025) | Belém | ~43% (Tạm thời) |
(Dữ liệu dựa trên phân tích chức danh do UNFCCC - Công ước khung của Liên Hợp Quốc về Biến đổi Khí hậu cung cấp cho các đại biểu của các bên tham gia)
Mặc dù vẫn còn một khoảng cách nhỏ cần được lấp đầy để đạt đến mức cân bằng 50/50, song con số 43% đã thể hiện một bước tiến quan trọng. Sự hiện diện của nữ giới tại bàn đàm phán là điều kiện tiên quyết để đảm bảo các chính sách khí hậu được xây dựng một cách công bằng và toàn diện.
Tỷ lệ nữ của đoàn Việt Nam tại các kỳ COP đều khá cao
Tần suất phát biểu và ý kiến đóng góp
Mặc dù chưa có số liệu thống kê chính xác về tần suất phát biểu trên toàn bộ các phiên đàm phán, giới quan sát nhận thấy tiếng nói của đại biểu nữ, đặc biệt là phụ nữ bản địa, các nhà hoạt động xã hội và các nhà lãnh đạo thành phố, đã trở nên rõ ràng và sắc nét hơn trong tuần đầu tiên:
Nhiều đại biểu nữ đã lên tiếng trong các phiên đối thoại cấp cao về tài chính khí hậu. Bà Annalena Baerbock, Chủ tịch Đại hội đồng Liên Hợp Quốc, khẳng định: "An ninh khí hậu và công bằng xã hội không thể tách rời", đồng thời kêu gọi việc triển khai hàng nghìn tỷ USD tài chính khí hậu phải nhanh chóng, minh bạch và công bằng đến những người có nhu cầu nhất.
Bà Lorena Aguilar, Giám đốc điều hành Viện Kaschak và cựu Thứ trưởng Ngoại giao Costa Rica, nhấn mạnh tầm quan trọng của việc thông qua một GAP mang tính chuyển đổi: "Có một số quốc gia muốn đẩy chúng ta quay lại 30 năm trước nhưng chúng tôi sẽ không chấp nhận bất cứ điều gì kém hơn những gì chúng ta đã có". Lời kêu gọi này củng cố quyết tâm của phái đoàn nữ giới nhằm đảm bảo bình đẳng giới được đặt làm trọng tâm trong hành động khí hậu.
Bà Caterina Sarfatti, Trưởng phái đoàn COP30 của Mạng lưới C40 Cities, đã phát biểu, nhấn mạnh vai trò không thể thiếu của nữ giới trong việc chuyển đổi công bằng (Just Transition): "Không thể có chuyển đổi công bằng nếu không có sự bình đẳng hoàn toàn về quyền phụ nữ và đại diện của họ trong các chính sách khí hậu". Thêm vào đó, Tổng Giám đốc COP30, Ana Toni đã ca ngợi năng lượng và sự hợp tác giữa phụ nữ Brazil và châu Phi: "Phụ nữ đang mang lại hầu hết các giải pháp tốt nhất để chống lại biến đổi khí hậu và trên hết, phụ nữ là biểu tượng của khả năng phục hồi".
Sự gia tăng về tỷ lệ (43%) và tính quyết đoán trong phát ngôn của đại biểu nữ tại COP30 là bước ngoặt lịch sử, góp phần định hình các cuộc đàm phán trong tuần thứ hai theo hướng công bằng, toàn diện và có trách nhiệm giới hơn. Đây là một dấu hiệu tích cực, cho thấy sự lãnh đạo của phụ nữ ngày càng được công nhận là yếu tố then chốt để đạt được các mục tiêu khí hậu toàn cầu.
