Ám ảnh cả đời sau phút "mềm lòng" vì chiêu trò thẩm mỹ
Ảnh minh họa
Phẫu thuật thẩm mỹ để đẹp hơn là nhu cầu chính đáng và ngày càng trở nên quen thuộc trong cuộc sống hiện đại. Nhưng khi trào lưu “dao kéo” nở rộ, những lời quảng cáo mời gọi đôi khi khiến người ta quên mất điều cốt lõi muốn đẹp trước hết phải an toàn. Giữa thị trường dịch vụ làm đẹp đầy cám dỗ, người tiêu dùng cần nhiều hơn một tấm hình “trước-sau” để tin tưởng; họ cần hiểu, chọn đúng để khỏi chịu những tổn thương dai dẳng.
"Ma trận" dịch vụ phẫu thuật thẩm mỹ
Chưa bao giờ ngành phẫu thuật thẩm mỹ ở Việt Nam phát triển mạnh như hiện nay. Hơn 300 phòng khám chuyên khoa được cấp phép hành nghề, chưa kể hàng trăm spa, viện thẩm mỹ, trung tâm làm đẹp mọc lên khắp nơi. Từ những con phố lớn đến ngõ nhỏ, đâu đâu cũng thấy những tấm biển quảng cáo "chuẩn Hàn", "đẹp không phẫu thuật", "trẻ hóa cấp tốc"… Cơn khát làm đẹp, được trẻ hơn và tự tin hơn, dường như chưa bao giờ dừng lại.
Sự nở rộ của dịch vụ thẩm mỹ cho thấy nhu cầu của xã hội đang rất cao. Không ít người trẻ, đặc biệt là nữ giới trong độ tuổi 20-30, coi "dao kéo" như một nghi thức trưởng thành. Mạng xã hội ngập tràn hình ảnh trước và sau khi thực hiện thẩm mỹ, các KOLs, hot girl, thậm chí là học sinh, sinh viên chia sẻ hành trình "lột xác" với sự tự tin đầy mê hoặc. Áp lực phải "đẹp hơn người khác" khiến nhiều người lao vào phẫu thuật như cách khẳng định giá trị bản thân.
Nhưng đằng sau những bức ảnh lung linh ca ngợi thành quả của phẫu thuật thẩm mỹ trên mạng xã hội là vô vàn ca biến chứng không được nói đến. Trong khi đó, chỉ cần một ca nâng mũi hỏng, một vết sẹo không lành, hay một cơ thể dị ứng thuốc gây mê… tất cả đều có thể biến "giấc mơ đẹp hơn" thành bi kịch. Và điều đáng nói là, rất nhiều trong số đó đến từ các cơ sở hoạt động chui, người hành nghề không giấy phép hoặc học nghề cấp tốc chỉ vài tháng. PGS.TS Lê Hành - Trưởng ban Vận động thành lập Hội Phẫu thuật tạo hình thẩm mỹ Việt Nam chia sẻ: "Khó nhất là quản lý các cơ sở mời bác sĩ nước ngoài đến phẫu thuật trong khách sạn. Khách hàng tin vào quảng cáo mà không biết người đó có được phép hành nghề hay không".
Cục Quản lý khám chữa bệnh (Bộ Y tế) cũng thừa nhận, việc giám sát hiện nay gặp nhiều khó khăn vì lực lượng thanh tra quá mỏng. Nhiều nơi khi được thẩm định đạt chuẩn, nhưng sau đó thay đổi nhân sự, thậm chí để người không phải bác sĩ trực tiếp mổ cho khách. "Một bác sĩ đứng tên, nhưng có tới bốn, năm người khác cùng thực hiện phẫu thuật. Có người không qua trường y, không đủ kỹ năng xử lý khi biến chứng xảy ra", bà Phan Thị Hải, Trưởng phòng Quản lý hành nghề khám chữa bệnh (Cục Quản lý khám chữa bệnh, Bộ Y tế) cho biết.
Cũng có những người vì ham rẻ mà chấp nhận "làm đẹp ở nhà riêng", "làm trong khách sạn", tin vào lời giới thiệu của bạn bè, hay "bác sĩ online" trên TikTok. Kết quả là nhiều ca nhiễm trùng nặng, hoại tử, phải nhập viện cấp cứu. "Cái đẹp không thể được đo bằng rủi ro," một bác sĩ phẫu thuật thẩm mỹ nhận định, "bởi khi sức khỏe bị đánh đổi, mọi tiêu chuẩn nhan sắc đều trở nên vô nghĩa".
Làm đẹp nhưng phải biết bảo vệ mình
Giữa "cơn bão" làm đẹp ấy, lời khuyên quan trọng nhất dành cho người tiêu dùng là hãy trở thành khách hàng hiểu biết. Một quyết định dao kéo dù nhỏ đến đâu cũng cần được cân nhắc kỹ. "Chỉ có bạn biết rõ sức khỏe của mình nhất", PGS.TS Lê Hành nhấn mạnh. Trước khi phẫu thuật, cần khai báo trung thực các bệnh lý về tim mạch, huyết áp, tiểu đường… vì chỉ một chi tiết nhỏ bị bỏ qua cũng có thể dẫn đến biến chứng nguy hiểm.
Làm đẹp an toàn bắt đầu từ việc chọn đúng bác sĩ. Người hành nghề phải có chứng chỉ, chuyên khoa phù hợp và kinh nghiệm thực tế. Với những ca phức tạp như nâng ngực, hút mỡ, cấy mỡ tự thân hay căng da mặt, bác sĩ cần thực hiện tại bệnh viện có đủ trang thiết bị hồi sức, thay vì phòng mổ mini tại spa. "Một bác sĩ giỏi không phải người mổ nhiều nhất, mà là người biết dừng đúng lúc", một chuyên gia trong ngành chia sẻ.
Các cơ sở thẩm mỹ cũng phải coi an toàn là giá trị cốt lõi của thương hiệu. Đầu tư thiết bị hiện đại, tuân thủ quy trình vô trùng, lưu trữ hồ sơ bệnh án và có trách nhiệm hậu phẫu là cách duy nhất để tạo niềm tin lâu dài. Trong khi đó, người tiêu dùng cũng cần tỉnh táo trước "chiêu trò giảm giá sâu", "combo làm đẹp cấp tốc" hay "bảo hành trọn đời" - những lời quảng cáo nghe hấp dẫn nhưng tiềm ẩn rủi ro.
Một yếu tố khác không thể bỏ qua là giáo dục thẩm mỹ và tâm lý xã hội. Tại Hàn Quốc hay Thái Lan - những cường quốc về thẩm mỹ - người dân được hướng dẫn rõ ràng về quyền lợi, quy trình, và cả rủi ro. Việt Nam cũng cần những chiến dịch truyền thông tương tự, để thay vì "sính ngoại", khách hàng hiểu rằng vẻ đẹp Việt có thể được tôn vinh bằng chính công nghệ và bàn tay bác sĩ trong nước.
"Người Việt đẹp lắm, chỉ là chưa biết cách tôn vinh nét đẹp riêng của mình", bác sĩ Trần Bảo Khánh (Kan Clinic) nói. Khi công nghệ ngày càng phát triển, từ laser, siêu âm hội tụ đến robot hỗ trợ phẫu thuật... điều quan trọng không phải là chạy theo mốt, mà là chọn phương pháp phù hợp với cơ thể và nhân dạng của chính mình. Bởi lẽ, một khuôn mặt đẹp không thể thay thế lòng tự tin, và không có công nghệ nào chỉnh sửa được sự an yên nội tâm. Làm đẹp đúng nghĩa là hành trình tìm lại sự hài hòa giữa hình thức và tinh thần chứ không phải chạy trốn bản thân.
Làm đẹp không sai, nhưng làm đẹp an toàn mới là lựa chọn thông minh. Nhan sắc có thể giúp con người tự tin hơn, nhưng chỉ khi nó được tạo nên bằng hiểu biết, trách nhiệm và tình yêu bản thân. Giữa vô vàn lựa chọn, đôi khi quyết định sáng suốt nhất chính là biết dừng lại đúng lúc để nhan sắc được "chữa lành", chứ không phải bị tổn thương thêm.
Mạng xã hội thúc đẩy "ám ảnh ngoại hình"
Nhiều nghiên cứu quốc tế cho thấy việc thường xuyên tiếp xúc với hình ảnh "chuẩn đẹp" và các nội dung "trước-sau dao kéo" trên mạng xã hội làm gia tăng cảm giác tự ti, so sánh và bất mãn với cơ thể. Hiện tượng này khiến nhiều người, đặc biệt là giới trẻ, dễ đưa ra quyết định phẫu thuật thẩm mỹ bốc đồng. Theo Journal of Psychiatric Research, tỷ lệ người mắc rối loạn ám ảnh hình thể (Body Dysmorphic Disorder - BDD) trong nhóm khách hàng thẩm mỹ cao gấp nhiều lần so với dân số chung. Những người này thường không hài lòng dù đã can thiệp nhiều lần. Các chuyên gia tâm lý khuyến cáo, trước khi "dao kéo", hãy dành thời gian đánh giá sức khỏe tinh thần và hạn chế tiếp xúc với nội dung mạng gây áp lực ngoại hình. Bởi làm đẹp chỉ thực sự có ý nghĩa khi xuất phát từ sự yêu thương bản thân, chứ không phải từ nỗi sợ bị so sánh.
