Ăn hạt muồng tây phòng tiểu đường, vợ chồng cùng bị teo cơ, liệt toàn thân

Ngày 20/5, Trung tâm Chống độc (BV Bạch Mai) cho biết, BV vừa tiếp nhận và điều trị cho vợ chồng bệnh nhân Phạm Thị X. (SN 1966) cùng chồng là T.C.N. (SN 1958) cùng trú tại tỉnh Kiên Giang bị ngộ độc quả muồng tây dẫn đến teo cơ, liệt toàn thân.

Trước đó, vợ chồng bệnh nhân được chuyển đến BV Bạch Mai trong tình trạng teo cơ, hạn chế vận động hai tay, nói khó và liệt 2 chân. Qua khai thác bệnh sử, bà X. cho biết, khoảng thời gian từ tháng 09-11/2021, bà X. cùng chồng được người quen cho hạt đậu muồng để trồng và ăn. Theo truyền miệng, bà X. được biết hạt đậu muồng có thể chữa bệnh tiểu đường (vợ chồng bà không mắc tiểu đường). Tuy vậy, vợ chồng bà vẫn ăn hạt muồng với mong muốn ngừa bệnh.

Ban đầu, mỗi ngày vợ chồng bệnh nhân chỉ ăn khoảng 2 hạt/người/người, sau đó có ăn nhiều hơn. Sau khi ăn được khoảng 3 tháng, bà X. thấy người mệt mỏi, suy nhược, chân tay yếu và cân nặng sụt giảm 15kg nên đi khám tại BV ở Kiên Giang (chồng bà X. sau đó nhanh chóng bị tương tự và cũng sụt giảm mất 10kg cân nặng) nhưng không đỡ nên chuyển lên BV ở TP. Hồ Chí Minh. Tại đây, vợ chồng bà nghi bị nhiễm độc kim loại nặng nên chuyển ra BV Bạch Mai để điều trị.

Tại BV Bạch Mai, sau hơn một tháng điều trị tích cực với 8 lần lọc máu và thay huyết tương, sức khỏe của vợ chồng bệnh nhân đã dần cải thiện. Ông N. đã có thể cầm được bát cơm, tự đứng lên được và bước quanh giường. Bà X. đã nói rõ, nuốt bình thường, tự nâng được bát cơm và tự đứng dậy trên đôi chân của mình.

TS. Nguyễn Trung Nguyên, Giám đốc Trung tâm Chống độc (BV Bạch Mai) cho biết, mẫu cây của hai bệnh nhân đem tới đã được gửi đi nhận dạng bởi các chuyên gia cho thấy đây là cây muồng tây, hay muồng lá khế, tên khoa học là Senna occidentalis (hay còn gọi là Cassia occidentalis). Bệnh nhân bị ngộ độc trong một thời gian khá dài khiến teo hết cơ dẫn đến yếu liệt tất cả các chi. Trung tâm Chống độc đã nỗ lực điều trị bằng những giải pháp tối ưu nhất. Sức khỏe bệnh nhân đã được cải thiện một phần nhưng về lâu dài thì nguy cơ vẫn có để lại di chứng.

Theo bác sĩ Nguyên, vọng Giang Nam còn gọi là hạt muồng, cố khí muồng, giang nam đầu… là một cây nhỏ cao 0,6-1m, thân phía dưới hóa gỗ. Toàn thân nhẵn, không có lông, lá mọc so le, kép lông chim chẵn, lá chét 4-9cm, mọc đối, hình trứng thuôn, không cuống, phiến lá lệch ở phía cuống, toàn lá dài 20cm. Hoa ở kẽ lá hay đầu cành, màu vàng nhạt, mọc thành chùm. Quả giáp, dài 6-10cm, rộng tới 7mm, hơi hình cung, giữa các hạt hẹp lại làm cho quả trông có dáng gồm rất nhiều đốt nối nhau. Hạt dẹt hình trứng dài 4mm, rộng 3mm, xếp chồng lên nhau theo chiều dọc.

Độc tố trong cây muồng tây này là anthraquinone. Độc tố có ở toàn bộ cây nhưng tập trung ở hạt, đã được ghi nhận gây độc với cơ, thần kinh, đặc biệt gây hoại tử cơ, thoái hóa cơ, tổn thương gan, não và tử vong trên người và động vật.

TS.BS. Nguyên cho biết, vợ chồng bà X. là trường hợp đầu tiên của Việt Nam được phát hiện bị ngộ độc muồng tây. Ngoài Việt Nam, trên y văn thế giới mới chỉ công bố một số ít ca ngộ độc ở trẻ em Ấn Độ (phần lớn các trẻ đó đã tử vong). Do đó, bác sĩ Nguyên khuyên mọi người bệnh không nên nghe theo lời truyền miệng để chữa bệnh mà nên đến gặp bác sĩ hoặc các lương y đã được cấp phép hành nghề để thăm khám và điều trị.