Bác sĩ khuyến cáo phòng ung thư vú bằng "đặt camera giám sát cơ thể"

Kỹ thuật kiểm tra cơ bản

Phụ nữ từ 20 tuổi trở lên đều nên thực hiện tự kiểm tra vú mỗi tháng. Thời điểm lý tưởng là sau chu kỳ kinh nguyệt từ 3 đến 5 ngày, khi hormone ổn định và vú ít căng tức. Với phụ nữ mãn kinh, việc kiểm tra nên được thực hiện vào một ngày cố định mỗi tháng để dễ theo dõi thay đổi theo thời gian.

Theo BS Nguyễn Thuỳ Trang, Trung tâm Chẩn đoán hình ảnh và Can thiệp điện quang, Bệnh viện Đại học Y Hà Nội, có 2 tư thế chính khi tự kiểm tra vú: Đứng trước gương và nằm trên giường. Trong cả hai tư thế, bạn cần giơ tay bên vú cần kiểm tra lên cao để mô vú dàn đều và dễ quan sát. Sau đó, dùng các đầu ngón tay di chuyển nhẹ nhàng theo hình xoắn ốc, từ trong ra ngoài hoặc ngược lại, nhằm phát hiện các khối bất thường, những vùng da thay đổi hoặc núm vú có dấu hiệu lạ. 

Việc xác định tính chất của khối u, ví dụ như khả năng di động, sẽ giúp bác sĩ đánh giá chính xác hơn trong lần thăm khám lâm sàng tiếp theo.

Tự kiểm tra vú tại nhà là bước đầu tiên để chủ động bảo vệ sức khỏe. Tuy nhiên, khi phát hiện bất kỳ dấu hiệu bất thường nào, phụ nữ cần đến ngay cơ sở y tế hoặc bác sĩ chuyên khoa. Khám lâm sàng và các phương pháp chẩn đoán chuyên sâu sẽ giúp xác định chính xác vấn đề.

Quy trình thăm khám tại cơ sở y tế thường bắt đầu với khai thác tiền sử bệnh lý cá nhân và gia đình, sau đó là thăm khám lâm sàng để đánh giá hình dạng vú, bất thường núm vú và các khối u.

Tiếp theo, bác sĩ sẽ chỉ định các phương pháp chẩn đoán hình ảnh và xét nghiệm phù hợp: siêu âm vú để phát hiện các khối u, X-quang vú (mammography) để quan sát những tổn thương vi vôi hóa hoặc bất đối xứng mà siêu âm có thể bỏ sót, cộng hưởng từ (MRI) đối với những tổn thương nhỏ hoặc nghi ngờ, và xét nghiệm gen BRCA1/2 ở những người có nguy cơ cao. Nếu phát hiện tổn thương nghi ngờ, sinh thiết sẽ được thực hiện để xác định chính xác tình trạng ung thư.

Tự đặt "camera giám sát" cơ thể

BS Nguyễn Thuỳ Trang ví von, tự kiểm tra vú tại nhà giống như bạn đang đặt một "camera giám sát" cơ thể. Khi "camera" báo động, tức là phát hiện bất thường, việc tiếp theo là mang dữ liệu đó đến "trung tâm an ninh chuyên nghiệp" - các cơ sở y tế - để được xác định chính xác và có biện pháp xử lý kịp thời.

Chủ động tự kiểm tra kết hợp với khám sàng lọc định kỳ là chìa khóa để giảm thiểu rủi ro và nâng cao khả năng điều trị thành công khi đối diện với ung thư vú.