Từ A - Z về bệnh hắc lào

Người bị bệnh hắc lào không chỉ phải chịu đựng những cơn ngứa ngáy khó chịu. Những vùng da đổi màu xấu xí còn gây ảnh hưởng đến thẩm mỹ và tâm lý người bệnh.

Bệnh hắc lào thường xuất hiện nhiều vào mùa mưa. Khí hậu nóng ẩm, mưa nhiều tạo điều kiện cho mầm bệnh phát triển và lây lan. Dưới đây là một số thông tin cần biết về hắc lào để phòng tránh hiệu quả.

1. Bệnh hắc lào là gì?

Bệnh hắc lào còn có tên gọi khác là lác đồng tiền. Đây là căn bệnh do các vi nấm gây ra với triệu chứng nổi mẩn đỏ, ngứa, mụn nước. Vùng da bị nhiễm nấm thường có hình tròn giống đồng tiền xu.

Các vi nấm gây ra bệnh hắc lào thường là epidermophyton, trychophyton, microsporum thuộc nhóm dermatophytes. Hắc lào là tên chung của bệnh ngoài da khi bị nhóm nấm này tấn công. Ngoài ra tùy theo từng bộ phận bệnh xuất hiện sẽ có những tên gọi khác như nấm da đùi, nấm da chân, nấm toàn thân, nấm da đầu...

Khu vực dễ xuất hiện bệnh thường là da vùng kín như thắt lưng, nếp lằn mông, kẽ hai bên bẹn, các vùng da có nếp gấp lớn,... Trong điều kiện vệ sinh không sạch sẽ, bệnh hắc lào có khả năng lây lan và phát triển mạnh.

2. Biểu hiện bệnh hắc lào

Khi bị hắc lào vi nấm tấn công và phát triển gây ra tình trạng nhiễm trùng da. Những tổn thương da kéo dài kèm theo sự xuất hiện của các vết ban hình tròn giống đồng xu. Bên trên bề mặt vết ban nổi nhiều mụn nước nhỏ khiến người bệnh luôn cảm thấy ngứa ngáy, âm ỉ trong da.

Hắc lào lây lan nhanh và diễn biến nặng sẽ gây tổn thương rộng, ảnh hưởng đến nhiều vùng da khác. Nếu không được chữa trị kịp thời bệnh sẽ phát triển ngày càng nghiêm trọng hơn. Một số biểu hiện của bệnh hắc lào nặng bao gồm:

- Các đốm da hình tròn lan rộng sang vùng da lành.

- Tổn thương xuất hiện ở nhiều vị trí trên cơ thể. Có lúc lan ra toàn thân, vết ban mới nằm chồng lên vết cũ.

- Mụn nước mọc chi chít thành từng cụm. Nhiều cụm mụn kết hợp với nhau tạo thành các nốt phồng, to. Đến một thời điểm nào đó các mụn nước bị vỡ, chảy dịch, tạo thành vết lở loét.

- Cơn ngứa xuất hiện thường xuyên và dữ dội hơn. Đặc biệt là vào ban đêm, ngứa liên tục khiến người bệnh mất ngủ.

- Nấm ăn sâu vào da dẫn đến tình trạng sưng viêm, lở loét và đau rát.

- Người bệnh có thể gặp phải một số biểu hiện như mệt mỏi, sốt, nóng,... do hắc lào nặng dẫn đến bội nhiễm.

3. Nguyên nhân gây bệnh

Bên cạnh yếu tố môi trường và điều kiện thời tiết nóng ẩm vào mùa mưa, bệnh hắc lào còn phát triển mạnh bởi những nguyên nhân sau:

3.1. Thói quen sinh hoạt không lành mạnh

Môi trường ẩm ướt là điều kiện hoàn hảo cho các loại nấm gây bệnh phát triển. Những thói quen xấu như lười tắm giặt trong khi cơ thể tiết nhiều mồ hôi. Không lau tóc và cơ thể sau khi tắm. Đi ngủ khi tóc còn ướt,... tạo môi trường cho vi nấm phát triển và gây bệnh.

Ngoài ra, sử dụng chung đồ cá nhân với người khác. Bơi lội, tắm giặc tại vùng nước bẩn cũng là nguyên nhân gây bệnh. Bởi nước bẩn là môi trường sống của nấm và khuẩn gây bệnh. Nó hoàn toàn có thể tấn công cơ thể khi bạn tiếp xúc trực tiếp.

3.2. Bị lây nhiễm từ người khác

Hắc lào là bệnh ngoài da dễ bị lây lan quan con đường tiếp xúc da thịt. Khi vô tình chạm vào vùng da tổn thương của người bệnh vi nấm từ họ sẽ tấn công cơ thể bạn. Hắc lào còn lây lan gián tiếp qua đồ dùng cá nhân như quần áo, chăn, màn, khăn lau,...

Do đó không nên mặc quần áo hoặc dùng chung đồ với người bệnh. Quan hệ tình dục không lành mạnh cũng dễ có nguy cơ mắc bệnh hắc lào cao.

3.3. Bị lây nhiễm từ động vật nuôi

Các loài động vật như chó, mèo rất hay bị nhiễm nấm và các bệnh ngoài da khác. Vi nấm từ động vật hoàn toàn có thể lây sang người. Do đó khi vật nuôi có dấu hiệu bệnh bạn cần hạn chế tiếp xúc trực tiếp với chúng.

Thường xuyên đưa chó, mèo đi khám và điều trị ngay khi có dấu hiệu bệnh. Có biện pháp bảo vệ khi chăm sóc động vật nuôi như đeo gang tay lúc tắm rửa, cắt lông hoặc bôi thuốc.

3.4. Tác động từ môi trường sống

Khu vực đông dân, ẩm ướt, môi trường bị ô nhiễm, đất nhiễm nấm, thường xuyên tiếp xúc với khói bụi, nước bẩn làm tăng nguy cơ bị hắc lào.

4. Đối tượng có nguy cơ mắc bệnh

Bất cứ ai cũng có thể bị bệnh hắc lào. Tuy nhiên những người bị suy yếu hệ miễn dịch, sức đề kháng yếu có nguy cơ mắc bệnh cao hơn so với người khỏe mạnh. Dưới đây là một số đối tượng tiêu biểu:

- Trẻ em dưới 15 tuổi sống trong môi trường khí hậu nhiệt đới nóng ẩm, mưa nhiều.

- Những người có bệnh nền, có hệ miễn dịch bị suy yếu.

- Những người thường xuyên tiếp xúc, sinh hoạt, chăm sóc bệnh nhân bị hắc lào.

- Người dễ đổ mồ hôi, mặc quần áo chật chội, bó sát.

- Chơi các môn thể thao hoặc vận động tiếp xúc da trực tiếp và ra nhiều mồ hôi như đấu vật,

- Phụ nữ mang thai, người bị thay đổi nội tiết tố.

- Sử dụng chung quần áo, khăn tắm, đồ dùng cá nhân với người bệnh.

- Những người từng bị mắc bệnh nhiễm trùng nấm có khả năng tái phát cao.

5. Các vị trí thường gặp bệnh hắc lào

Bệnh hắc lào thường xuất hiện ở chân hoặc thân mình, gây ra nhiều dạng tổn thương da nghiêm trọng.

Hắc lào ở đùi: Thường xuất hiện ở mặt bên trong của đùi, bẹn, gây ra tình trạng đau nhức, ngứa nặng. Màu da ở khu vực bị bệnh khác biệt với các vùng da khác. Các mảng nấm lan nhanh theo vùng da nếp gấp gây ra tình trạng phát ban đỏ, sưng u, khó chịu.

Hắc lào ở chân: Vùng da bị bệnh thường là các kẽ ngón chân và mặt mu bàn chân. Hắc lào ở chân gây ra tình trạng ngứa, rát, phát ban, bong tróc vảy, da chất, phồng rộp nhẹ và có mùi khó chịu. Lớp da khô có thể bị bong tróc, nứt nẻ gây ảnh hưởng đến sức khỏe và tâm lý người bệnh.

Hắc lào ở đầu: Triệu chứng ban đầu của bệnh là nổi các nốt mẩn đỏ, sưng tấy, sau đó là rụng tóc. Phần da đầu bị bệnh có thể xuất hiện mụn mủ dạng tổ ong. Da đầu dễ bị tổn thương, phồng rộp, mưng mủ. Đối với các trường hợp nặng có thể bị hoại tử, gây sốt hoặc gây viêm hạch bạch huyết.

Hắc lào đa sắc: Bệnh này thường không có dấu hiệu rõ ràng. Tuy nhiên người bệnh có thể cảm thấy ngứa nhẹ, đổ mồ hôi nhiều hơn. Vùng da nhiễm bệnh có nhiều màu sắc khác nhau, kèm theo các đốm nhỏ. Màu trắng hồng hoặc nâu sậm, có vảy và có đường viền rõ rệt. Hắc lào đa sắc thường xuất hiện ở vùng cánh tay, ngực, lưng, cổ, đôi khi ở mặt.

6. Phương pháp điều trị bệnh hắc lào

Tổn thương da do bệnh hắc lào nói chung không quá nguy hiểm. Bệnh hoàn toàn có thể chữa khỏi nhanh chóng nếu được điều trị kịp thời và đúng cách. Tuy nhiên dễ bị tái pháp nếu chưa được điều trị dứt điểm. Bệnh hắc lào có thể được điều trị tại chỗ hoặc điều trị toàn thân theo chỉ định của bác sĩ.

6.1. Điều trị tại chỗ

Phương pháp này thường sử dụng thuốc bôi trực tiếp tại vùng da bị bệnh. Một số thuốc được bác sĩ chỉ định như: ketoconazol, miconazol, clotrimazol,… Ưu điểm của thuốc là không màu, có mùi thơm, không gây lột da, không sưng đau. Tuy nhiên nó có thể xuất hiện một số tác dụng phụ như dị ứng nhẹ trong quá trình điều trị.

Một số loại thuốc trị hắc lào cổ điển như: ASA, BSI, mỡ Benzosali,... cũng có tác dụng tốt. Tuy nhiên nó gây đau rát, lột da và làm sạm da nên ít được sử dụng.

Để điều trị bệnh hắc lào, tốt nhất bạn nên đi khám tại trung tâm y tế để được bác sĩ chuyên khoa chẩn đoán và điều trị phù hợp.

Trong quá trình điều trị bạn cần phải bôi thuốc đều đặn. Tuyệt đối không gãi, gây trầy xước dẫn đến bội nhiễm vi khuẩn.

6.2. Điều trị toàn thân

Điều trị hắc lào toàn thân thường được khuyến cáo sử dụng kháng nấm như Nizoral, Itraconazole...Thuốc kháng nấm có tác dụng làm giảm ngứa, kháng sinh trong trường hợp xuất hiện mủ hoặc bội nhiễm.

Trong tất cả các trường hợp bệnh hắc lào cần sử dụng thuốc bôi hoặc bột trị nấm theo chỉ định của bác sĩ chuyên khoa da liễu.

Để điều trị dứt điểm, tránh tái phát nên sử dụng thuốc bôi kéo dài thêm 7 ngày sau khi khỏi bệnh. Trong trường hợp bệnh nghiêm trọng các bác sĩ sẽ kê đơn thuốc đặc trị riêng biệt.

6.3. Lưu ý trong quá trình điều trị

Trong quá trình điều trị bệnh hắc lào, bạn cần lưu ý những điều sau:

Tuân thủ đúng thời gian sử dụng thuốc theo chỉ định của bác sĩ.

Không dùng chung quần áo, vật dụng cá nhân với người khác để tránh lây nhiễm.

Không tự ý sử dụng thuốc trị nấm khi chưa được thăm khám, chẩn đoán và chỉ định của bác sĩ.

Báo cho bác sĩ về tình trạng bệnh nền, tim, gan,...trước khi sử dụng thuốc uống trị bệnh.

Tái khám ngay nếu tình trạng bệnh không thuyên giảm hoặc có xu hướng nặng hơn, xuất hiện mụn mủ, viêm đau...

Giữ gìn vệ sinh cơ thể và môi trường sống sạch sẽ. Tắm gội mỗi ngày, giữ vùng da bệnh sạch sẽ, khô ráo.

Không sử dụng chung đồ với người khác, mặc đồ dễ thấm mồ hôi, rộng rãi, thoải mái.

Bệnh hắc lào không gây ra biến chứng nguy hiểm. Tuy nhiên với vùng da tổn thương nếu không được điều trị tốt có thể để lại sẹo vĩnh viễn. Thời gian điều trị bệnh phụ thuộc vào tình trạng da bị tổn thương.

7. Cách phòng tránh bệnh hắc lào

Bệnh hắc lào có thể lây lan trước khi các triệu chứng xuất hiện. Để giảm nguy cơ lây nhiễm và bảo vệ làn da khỏe mạnh bạn có thể thực hiện các biện pháp sau:

Giữ gìn vệ sinh sạch sẽ cả cơ thể và môi trường sống. Rửa tay thường xuyên bằng cồn hoặc nước rửa tay kháng khuẩn. Tiến hành khử trùng nhà ở, khu vực sinh hoạt chung như trường học, phòng tập, phòng thay đồ...

Giữ cơ thể luôn khô thoáng, mặc quần áo rộng rãi, thoải mái, dễ thấm mồ hôi. Không mặc quần áo dày khi thời tiết ấm áp, ẩm ướt để tránh cơ thể ra mồ hôi quá nhiều.

Tránh tiếp xúc với động vật bị nhiễm nấm. Nếu bạn nuôi chó, mèo hãy mang đến bác sĩ thú y để khám thường xuyên và điều trị bệnh ngay khi phát hiện.

Không mặc chung quần áo, sử dụng đồ dùng cá nhân với người khác.

Hạn chế tắm ở bể bơi hoặc nhà tắm công cộng.

Sử dụng đồ bảo hộ khi phải tiếp xúc với nước bẩn, đất nhiễm nấm...để ngăn cản vi nấm gây bệnh.

8. Chế độ dinh dưỡng cho người bệnh

Với người bị bệnh hắc lào chế độ ăn uống rất quan trọng. Nguồn dưỡng chất từ thực phẩm có thể phục hồi các tế bào da bị tổn thương. Tuy nhiên người bị hắc lào cũng cần ăn kiêng một số thực phẩm để mang lại hiệu quả tốt nhất khi điều trị.

8.1. Bị hắc lào nên ăn gì?

Các loại thực phẩm giàu vitamin A, C, E rất tốt cho người bị hắc lào. Vitamin A có tác dụng tăng cường hệ miễn dịch, ức chế vi khuẩn nấm gây bệnh. Đồng thời nó hạn chế tình trạng ngứa, rát, phồng rộp và làm giảm tổn thương. Vitamin A có nhiều trong cà rốt, ớt chuông, dưa hấu, rau bina...

Vitamin C có tác dụng chống Oxi hoá, cải thiện vùng da bị tổn thương, ức chế sự phát triển của vi nấm. Bổ sung vitamin C có trong cam, quýt, xoài...giúp làm sáng và phục hồi da hiệu quả.

Thực phẩm giàu vitamin E bổ sung độ ẩm cho da, chống kích ứng, làm giảm bong tróc. Vitamin E còn hỗ trợ tái tạo tế bào, giúp vùng da bị tổn thương mau lành. Vitamin E có nhiều trong dầu oliu, cá hồi, bơ, các loại hạt...

Tỏi có nhiều chất chống oxy hoá, có tác dụng kháng khuẩn, ngăn ngừa nhiễm trùng da hiệu quả. Do đó tỏi cũng là thực phẩm được khuyến khi trong chế độ ăn uống của người bệnh.

8.2. Bị hắc lào không nên ăn gì?

Người bị hắc lào không được ăn tất cả các loại hải sản, thịt gà, bò, trứng, sữa. Tuyệt đối không uống rượu, bia để tránh kích thích vi nấm trên da phát triển khiến bệnh nghiêm trọng hơn.

Các loại thực phẩm nhiều đạm, có mùi tanh dễ gây kích ứng khiến bệnh nặng hơn, kéo dài thời gian điều trị và có khả năng để lại sẹo vĩnh viễn.

Hy vọng những kiến thức trên giúp bạn hiểu rõ hơn về bệnh hắc lào và có biện pháp phòng tránh, điều trị, chăm sóc phù hợp. Hãy liên hệ ngay với bác sĩ khi có triệu chứng bất thường trên cơ thể để được tư vấn, thăm khám và trị liệu phù hợp.