Bệnh nhân số 0 là gì? Tại sao việc tìm kiếm bệnh nhân số 0 là quan trọng khi bùng phát dịch bệnh?

Tính đến 11h30 ngày 30-03-2020 trên thế giới đã có 722.196 người mắc COVID-19,  33.976 người tử vong. Tại Việt Nam có 194 trường hợp mắc COVID-19, trong đó 16 người mắc COVID-19 (tính từ ngày 23/1 đến ngày 13/2) đã được chữa khỏi bệnh hoàn toàn (giai đoạn 1). 36 bệnh nhân (BN17, BN18, BN22, BN23, BN 24, BN27, BN33, BN35, BN39, BN46, BN47, BN51, BN55, BN56, BN58, BN59, BN60, BN62, BN64 , BN66, BN69, BN70, BN71, BN77, BN79, BN85, BN88, BN90,   BN93, BN110, BN112, BN113, BN130, BN140, BN187) mắc COVID-19,  tính từ ngày 6/3 đến 30/3 được chữa khỏi (giai đoạn 2). 

Cập nhật nhanh tình hình COVID-19 ở Việt Nam TẠI ĐÂY.

1. Bệnh nhân số 0 (patient 0) có nghĩa là gì?

Bệnh nhân số 0 còn gọi là patient 0 là một thuật ngữ được sử dụng để mô tả về người đầu tiên bị nhiễm một căn bệnh trong một cuộc bùng phát dịch và cũng là bệnh nhân đầu tiên có dấu hiệu mắc bệnh. Bệnh có thể xảy ra do virus hay vi khuẩn và thường ít đột biến nhất.

Thuật ngữ này ra đời vì một lỗi dịch thuật trong hồ sơ BN của Gaetan Dugas - một tiếp viên Canada gốc Pháp và cũng là BN HIV đầu tiên tại Bắc Mỹ. 

Phó giáo sư ngành sinh bệnh học - chuyên gia về các bệnh truyền nhiễm, Đại học Wisconsin-Madison (Mỹ) , Thomas Friedrich cho biết: Rủi ro của việc xác định bệnh nhân số 0 có thể bao gồm việc xác định không hoàn toàn chính xác về hình thức phát sinh căn bệnh hoặc có thể gây ra sự đổ lỗi cho việc bùng phát dịch bệnh. Tuy nhiên, xét về tính khoa học thì việc xác định ca bệnh số 0 là cần thiết để chúng ta biết được rằng căn bệnh này xâm nhập vào cộng đồng như thế nào và làm thế nào để chúng ta có thể ngăn chặn được sự lây lan từ chúng.

Vậy bệnh nhân số 0 của dịch COVID-19 là ai?

Mặc dù cụm từ "bệnh nhân số 0" được dùng cùng với cụm "trường hợp đầu tiên" và nhìn chung là để chỉ người đầu tiên nhiễm bệnh, tuy nhiên sẽ không chỉ có 1 bệnh nhân số 0 và có thể là một vài. Sarah Borwein, chuyên gia làm việc trong lĩnh vực bệnh truyền nhiễm thuộc Trung tâm Thực hành y tế sức khỏe ở Hong Kong (Trung Quốc) cho biết.

"Chẳng hạn, chúng ta biết được bệnh nhân số 0 là ai trong 1 nhóm các ca lây nhiễm ở Hàn Quốc và điều đó giúp chúng ta lần theo tất cả các liên hệ và mọi sự tiếp xúc với người này để từ đó hiểu được điều gì đã diễn ra. Nhưng hiện nay, chúng ta vẫn không biết ai là bệnh nhân số 0 trong các trường hợp lây lan trong cộng đồng tại Iran hoặc Italy".

Hiện tại thì virus corona chủng mới đang lây lan nhanh chóng trên toàn cầu sau khi ca bệnh được báo cáo đầu tiên xuất phát tại thành phố Vũ Hán vào tháng 12/2019.

Bà Wei Guixian, 57 tuổi, một phụ nữ bán tôm ở chợ Hải Sản Vũ Hán được xác nhận là người đầu tiên nhiễm căn bệnh này. Chợ Vũ Hán cũng từng là nơi được cho rằng virus corona covid-19 xuất phát ở đó.

Theo Wall Street Journal, bà Wei Guixian là người đầu tiên thử nghiệm dương tính với Covid-19. Bà Wei đã làm việc ở chợ và bắt đầu nhiễm bệnh, xuất hiện các triệu chứng giống như cảm lạnh sau khi bà đi vào một nhà vệ sinh trong chợ,  theo The Paper - một cửa hàng Trung Quốc.

2. Tại sao việc tìm kiếm bệnh nhân số 0 lại đóng vai trò quan trọng trong khi dịch bệnh bùng phát?

Trong khi nhiều người không thích thuật ngữ này thì rất nhiều nhà khoa học đã nhìn nhận thực tế rằng, điều quan trọng là phân tích được máu của người đầu tiên mắc bệnh. Bởi vì tình trạng bệnh ở bệnh nhân số 0 là cơ bản nhất và cũng có thể trở nên vô giá với nền y học. Xác định được bệnh nhân số 0 sẽ cho phép y học xác định được nguồn gốc phát sinh từ đó cung cấp khả năng ngăn chặn và kiểm soát sự bùng phát của dịch bệnh.

Về cơ bản thì vấn đề này sẽ giúp các chuyên gia y tế hiểu được cách mà căn bệnh lây lan, virus tồn tại ở môi trường nào, lây truyền qua môi trường nào, thời gian tồn tại ở ngoài môi trường là bao lâu, trên vật chủ thì ra sao,...Khi có xác định được các thông tin này sẽ khiến việc ngăn chặn dịch bệnh dễ dàng hơn rất nhiều.

Mặt khác, các nhà khoa học cũng sẽ nghiên cứu xem bình thường bệnh nhân số 0 sinh hoạt như thế nào, ăn gì, tiếp xúc với động vật không?,... và dựa vào đó để có thể lên danh sách các loại động vật có nguy cơ lây nhiễm cao, chúng có phải vật chủ mang virus không,... Cuối cùng là đưa ra cảnh báo tới cộng đồng, mức độ ảnh hưởng trong tương lai và những đợt bùng nổ khác (nếu xảy ra).

Nguồn dịch: https://www.thesun.co.uk/news/5878645/patient-zero-meaning-disease-outbreak-viral-bacteria/