Chị Minh Thư (quận 11, TP. HCM) cho biết, vừa qua, vì muốn giữ lại những khoảnh khắc của cậu con trai hơn 2 tuổi làm kỷ niệm nên 2 vợ chồng chị đã tìm đến một studio chuyên chụp hình trẻ em trên đường Cao Thắng (quận 3, TP. HCM). Sau một lúc được nghe tư vấn, chị quyết định làm 1 tấm hình lịch và 2 tấm hình cỡ lớn ép gỗ, 2 tấm hình để bàn cỡ nhỏ với giá hơn 2 triệu đồng. “Khi chụp cho con mình khá ưng ý vì thấy họ làm việc chuyên nghiệp, chịu khó chơi với bé. Chụp xong hai vợ chồng tạm ứng trước 30% và được hẹn 15 ngày sau tới thanh toán số tiền còn lại để nhận hình”, chị Thư cho hay.
Nhiều bậc phu huynh chụp hình lưu niệm cho con nhưng không lấy được file hình gốc file từ studio. |
Đến ngày hẹn lấy hình, chị Thư trả hết số tiền còn thiếu và nhận sản phẩm như đã thỏa thuận. Nhưng khi chị xin studio số file hình gốc đã chụp thì nhân viên ở đây không đồng ý. “Lúc đó nhân viên từ chối thẳng thừng. Tôi đã tranh luận với họ khá gay gắt nhưng vẫn không được. Chẳng biết làm sao cả vì tiền mình đã đưa cho họ rồi. Họ bảo muốn lấy hình gốc thì phải trả 8.000 đồng/file hình. Vì không muốn tốn khoản tiền vô lý nên tôi đành thôi”, chị Thư bức xúc kể lại.
Vợ chồng anh Huy Hoàng và Thu Hoài (ngụ TP. Vũng Tàu, Bà Riạ - Vũng Tàu) cũng từng rơi vào trường hợp tương tự. Chị Hoài kể, vợ chồng anh chị có thực hiện album cưới tại một studio trên đường Lê Hồng Phong (TP. Vũng Tàu) với giá gần 15 triệu đồng. Chi phí trên gồm thuê quần áo, váy cưới, trang điểm cô dâu, chụp hình… “Khi album đã hoàn thành, vợ chồng tôi ngỏ ý muốn xin lại tất cả file đã chụp thì bị nhân viên ở đây từ chối. Sau một hồi cãi vã, studio nói sẽ cho tôi 1 file hình đã in hình lớn để trước lễ cưới. Còn muốn lấy toàn bộ file hình thì phải trả thêm 3 triệu đồng nữa. Vì bực quá nên tôi bỏ về luôn”, chị Hoài nhớ lại.
Khi làm hợp đồng, khách hàng cần ghi rõ điều khoản lấy file gốc hình ảnh của mình với studio. |
Luật sư Phạm Tuấn Khải, Đoàn Luật sư tỉnh Bình Dương cho biết, việc các studio giữ lại file hình gốc mà không trả loại cho khách hàng là sai. Tại khoản 1, Điều 401 (Bộ Luật Dân sự 2005) chỉ rõ: Hợp đồng dân sự có thể được giao kết bằng lời nói, bằng văn bản hoặc bằng hành vi cụ thể, khi pháp luật không quy định loại hợp đồng đó phải được giao kết bằng một hình thức nhất định". Khi khách hàng chấp nhận chụp hình tại studio và được studio đồng ý nghĩa là giữa studio và khách hàng đã có thỏa thuận dân sự với nhau.
Trong trường hợp này, quyền lợi của khách hàng còn được quy định tại khoản 2, Điều 39 Luật Sở hữu trí tuệ "Tổ chức, cá nhân giao kết hợp đồng với tác giả sáng tạo ra tác phẩm là chủ sở hữu các quyền quy định tại Điều 20 và khoản 3 Điều 19 của Luật này, trừ trường hợp có thoả thuận khác". Như vậy, file ảnh gốc là tài sản của khách hàng. Khách hàng có thể yêu cầu studio trả hoặc xoá file hình gốc đi. Nếu studio tự ý sử dụng hình ảnh đó gây ảnh hưởng đến khách hàng thì khách hàng cũng có thể khởi kiện yêu cầu bồi thường thiệt hại theo quy định của pháp luật. Một số trường hợp có thể bị khởi tố hình sự nếu gây hậu quả nghiêm trọng, ảnh hưởng đến uy tín, danh dự của khách hàng.
Trong trường hợp này, quyền lợi của khách hàng còn được quy định tại khoản 2, Điều 39 Luật Sở hữu trí tuệ "Tổ chức, cá nhân giao kết hợp đồng với tác giả sáng tạo ra tác phẩm là chủ sở hữu các quyền quy định tại Điều 20 và khoản 3 Điều 19 của Luật này, trừ trường hợp có thoả thuận khác". Như vậy, file ảnh gốc là tài sản của khách hàng. Khách hàng có thể yêu cầu studio trả hoặc xoá file hình gốc đi. Nếu studio tự ý sử dụng hình ảnh đó gây ảnh hưởng đến khách hàng thì khách hàng cũng có thể khởi kiện yêu cầu bồi thường thiệt hại theo quy định của pháp luật. Một số trường hợp có thể bị khởi tố hình sự nếu gây hậu quả nghiêm trọng, ảnh hưởng đến uy tín, danh dự của khách hàng.
Chị Hiền Trang, làm việc tại một studio chuyên về hình cưới trên đường Hoàng Văn Thụ (quận Phú Nhuận, TP.HCM) cho biết, thực tế có không ít studio thường đưa ra đủ lý do để giữ file hình gốc lại nhằm kiếm thêm tiền từ file ảnh đó. “Tốt nhất, khi ký hợp đồng dịch vụ, khách hàng cần đọc kỹ, làm hợp đồng thật chi tiết. Trong đó, cần có điều khoản quy định studio có trách nhiệm đưa toàn bộ số file hình gốc theo yêu cầu của khách hàng. Có như vậy mới tránh rước bực tức vào người, tránh tiền mật tật mang”, chị Trang khuyến cáo.