Cần tiếp tục phát triển chương trình "cô đỡ thôn bản" ở vùng cao

Cô đỡ thôn bản không chỉ là người đỡ đẻ ở các thôn bản vùng sâu, vùng xa, mà còn là cầu nối giữa y tế hiện đại và văn hóa bản địa, là điểm tựa an toàn cho hàng nghìn sản phụ ở những nơi "trạm xá xa hơn chợ". Họ đã và đang viết nên câu chuyện về sự sống, niềm tin và sức mạnh cộng đồng - giữa những bản làng còn lắm khó khăn.

Từ con số hơn 3.000 cô đỡ thôn bản đã được đào tạo bài bản trong suốt hơn 30 năm qua. Các học viên phải trải qua ít nhất 6 tháng học lý thuyết và thực hành tại bệnh viện theo chương trình chuẩn của Bộ Y tế. Thế nhưng cho đến hiện nay chỉ còn 1.549 cô đỡ thôn bản đang hoạt động trong tổng số 5.111 thôn, bản đặc biệt khó khăn - tương đương chỉ khoảng 30% độ phủ. Hơn 1.500 cô đỡ đã ngừng hoạt động vì nhiều lý do: tuổi cao, mất, đi làm ăn xa, hoặc đơn giản là vì cuộc sống mưu sinh.

Đây là một sự lãng phí lớn về nguồn nhân lực y tế chất lượng cao, đặc biệt tại các vùng khó khăn - nơi mà cán bộ y tế chuyên trách vẫn chưa thể đáp ứng đầy đủ nhu cầu.

Trước thực trạng trên, Bộ Y tế đã đề nghị Chính phủ chỉ đạo các bộ, ngành liên quan tiếp tục rà soát, đề xuất bổ sung các chính sách hỗ trợ đội ngũ cô đỡ thôn bản đã được đào tạo để duy trì và phát triển mạng lưới này theo một lộ trình thích hợp;

Tăng cường kiểm tra, giám sát, chỉ đạo, đôn đốc các địa phương bố trí nguồn lực, thực thi đầy đủ các chính sách hỗ trợ cô đỡ thôn bản trong khuôn khổ Chương trình Mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi. Bên cạnh đó, huy động nguồn lực từ các đối tác phát triển, các doanh nghiệp, tổ chức xã hội trong việc đào tạo, sử dụng mạng lưới cô đỡ thôn bản người dân tộc thiểu số.

Đồng thời, UBND các tỉnh chỉ đạo Sở Y tế phối hợp các sở, ngành liên quan xây dựng, trình cấp có thẩm quyền phê duyệt đề án quy hoạch phát triển mạng lưới cô đỡ thôn bản tại địa phương, bảo đảm lựa chọn đối tượng đào tạo để trở thành cô đỡ thôn bản đúng địa chỉ, đúng đối tượng; bố trí ngân sách, chỉ đạo và kiểm tra, giám sát thực thi đầy đủ các chính sách hiện hành đối với đội ngũ cô đỡ thôn bản.

Phân công cô đỡ thôn bản phụ trách thêm địa bàn để tăng độ bao phủ cô đỡ thôn bản tại các vùng khó khăn về chăm sóc sức khỏe sinh sản, nhất là tăng cường quảng bá hình ảnh cô đỡ thôn bản tới cộng đồng; tổ chức các hoạt động biểu dương cô đỡ thôn bản có thành tích xuất sắc, tạo điều kiện để các cô đỡ thôn bản có thể giao lưu học hỏi, trao đổi kinh nghiệm thường xuyên, liên tục.

Ngoài ra, Bộ Y tế đang dự thảo Quyết định của Thủ tướng Chính phủ quy định về việc hỗ trợ hàng tháng đối với nhân viên y tế thôn, bản, cô đỡ thôn bản.