pnvnonline@phunuvietnam.vn
Cha mẹ cần chú ý để nhận biết triệu chứng xơ gan nặng cực nguy hiểm ở trẻ em
1. Vàng da và vàng mắt là triệu chứng xơ gan nặng ở trẻ em thường gặp nhất
Vàng da và vàng mắt là triệu chứng xơ gan nặng ở trẻ em đặc trưng, cũng là dấu hiệu chung của các bệnh về gan. Nguyên nhân là do gan bị xơ nên không lọc được hết bilirubin ứ đọng trong máu. Bilirubin là một chất màu vàng, được tạo ra trong quá trình các tế bào máu cũ bị phá vỡ. Bilirubin được đào thải qua gan. Nó cũng dễ dàng xâm nhập vào các mô da và niêm mạc nếu nồng độ cao. Do đó, vàng da và vàng mắt có thể là dấu hiệu gan bị tổn thương, không thực hiện đúng chức năng.
Tuy nhiên, cần phân biệt triệu chứng xơ gan nặng ở trẻ em với vàng da sinh lý. Trong một nghiên cứu mới đây của tổ chức March of Dimes, có tới 60% trẻ sơ sinh bị vàng da và vàng mắt sau sinh do cơ thể chưa thích ứng được với các phản ứng sinh hóa. Đây là tình trạng lành tính, có thể tự hết. Do đó, chỉ áp dụng dấu hiệu vàng da và vàng mắt để chẩn đoán xơ gan đối với trẻ trên 9 tháng tuổi.
2. Bụng trướng, phù chi dưới
Nếu bụng trẻ to bất thường, ổ bụng sưng lên, trẻ bị đầy hơi kéo dài kèm theo chi dưới có hiện tượng phù nề thì cần nghĩ ngay đến các triệu chứng xơ gan nặng ở trẻ em. Thông thường, trong ổ bụng sẽ không có nước.
Cổ trướng là tích tụ chất lỏng trong khoang bụng do rò rỉ chất lỏng từ bề mặt của gan và ruột. Điều này gây ra sự khó chịu và khó thở. Bệnh nhi cần được đi khám ngay lập tức.
3. Phân nhạt màu, nước tiểu màu vàng đậm
Phân nhạt màu và nước tiểu sậm màu cũng được coi là một triệu chứng xơ gan nặng ở trẻ em. Nguyên nhân là vì gan bị xơ, không thể đào thải được bilirubin qua phân mà lại đào thải qua nước tiểu. Như đã biết, bilirubin có màu vàng, nên kết quả dẫn đến là phân trắng hoặc nhạt màu bất thường, còn nước tiểu thì lại vàng sậm bất thường.
4. Triệu chứng ứ mật
Khi xơ gan tiến triển nặng, sẽ khiến dòng chảy của mật bị chặn lại bên trong gan, bên ngoài gan hoặc ở cả hai. Ứ mật sẽ khiến cho bệnh nhân thường xuyên cảm thấy ớn lạnh, đau ở đường mật hoặc tuyến tụy. Khi kiểm tra, sẽ thấy túi mật bị mở rộng, sưng to.
Các triệu chứng đi kèm là ngứa ngáy, trướng bụng, dễ chảy máu, vàng da, nước tiểu đậm màu,...
5. Giãn tĩnh mạch thực quản
Giãn tĩnh mạch thực quản là các mạch máu ở phần dưới của thực quản bị giãn nở, căng phồng và dễ bị chảy máu. Do gan bị bệnh làm tăng huyết áp tĩnh mạch cửa. Tĩnh mạch cửa là tĩnh mạch cung cấp máu cho gan. Theo thời gian, áp lực này làm cho các mạch máu phát triển, hoạt động như các kênh để chuyển hướng máu dưới áp lực cao.
Áp lực lại khiến các mạch máu này giãn ra và trở nên quanh co. Những mạch này cuối cùng có thể đến thực quản dưới và dạ dày. Chúng rất dễ bị vỡ, khi vỡ có thể gây chảy máu trong. Các triệu chứng thường là nôn ra máu, phân đen, lượng nước tiểu giảm, da xanh xao, thiếu máu,...
6. Triệu chứng thần kinh
Vì gan đã bị xơ và tổn thương nặng nên nó không thể thực hiện tốt chức năng, khiến cho độc tố không được lọc và đào thải ra ngoài mà lại tích tụ lại trong máu.
Độc tố theo máu đi khắp cơ thế, có thể tác động đến hệ thần kinh, gây ra các triệu chứng xơ gan nặng ở trẻ em như: Ý thức suy giảm, thay đổi tính cách và hành vi, thay đổi tâm trạng, khó tập trung, dễ bị nhầm lẫn, buồn ngủ, lời nói và chuyển động chậm chạp, mất phương hướng, mất ý thức, hôn mê, cứng cơ, chuyển động không kiểm soát,...