pnvnonline@phunuvietnam.vn
Chụp X quang có thể phát hiện bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính không?
Theo các thống kê, COPD là tình trạng chức năng hô hấp suy giảm nghiêm trọng và là nguyên nhân gây tử vong cho rất nhiều bệnh nhân. Vì thế, việc chẩn đoán chính xác và kịp thời là vô cùng quan trọng để điều trị COPD sớm, tránh dẫn đến những ảnh hưởng sức khỏe trầm trọng về sau.
Những bệnh nhân mắc COPD thường gặp các dấu hiệu ban đầu bao gồm ho ra nhiều chất đờm, tức ngực, khó thở, hụt hơi. Với các triệu chứng này, một trong những phương pháp chẩn đoán phát hiện phổi tắc nghẽn mãn tính là chụp X quang phổi để đánh giá tình trạng bệnh.
1. Phát hiện phổi tắc nghẽn mãn tính bằng phương pháp chụp X quang phổi
Chụp X quang phổi là một trong những phương pháp chẩn đoán COPD. Theo đó, hình ảnh COPD trên phim X-quang rất dễ gây nhầm lẫn cho các bác sĩ, đặc biệt là những bác sĩ chưa có nhiều kinh nghiệm. Bởi vì cấu trúc, hình thái thể hiện trên phim X quang của những bệnh nhân COPD có thể tương tự như nhiều tình trạng bệnh lý về phổi khác.
Vì thế, khi chẩn đoán phát hiện phổi tắc nghẽn mãn tính bằng phương pháp chụp X quang cần xem xét kỹ từng chi tiết hình ảnh, kết hợp với các xét nghiệm, kỹ thuật khác và các thăm khám lâm sàng.
Trước khi chỉ định chụp X-quang cho bệnh nhân COPD, các bác sĩ sẽ tiến hành thăm khám và theo dõi các triệu chứng của người bệnh. Kết quả của phương pháp chụp X-quang phổi có thể giúp đánh giá sự tiến triển của COPD mà không cần đến các thủ thuật xâm lấn.
2. Trình tự chẩn đoán phát hiện COPD bằng phương pháp chụp X quang
Bước 1: Chuẩn bị & tiến hành chụp X-quang
Trước khi tiến hành chụp X-quang để chấn đoán phát hiện phổi tắc nghẽn mãn tính, bệnh nhân cần thay áo và loại bỏ tất cả các vật cản quang ra khỏi vùng khảo sát. Thông thường, các bệnh nhân tiến hành chụp X-quang ở tư thế đứng. Tuy nhiên, trong mô bác sĩ có thể yêu cầu khảo sát thêm với nằm nghiêng trong trường hợp nghi ngờ có dịch trong phổi.
Bước 2: Theo dõi & chẩn đoán
Các bác sĩ sẽ dựa vào hình ảnh phim X-quang để đánh giá một phần về hình thái và cấu trúc bên trong cơ thể của bệnh nhân.
Bước 3: Mô tả
Hình ảnh trên phim X quang để phát hiện COPD sẽ cho các bác sĩ thấy một số dấu hiệu trực quan. Cụ thể đó là:
- Tình trạng căng giãn phổi quá mức (Hyperinflation).
- Căng phồng phổi quá mức do phổi ứ khí. Tình trạng này xảy ra khi mô phổi bị tổn thương và mất tính đàn hồi khiến phổi có thể mất chức năng thải khí sau mỗi hơi thở. Hậu quả của nó khiến bệnh nhân không thể nạp được nhiều không khí với mỗi hơi thở dẫn đến khó thở.
- Hoành phẳng hay còn gọi là cơ hoành bẹt (Flattened diaphragm): Hình ảnh trên phim X-quang cũng có thể cho thấy những thay đổi cấu trúc trong phổi hoặc mô xung quanh. Tình trạng này cũng là kết quả của căng phồng phổi quá mức khiến cơ hoành bẹt xuống.
- Thay đổi về đường thở (Changes in airways): Đây là một dấu hiệu sớm của COPD. Những thay đổi này có thể rất khó để chẩn đoán chính xác.
- Bóng khí (Bullae) : Các bóng khí là những túi không khí có thể hình thành khi khí phế thũng làm tổn thương mô phổi, có thể thấy khi chụp X quang. Các bác sĩ thường sẽ chỉ định phẫu thuật để loại bỏ chúng vì chúng có thể nguy hiểm nếu không được điều trị kịp thời.
- Bóng tim hẹp : Khi COPD tiến triển, tim có thể thay đổi hình dạng. Theo đó, phim X quang có thể có hình ảnh bóng tim hẹp hoặc thon dài.
Bước 4: Chẩn đoán COPD
Các bệnh nhân cần lưu ý, chụp X-quang chỉ là một bước trong quy trình để chẩn đoán COPD. Ngoài ra, để phát hiện COPD, các bác sĩ còn cần kiểm tra chức năng của phổi và thực hiện các xét nghiệm khác có liên quan đến căn bệnh này.
X-quang ngực là công cụ có thể giúp chẩn đoán COPD tuy nhiên khả năng vẫn còn khá hạn chế. Do đó, người bệnh cần theo dõi và điều trị bệnh sớm sau chẩn đoán để làm chậm quá trình tiến tiển của bệnh và giúp kiểm soát các triệu chứng giúp ebenhj nhân có tiên lượng tốt nhất.