Chuyên gia cảnh báo nguy cơ việc kiểm tra đột quỵ bằng ngón tay

Kiểm tra đột quỵ bằng ngón tay

Một trong số đó là các video hướng dẫn "kiểm tra nguy cơ đột quỵ tại nhà" bằng cách đan chéo các ngón tay, để ngón cái và ngón áp út chạm nhau rồi thử cử động ngón út. Nếu ngón út chuyển động bình thường, nhiều clip khẳng định "não vẫn khỏe, không lo đột quỵ".

Tưởng chừng vô hại, nhưng những chỉ dẫn kiểu này đang tạo ra một sự hiểu nhầm nguy hiểm, khiến người dân chủ quan và bỏ qua các dấu hiệu quan trọng của bệnh lý đột quỵ – một tình trạng có thể lấy đi sinh mạng chỉ trong vài phút.

ThS.BS Nguyễn Thu Huyền, Khoa Nội Tim mạch, Bệnh viện 19-8 khẳng định phương pháp tự kiểm tra lan truyền trên mạng hoàn toàn không có cơ sở khoa học. Bác sĩ giải thích: nếu một người đang có nguy cơ đột quỵ, họ không cần một bài test phức tạp, càng không cần những động tác ngón tay như trong các clip. Chỉ cần quan sát sự khác biệt rõ rệt trong vận động, ví dụ tay chân một bên yếu hơn, tê bì, chuột rút, khó nâng lên so với bên còn lại, thì đó đã là dấu hiệu bất thường.

"Việc đánh giá nguy cơ đột quỵ trong y khoa gồm rất nhiều bước, từ thăm khám lâm sàng, đo huyết áp, đánh giá thần kinh, đến các xét nghiệm chuyên sâu, hoàn toàn không thể rút gọn chỉ bằng một hành động của ngón tay út," bác sĩ Huyền nhấn mạnh.

Hiểu lầm nguy hại về đột quỵ

Không chỉ dừng lại ở các bài test chưa được kiểm chứng, mạng xã hội còn lan truyền mạnh mẽ trào lưu "chích máu ở đầu ngón tay và dái tai" để chữa đột quỵ. Một số người tin rằng dùng kim chích cho máu chảy ra sẽ giúp bệnh nhân "hồi tỉnh" hoặc "không bị liệt". Thực tế, đây là hiểu lầm vô cùng nguy hiểm.

PGS.TS Hoàng Bùi Hải, Trưởng khoa Cấp cứu & Hồi sức tích cực, Bệnh viện Đại học Y Hà Nội cảnh báo: đột quỵ là tình trạng xảy ra đột ngột và cực kỳ nghiêm trọng. Khi não bị thiếu oxy do tắc nghẽn mạch máu (nhồi máu não) hoặc do vỡ mạch (xuất huyết não), hàng triệu tế bào thần kinh sẽ chết chỉ trong ít phút.

"Mỗi phút trôi qua, ở người bệnh đột quỵ có khoảng 2 triệu nơron thần kinh bị hủy hoại. Những tế bào này gần như không thể tái tạo. Vì thế, chậm trễ dù chỉ một vài phút cũng có thể gây hậu quả suốt đời", bác sĩ Hải cho biết.

Theo PGS.TS Hải, những thông tin như chích máu, xoa dầu, bấm huyệt, cho uống thuốc không rõ nguồn gốc hay áp dụng các mẹo dân gian đều không giúp bệnh nhân thoát khỏi nguy hiểm. Ngược lại, chúng khiến người bệnh mất "thời gian vàng" để được cấp cứu chuyên nghiệp. "Hai việc duy nhất cần làm khi phát hiện người nghi bị đột quỵ là sơ cứu đúng cách và gọi ngay đội cấp cứu 115. Mọi biện pháp khác đều không nên và không được khuyến cáo", ông khẳng định.

Đột quỵ không khó để nhận biết nếu hiểu đúng các dấu hiệu điển hình. Một người đang tỉnh táo bỗng trở nên méo miệng, lệch mặt, yếu liệt một bên tay hoặc bên chân, nói khó, nói ngọng hoặc không hiểu lời người đối diện… đều có thể đang trải qua đột quỵ. Một số trường hợp khác xuất hiện chóng mặt đột ngột, mất thăng bằng, đau đầu dữ dội, mờ mắt, thậm chí mất ý thức trong thời gian ngắn. Nhiều người nhầm lẫn đây là biểu hiện mệt mỏi bình thường và bỏ qua cơ hội can thiệp kịp thời.

Trong tình huống phát hiện người có dấu hiệu đột quỵ, điều đầu tiên cần làm là bảo đảm an toàn cho bệnh nhân. Nếu bệnh nhân vẫn tỉnh, thở bình thường nhưng yếu liệt, cần đặt họ nằm nghiêng một bên trên mặt phẳng, đầu hơi kê cao. Tư thế nằm nghiêng giúp phòng ngừa nguy cơ sặc nếu bệnh nhân nôn, đồng thời giữ đường thở được thông thoáng. Nếu có nôn, cần nhanh chóng làm sạch miệng và đờm dãi để tránh bít tắc đường thở. Với những trường hợp bệnh nhân hôn mê, ngừng tim hoặc ngừng thở, phải tiến hành ép tim - thổi ngạt ngay lập tức trong khi chờ đội cấp cứu.

Các bác sĩ nhấn mạnh, đột quỵ là tình trạng cấp cứu tối khẩn cấp. Không có bất kỳ bài kiểm tra ngón tay hay phương pháp chích máu nào có thể thay thế thăm khám y khoa. Việc lan truyền và tin tưởng những thông tin sai lệch sẽ khiến nhiều người bỏ lỡ thời gian vàng cứu sống bệnh nhân. Mỗi người cần tỉnh táo, trang bị kiến thức đúng đắn và chủ động gọi cấp cứu khi nghi ngờ có dấu hiệu của đột quỵ.