Học sinh trường THCS Đống Đa (Hà Nội) trong giờ tin học. Ảnh minh họa: Bích Ngọc.
Hiện nay, các trường đều có tiết học tin học. Tuy nhiên, các thầy cô chỉ chú tâm vào những kiến thức kỹ thuật của môn học hơn là nghĩ đến chuyện lồng ghép những kiến thức ứng phó với thông tin mạng cho học sinh (HS).
Phan Huyền Nhung (Q.5, TPHCM) cho biết: Lịch học mỗi tuần của em có 2 buổi tin học, mỗi buổi 1 tiết, nhưng vẫn chủ yếu các kỹ năng soạn thảo văn bản, lập bảng, lập trình... Những kiến thức liên quan đến thực tế như ứng phó với mạng xã hội không được nhắc đến trong giờ học.
Phan Huyền Nhung (Q.5, TPHCM) cho biết: Lịch học mỗi tuần của em có 2 buổi tin học, mỗi buổi 1 tiết, nhưng vẫn chủ yếu các kỹ năng soạn thảo văn bản, lập bảng, lập trình... Những kiến thức liên quan đến thực tế như ứng phó với mạng xã hội không được nhắc đến trong giờ học.
Lê Hà Ngân (THPT Thực nghiệm, Hà Nội) cho biết: “Mỗi tuần chúng em có 1 tiết tin học, nhưng cảm giác rất nhàm chán. Thi thoảng thầy tranh thủ “đổi gió” cho chúng em đỡ chán bằng cách cho làm thử dự án chống bắt nạt qua mạng, đưa ra những giải pháp để giải quyết vấn đề không tự tử như những trường hợp xuất hiện trên mạng gần đây. Song, việc này cũng rất hời hợt, không hướng đến dạy kỹ năng, giải pháp mà mục đích chủ yếu là dạy cách tạo biểu mẫu và tổng hợp ý kiến”.
Bản thân Ngân cũng thường xuyên là nạn nhân của những vụ viết status, thậm chí gửi tin nhắn chửi bới trên Facebook. Chuyện đôi khi chỉ đơn giản là do Ngân bận không đi chơi được với bạn bè, thế là cả hội quay sang “ném đá”. Nhiều trường hợp còn nói nhau rất khó nghe. Những chuyện như thế khiến Ngân tức giận, mệt mỏi, tâm lý bất ổn bởi “mở Facebook ra là thấy bị chửi”. “Việc các thầy cô tư vấn cho HS, đặc biệt là trong giờ tin học là chuyện rất cần thiết”, Ngân chia sẻ.
Cần gắn với cuộc sống
Ngay cả ở trường THPT Lương Thế Vinh (Hà Nội), được coi là một trong những trường đi đầu trong việc quản lý và định hướng cho HS những kiến thức về mạng xã hội, thì việc lồng ghép trực tiếp những điều này trong những giờ tin học của trường vẫn chưa nhiều. Thầy Văn Như Cương, Chủ tịch Hội đồng Quản trị của trường, cho hay: “Nếu có điều kiện các giáo viên cũng cần linh hoạt trong việc hướng dẫn các em nhận biết, cảnh giác trước những đường link có nguy cơ ẩn chứa virus, nội dung đồi trụy... tràn lan trên mạng xã hội”.
Ông Nguyễn Tùng Lâm, Hiệu trưởng trường THPT Đinh Tiên Hoàng, Hà Nội, phân tích: “Tin học có liên quan với những kiến thức mạng, thông tin nên hoàn toàn có thể đưa dẫn chứng vào và hướng dẫn cho học trò. Trường tôi cũng muốn thực hiện, nhưng thầy cô phải có trình độ và kinh nghiệm vững. Những thầy cô nào có vốn sống hoặc hiểu rõ về mạng xã hội thì có thể triển khai nhưng trường không thể “giao việc” được, bởi còn phụ thuộc vào năng lực của từng giáo viên. Không chỉ môn tin học, những giờ học khác, giáo viên hoàn toàn có thể liên hệ thực tiễn để nhắc nhở, cảnh báo cho HS. Đôi khi thầy cô chỉ cần tranh thủ ít phút đưa ra những thông tin để HS cùng tranh luận. Ví dụ cần cảnh giác trước thông tin nào, chuyện có HS bị ghép ảnh tung lên mạng, rồi vì sao HS lại tự tử vì mạng xã hội,... để học trò tự rút ra bài học kinh nghiệm. Như thế giờ học sẽ trở nên hấp dẫn vì nội dung không chỉ gò bó trong sách giáo khoa mà còn gắn với thực tế cuộc sống”.
Theo TS Vũ Thu Hương, ĐH Sư phạm Hà Nội, những kiến thức về ứng phó, cách sử dụng mạng xã hội sao cho hiệu quả an toàn, hay những vấn đề pháp luật liên quan hoàn toàn có thể đưa ra trong các giờ học, đặc biệt là môn tin học. “HS hẳn sẽ rất thích cách làm này. Các thầy cô hoàn toàn có thể mở ra một giờ thảo luận về một vấn đề thời sự có liên quan đến HS và Facebook. Qua các giờ học, thầy cô có thể hướng dẫn HS cách tìm kiếm, chọn lọc, kiểm chứng thông tin, bởi thông tin trên mạng hiện nay rất nhiều. Đặc biệt, các thầy cô cần tư vấn, định hướng giúp HS biết được đường link nào có độ tin cậy cao và đường link nào chứa nội dung sex hay virus, để từ đó trang bị cho HS kiến thức “phòng thủ” trước những luồng thông tin độc hại. Trong quá trình giảng dạy, giáo viên cũng có thể giúp HS biết cách ứng phó với chuyện bị hack tài khoản, thông tin cá nhân cho những mục đích xấu.