pnvnonline@phunuvietnam.vn
Đau xương chậu có thể là dấu hiệu cảnh báo nhiều vấn đề nghiêm trọng
Xương chậu là phần cuối của cột sống thắt lưng, nằm dưới thắt lưng bao quanh phần xương cột sống đoạn dưới. Ở góc độ khác, xương chậu nằm ở trên phần xương đùi, được đan xen với xương hông và phần đầu xương đùi.
Xương chậu là nơi tập trung nhiều cơ quan và mô quan trọng tạo nên hệ thống sinh sản, thần kinh và tiêu hóa. Do đó, đau xương chậu có thể là triệu chứng của nhiều bệnh lý.
Dưới đây là 14 nguyên nhân gây đau xương chậu cũng như cách điều trị, kiểm soát:
1. Nguyên nhân gây đau xương chậu ở cả nam và nữ
1.1. Nhiễm trùng đường tiết niệu
Nhiễm trùng đường tiết niệu (UTI) là một bệnh nhiễm trùng các cơ quan trong đường tiết niệu như niệu đạo, bàng quang, niệu quản và thận, nguyên nhân là do vi khuẩn. Nhiễm trùng đường tiết niệu phổ biến hơn ở nữ, khoảng 50 đến 60% phụ nữ sẽ bị nhiễm trùng tiểu trong đời, thường là ở bàng quang.
Các triệu chứng khi bị nhiễm trùng đường tiết niệu bao gồm bị đau vùng chậu, các cơn đau thường ở giữa xương chậu và ở khu vực xung quanh xương mu. Ngoài ra, người bị viêm đường tiết niệu còn gặp các triệu chứng khác như: muốn đi tiểu liên tục, nóng rát hoặc đau khi đi tiểu, nước tiểu đục, có máu hoặc có mùi nồng, sốt, đau lưng dưới hoặc đau ở một bên lưng.
Thuốc kháng sinh thường được sử dụng để điều trị viêm nhiễm trùng đường tiết niệu. Một số biện pháp tại nhà giúp giảm triệu chứng như uống nhiều nước, uống nước ép nam việt quất, bổ sung probiotic như sữa chua.
1.2. Thoát vị bẹn
Thoát vị bẹn là sự nhô ra của các tạng trong ổ bụng qua một vùng thành bụng yếu hoặc khuyết tật bẩm sinh thành bụng ngay trên dây chằng bẹn. Bệnh lý này có thể gây đau vùng xương chậu và gây ra các triệu chứng khác như:
- Phình ra ở khu vực hai bên xương mu, tình trạng này trở nên rõ ràng hơn khi bạn đứng thẳng
- Cảm giác nóng rát hoặc đau nhức ở chỗ phình ra
- Đau hoặc khó chịu ở háng
- Đau và sưng quanh tinh hoàn
Thoát vị bẹn thường được điều trị bằng phẫu thuật, nhưng tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng mà bác sĩ có thể đưa ra những hướng điều trị phù hợp, chẳng hạn chưa cần phẫu thuật gấp.
1.3. Viêm ruột thừa
Viêm ruột thừa là tình trạng viêm ruột thừa - một cơ quan ở vùng bụng dưới bên phải. Ruột thừa bị viêm có thể gây áp lực lên xương chậu và gây đau ở đó. Ngoài ra, viêm ruột thừa còn gây ra các triệu chứng khác như:
- Đau bụng và buồn nôn, cơn đau có thể bắt đầu xung quanh rốn và di chuyển xuống vùng bụng dưới bên phải, đặc biệt cơn đau trở nên tồi tệ hơn khi hít thở sâu, ho hoặc hắt hơi.
- Ăn không ngon
- Sốt và ớn lạnh
- Táo bón hoặc tiêu chảy, bụng sưng tấy.
Hầu hết những người bị viêm ruột thừa đều ở độ tuổi từ 10 đến 30, nhưng bệnh có thể xảy ra với mọi người ở mọi lứa tuổi, kể cả người lớn tuổi.
Viêm ruột thừa là một trường hợp cấp cứu y tế và cần được điều trị ngay lập tức vì mức độ nguy hiểm cao, có thấy gây vỡ ruột thừa, áp xe hoặc thậm chí nguy hiểm tới tính mạng. Do đó, khi có các dấu hiệu trên cần đưa người bệnh tới bệnh viện ngay.
1.4. Viêm bàng quang
Viêm bàng quang là tình trạng viêm bàng quang thường - đây là bộ phận nằm ở dưới phúc mạc, ngay sau khớp mu. Bệnh lý này thường do nhiễm trùng đường tiết niệu và gây đau hoặc áp lực ở xương chậu và bụng dưới.
Ngoài đau vùng xương chậu, các triệu chứng khác của viêm bàng quang còn bao gồm: muốn đi tiểu liên tục, nóng rát hoặc đau khi bạn đi tiểu, đi tiểu một lượng nhỏ mỗi lần, máu trong nước tiểu, nước tiểu đục hoặc có mùi nồng, sốt nhẹ.
Sử dụng kháng sinh là phương pháp điều trị phổ biến cho bệnh viêm bàng quang do vi khuẩn. Ngoài dùng thuốc kháng sinh, một số biện pháp như chườm ấm lên bụng hoặc lưng, uống nhiều nước hoặc nước ép việt quất, mặc đồ lót bằng cotton và quần áo rộng rãi,... có thể giúp giảm triệu chứng viêm bàng quang.
1.5. Táo bón
Táo bón không phải là bệnh lý mà chỉ là một tình trạng, vấn đề về sức khoẻ. Nếu bạn đi đại tiện ít hơn ba lần một tuần hoặc gặp khó khăn khi đi đại tiện thì có nghĩa là bạn đang bị táo bón. Táo bón là tình trạng khá phổ biến. Việc thiếu chất xơ, nước và ít tập thể dục có thể gây táo bón.
Vì các bộ phận của đường tiêu hóa nằm trong xương chậu nên táo bón có thể là nguyên nhân gây đau vùng chậu.
Thay đổi chế độ ăn uống và lối sống là một trong những biện pháp khắc phục táo bón tại nhà hiệu quả, chẳng hạn như uống nhiều nước, tập thể dục nhiều hơn và kết hợp nhiều chất xơ hơn vào chế độ ăn uống. Nếu táo bón là tình trạng mãn tính hoặc nghiêm trọng, bác sĩ có thể kê đơn thuốc.
1.6. Dính vùng chậu
Dính vùng chậu thường xảy ra sau phẫu thuật hoặc do một tình trạng khác, như lạc nội mạc tử cung. Không phải tất cả mọi người bị dính vùng chậu đều cảm thấy đau, nhưng bạn có thể cảm thấy khó chịu nếu chất dính dày đặc và hạn chế chuyển động của các cơ quan. Hầu hết các chất dính không gây ra triệu chứng và chúng không thể được phát hiện trên các xét nghiệm hình ảnh như siêu âm hoặc chụp CT.
Một số yếu tố có thể làm tăng nguy cơ dính vùng chậu như đã phẫu thuật trên bất kỳ cơ quan vùng chậu nào, lạc nội mạc tử cung, hội chứng ruột kích thích.
Tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng của cơn đau, bác sĩ có thể đề nghị kiểm soát cơn đau thông qua vật lý trị liệu, thay đổi chế độ ăn uống và tập thể dục, kỹ thuật giảm căng thẳng, tư vấn hoặc quản lý bằng thuốc. Trong những trường hợp nghiêm trọng hơn, tình trạng dính có thể phải phẫu thuật.
1.7. Bệnh lây qua đường tình dục (STI)
Theo CDC, một số bệnh lây truyền qua đường tình dục (STIs), như chlamydia và lậu, có liên quan đến bệnh viêm vùng chậu.
Trong nhiều trường hợp, bệnh lậu và chlamydia sẽ không gây ra triệu chứng. Khi xuất hiện triệu chứng, phụ nữ có thể bị đau ở vùng xương chậu, đặc biệt là khi đi tiểu hoặc đi tiêu. Còn ở nam giới, cơn đau có thể diễn ra ở tinh hoàn.
Các triệu chứng khác của bệnh lậu có thể bao gồm:
- Dịch tiết âm đạo bất thường
- Chảy máu giữa các chu kỳ kinh
- Tiết dịch, đau hoặc chảy máu từ trực tràng (ở cả nam và nữ)
Các triệu chứng khác của chlamydia có thể bao gồm:
- Mủ trong nước tiểu
- Đi tiểu thường xuyên hơn bình thường
- Đau hoặc rát khi đi tiểu
- Đau khi quan hệ tình dục
- Đau và sưng tinh hoàn
- Tiết dịch, đau hoặc chảy máu từ trực tràng
1.8. Hội chứng ruột kích thích (IBS)
Đau vùng chậu thường gặp ở những người mắc hội chứng ruột kích thích vì các bộ phận của đường tiêu hóa nằm trong hoặc phía trên xương chậu bị viêm. Đặc biệt, những người mắc IBS cũng có thể có sàn chậu "hoạt động quá mức", nghĩa là các cơ bị căng và co lại, ngay cả khi nghỉ ngơi.
Các triệu chứng của hội chứng mãn tính này như:
- Đau bụng, chuột rút hoặc đầy hơi,
- Thay đổi về tần suất bạn đi tiêu
- Tăng khí hoặc chất nhầy trong phân
- Giảm cân
- Tiêu chảy về đêm
- Chảy máu trực tràng
- Nôn mửa không rõ nguyên nhân
Nếu các triệu chứng ở mức độ nhẹ thì các biện pháp điều trị IBS tại nhà như kiểm soát căng thẳng và thực hiện chế độ ăn kiêng có thể là đủ. Đối với những trường hợp nghiêm trọng hơn, bác sĩ có thể khuyên dùng một số loại thuốc.
2. Nguyên nhân đau xương chậu liên quan đến cơ quan sinh sản ở nữ
2.1. Lạc nội mạc tử cung
Lạc nội mạc tử cung là tình trạng các mô tương tự như mô lót tử cung phát triển bên ngoài cơ quan này. Lạc nội mạc tử cung thường ảnh hưởng đến buồng trứng, ống dẫn trứng và mô lót khung chậu, nhưng trong một số ít trường hợp, bệnh cũng có thể lan sang các khu vực khác.
Vì cơ thể bạn không thể loại bỏ mô nên nó sẽ bị mắc kẹt và có thể khiến các khu vực xung quanh bị kích thích. Theo Mayo Clinic, mô sẹo và chất kết dính có thể hình thành, khiến các mô và cơ quan vùng chậu dính vào nhau. Do đó, lạc nội mạc tử cung có thể gây đau vùng chậu từ nhẹ đến nặng, đặc biệt là trong thời kỳ kinh nguyệt.
Các triệu chứng của lạc nội mạc tử cung:
- Đau bụng kinh
- Đau vùng chậu và chuột rút bắt đầu trước và kéo dài vài ngày trước kỳ kinh nguyệt
- Đau lưng dưới và đau bụng
- Đau trong hoặc sau khi quan hệ tình dục
- Đau vùng chậu khi đi đại tiện hoặc đi tiểu, đặc biệt là trong thời kỳ kinh nguyệt
- Chảy máu quá nhiều (kinh nguyệt nhiều hoặc chảy máu giữa các kỳ kinh)
- Mệt mỏi, tiêu chảy, táo bón, đầy hơi hoặc buồn nôn, đặc biệt là trong thời kỳ kinh nguyệt
2.2. U xơ tử cung
U xơ tử cung là những khối u lành tính, không phải ung thư, hình thành trong hoặc trên thành tử cung. Tùy thuộc vào kích thước và vị trí của những khối u này, chúng có thể gây đau vùng chậu.
Ngoài ra, khi bị u xơ tử cung, người bệnh còn gặp các triệu chứng khác như:
- Chảy máu quá nhiều hoặc đau bụng trong kỳ kinh nguyệt
- Chảy máu giữa kỳ kinh
- Đầy hơi ở bụng dưới
- Đi tiểu thường xuyên
- Đau khi quan hệ tình dục
- Đau lưng dưới
- Táo bón hoặc cảm thấy áp lực lên trực tràng
- Tiết dịch âm đạo lâu ngày
- Không thể đi tiểu hoặc làm trống hoàn toàn bàng quang
- Chướng bụng
Điều trị u xơ tử cung phụ thuộc vào kích thước, số lượng và vị trí của u xơ cũng như các triệu chứng cụ thể. Các điều trị cần theo chỉ định của bác sĩ.
2.3. Viêm vùng chậu
Bệnh viêm vùng chậu (PID) là tình trạng nhiễm trùng một hoặc nhiều cơ quan sinh sản trong khung chậu, chẳng hạn như tử cung, ống dẫn trứng hoặc buồng trứng.
Không phải tất cả mọi người bị viêm vùng chậu đều bị đau, nhưng tùy thuộc vào tình trạng viêm nhẹ hay nặng, đau ở xương chậu có thể là một triệu chứng. Các triệu chứng khác của viêm vùng chậu bao gồm:
- Dịch tiết âm đạo bất thường hoặc nhiều có thể có mùi khó chịu
- Chảy máu bất thường từ âm đạo, đặc biệt là trong hoặc sau khi quan hệ tình dục hoặc giữa các kỳ kinh
- Đau khi quan hệ tình dục
- Sốt, đôi khi kèm theo ớn lạnh
- Đi tiểu đau, thường xuyên hoặc khó khăn
2.4. U nang buồng trứng
U nang buồng trứng là những u hình thành trên hoặc trong buồng trứng, có vỏ bọc ngoài, bên trong chứa dịch. Tùy thuộc vào kích thước hoặc vị trí của u nang buồng trứng, bệnh có thể gây đau âm ỉ hoặc đau nhói ở vùng xương chậu.
Ngoài ra, u nang buồng trứng còn gây ra các triệu chứng khác như:
- Đau khi quan hệ tình dục
- Tăng cân không rõ nguyên nhân
- Đau trong kỳ kinh nguyệt
- Chảy máu âm đạo bất thường
- Đau vú
- Đi tiểu thường xuyên
U nang buồng trứng thường gặp ở những người có kinh nguyệt đều đặn và ít gặp hơn sau mãn kinh.
2.5. Có thai ngoài tử cung
Mang thai ngoài tử cung là hiện tượng trứng được thụ tinh làm tổ và phát triển bên ngoài tử cung. Theo Mayo Clinic, một trong những dấu hiệu đầu tiên của thai ngoài tử cung là đau vùng chậu cùng với chảy máu nhẹ. Bên cạnh đó, đau vai và muốn đi tiểu cũng là triệu chứng khi mang thai ngoài tử cung.
Mang thai ngoài tử cung có thể gây chảy máu trong ổ bụng và rất nguy hiểm. Do đó, khi có những dấu hiệu trên, các bạn cần đến bệnh viện ngay để được xử lý kịp thời.
2.6. Sảy thai
Cơ quan sinh sản nằm trong xương chậu, do đó sảy thai có thể là nguyên nhân gây đau vùng chậu. Các triệu chứng phổ biến khác của sảy thai là:
- Chảy máu âm đạo có hoặc không kèm đau, kể cả chảy máu ít
- Chất lỏng hoặc mô đi ra từ âm đạo
- Tim đập nhanh
Nếu bạn đang mang thai hoặc nghĩ rằng mình có thể mang thai và nhận thấy đau ở xương chậu cùng với bất kỳ triệu chứng nào khác thì nên đến bệnh viện ngay để được điều trị.
Trên đây là nguyên nhân gây đau vùng chậu. Một số tình trạng khác như ung thư buồng trứng hoặc ung thư đại trực tràng cũng có thể gây đau vùng chậu. Tuy nhiên, triệu chứng này thường không xuất hiện ở giai đoạn đầu.
Nếu bạn bị đau vùng chậu, đặc biệt bị đau liên tục thì nên đến bệnh viện thăm khám sớm để tìm ra nguyên nhân và có hướng điều trị phù hợp và kịp thời.