pnvnonline@phunuvietnam.vn
Điểm mặt những "sát thủ" với cơ quan nội tạng đang ở ngay cạnh bạn
Nội tạng của bạn sợ nhất điều gì? Theo Aboluowang thì dưới đây là những "thứ" mà cơ quan nội tạng thường "sợ" nhất - những yếu tố này đều ở ngay cạnh bạn.
1. Trái tim "sợ muối"
Muối là yếu tố quan trọng góp phần vào sự xuất hiện và phát triển của bệnh tăng huyết áp.
Muối, hoặc natri clorua (NaCl), làm tăng khối lượng máu trong cơ thể bằng cách giữ nước, điều này có thể làm tăng áp lực lên các mạch máu. Hệ thống tim mạch phải làm việc nặng nề hơn để bơm máu qua các mạch máu, dẫn đến tăng huyết áp (cao huyết áp). Huyết áp cao là một yếu tố nguy cơ lớn gây ra bệnh tim mạch, đột quỵ và các vấn đề sức khỏe khác.
Tiêu thụ nhiều muối có liên quan tới cả vấn đề đối với não, thận và các cơ quan khác.
Theo Tổ chức Y tế Thế giới, một người trưởng thành nên tiêu thụ dưới 2000mg natri (tương đương với dưới 5g muối) mỗi ngày. Mức natri tối thiểu cơ thể phải được cung cấp hằng ngày để đảm bảo hoạt động bình thường được ước lượng vào khoảng 200-500mg/ ngày, tương đương 0,5-1,2g muối/ngày.
2. Dạ dày "sợ ăn thêm"
Ăn quá nhiều có thể gây hại cho dạ dày bằng cách gây ra sự quá tải và căng thẳng cho hệ tiêu hóa. Khi ăn quá nhiều, dạ dày phải giãn ra nhiều hơn bình thường để có thể chứa lượng thức ăn lớn, điều này có thể dẫn đến cảm giác khó chịu, chướng bụng và đau dạ dày/đau bụng.
Sự giãn nở quá mức cũng có thể gây áp lực lên dạ dày và thực quản, có thể dẫn đến trào ngược axit hoặc ợ nóng. Nếu tình trạng này xảy ra thường xuyên, nó có thể gây bất lợi cho niêm mạc dạ dày, dẫn đến mất cân bằng axit dạ dày và gây viêm hoặc loét.
Ăn quá nhiều cũng làm tăng gánh nặng cho gan và tụy, có thể gây mất cân bằng hệ vi sinh vật trong đường ruột và ảnh hưởng tiêu cực đến sự tiêu hóa và hấp thụ chất dinh dưỡng.
Ăn đều đặn 3 bữa một ngày hoặc chia thành các bữa nhỏ nếu đang gặp các vấn đề sức khỏe cần điều chỉnh lượng thức ăn mỗi bữa. Sau khi ăn bạn có thể massage bụng theo chiều kim đồng hồ trong 3 - 5 phút để thúc đẩy quá trình tiêu hóa hiệu quả hơn.
3. Phổi "sợ khói"
Khói thuốc lá chứa hơn 7.000 hóa chất, trong đó có nhiều chất độc hại và hơn 70 chất đã được xác định là gây ung thư. Khi hít phải khói thuốc, các chất này có thể gây ra viêm và làm hỏng các tế bào trong phổi.
Về lâu dài, tiếp xúc với khói thuốc liên tục có thể làm giảm khả năng chuyển oxy vào máu và loại bỏ carbon dioxide ra khỏi cơ thể, dẫn đến các vấn đề hô hấp như ho, khó thở và bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD).
Hút thuốc cũng là một nguyên nhân chính của ung thư phổi. Thậm chí, hút thuốc thụ động, nghĩa là hít phải khói từ người khác hút thuốc, cũng có thể gây ra các vấn đề sức khỏe tương tự.
4. Thận "sợ khát"
Uống ít nước có liên quan tới các vấn đề của thận bao gồm sỏi thận và suy thận. Nước giúp thận loại bỏ các chất cặn và chất độc ra khỏi cơ thể qua nước tiểu. Nếu cơ thể không nhận đủ nước, lượng nước tiểu sẽ giảm, trở nên đặc sẫm hơn và điều này có thể làm tăng nguy cơ hình thành sỏi thận do sự tích tụ các khoáng chất.
Ngoài ra, mất nước kéo dài có thể làm giảm chức năng lọc của thận, dẫn đến tích tụ chất độc trong cơ thể, gây ra hậu quả nghiêm trọng cho sức khỏe.
Viện Y tế Quốc gia Hoa Kỳ (NIH) khuyến nghị nên uống 8 ly với thể tích 8 ounce/ly, tương đương với khoảng 2 lít mỗi ngày. Tùy theo mức độ vận động thể chất và toát mồ hôi mà lượng nước có thể thay đổi.
Không được nhịn tiểu, hạn chế ăn các thực phẩm nhiều purine hay nhiều muối để tránh cho thận bị quá tải.
Chú ý tới các bệnh gây tổn thương thận như cao huyết áp, tiểu đường, gout.. và thận trọng khi sử dụng các loại thuốc, đặc biệt là thuốc kháng sinh và thuốc giảm đau.
5. Gan "sợ dầu mỡ"
Không chỉ rượu mà gan còn dễ bị tổn thương hơn nếu bạn đang có một chế độ ăn nhiều thịt đỏ và dầu mỡ. Các nghiên cứu đã phát hiện ra rằng, sự lão hóa của gan ở người béo phì là rất rõ ràng. Cứ mỗi 10 lần chỉ số khối cơ thể (BMI) trung bình tăng lên thì “tuổi” của gan sẽ giảm thêm 3,3 năm.
Chế độ ăn nhiều dầu mỡ, đặc biệt là chất béo bão hòa và chất béo chuyển hóa, có thể ảnh hưởng xấu tới gan. Chất béo dễ dàng tích tụ trong gan và dần dần có thể dẫn đến tình trạng gan nhiễm mỡ không do rượu nếu tiêu thụ quá mức.
Điều này còn có thể làm tăng nguy cơ viêm gan và xơ gan, làm suy giảm khả năng của gan trong việc lọc chất độc và sản xuất các chất cần thiết cho cơ thể. Ngoài ra, ăn quá nhiều chất béo cũng có thể dẫn đến béo phì và tăng nguy cơ phát triển các vấn đề sức khỏe khác như bệnh tiểu đường type 2 và các bệnh tim mạch.
Theo hướng dẫn về chế độ ăn uống của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) khuyến nghị lượng chất béo tiêu thụ hàng ngày từ 20% đến 35% tổng lượng calo hàng ngày của mỗi người.
Đối với chế độ ăn 2.000 calo, con số này tương đương với 400-700 calo chất béo mỗi ngày. Vì mỗi gam chất béo chứa 9 calo nên bạn cần chia lượng calo từ chất béo hàng ngày cho 9 để xác định lượng chất béo tiêu thụ hàng ngày tính bằng gam. Đối với chế độ ăn 2.000 calo, con số này tương đương với 44–78gam (g) chất béo mỗi ngày.
6. Ruột "sợ ngồi lâu"
Ngồi quá lâu sẽ làm chậm nhu động ruột, khiến thức ăn ở lại trong ruột lâu hơn và điều này hoàn toàn không có lợi cho việc hấp thụ và tiêu hóa thức ăn, dẫn tới táo bón. Đây cũng là lý do mà chúng ta luôn được khuyên rằng sau khi ăn, có thể đi bộ nhẹ nhàng để hỗ trợ hệ tiêu hóa hoạt động hiệu quả hơn.
7. Mật "sợ nhịn ăn"
Nhịn ăn gián đoạn có thể giúp cân nặng giảm xuống nhưng các hoạt động thể chất của cơ thể sẽ bị hạn chế. Nhịn ăn trong thời gian dài sẽ khiến cơ thể mệt mỏi, giảm sức bền, giảm trí nhớ thậm chí ảnh hưởng đến giấc ngủ và tâm trạng.
Các tác hại của nhịn ăn gián đoạn vẫn còn nhiều ý kiến trái chiều. Nhịn ăn, đặc biệt là nhịn ăn sáng có thể gây hại cho túi mật bằng cách làm tăng nguy cơ hình thành sỏi mật. Khi không ăn, túi mật không được kích thích để co bóp và đổ mật vào ruột để hỗ trợ tiêu hóa. Điều này có thể làm cho mật bị đọng lại trong túi mật lâu hơn, dẫn đến việc mật đặc quánh và tạo thành sỏi mật. Sỏi mật có thể gây đau và viêm túi mật, đôi khi cần phải can thiệp phẫu thuật để loại bỏ.
Những người sau không nên nhịn ăn gián đoạn: Phụ nữ mang thai hoặc đang cho con bú, người mắc bệnh tiểu đường hoặc có nguy cơ hạ đường huyết, người thường xuyên phải sử dụng thuốc theo đơn, người có tiền sử rối loạn ăn uống, dưới 18 tuổi, người đang có các vấn đề sức khỏe hoặc điều kiện y tế cụ thể khác.
8. Mạch máu "sợ đồ ngọt"
Không chỉ bị ảnh hưởng tiêu cực bởi rượu bia, các kích thích từ thời tiết (nóng, lạnh đột ngột), mỡ động vật, dầu mỡ hay chế độ ăn nhiều muối mà mạch máu còn "sợ đồ ngọt".
Ăn quá nhiều đồ ngọt chứa đường bổ sung làm tăng nguy cơ mắc bệnh tiểu đường, béo phì và bệnh tim mạch. Lượng đường cao trong máu có thể dẫn đến việc tích tụ của các hợp chất gây viêm và làm tổn thương lớp nội mô của mạch máu, làm giảm tính đàn hồi của chúng và gây xơ vữa động mạch.
Điều này làm tăng áp lực lên tim và có thể dẫn đến huyết áp cao, đột quỵ, và nhồi máu cơ tim.
Làm sao để giữ cơ quan nội tạng khỏe mạnh?
Để giữ cơ quan nội tạng khỏe mạnh, bạn cần có một lối sống lành mạnh và cân bằng, bao gồm:
- Chế độ ăn uống cân đối: Hãy tiêu thụ đủ rau củ quả, ngũ cốc nguyên hạt, protein ít chất béo và hạn chế thực phẩm chứa nhiều đường, muối và các chất béo không lành mạnh.
- Uống đủ nước: Mục tiêu là uống ít nhất 8 cốc nước mỗi ngày hoặc theo nhu cầu cơ thể và hoạt động thể chất.
- Tập thể dục đều đặn: Gắn kết việc tập thể dục như một phần của cuộc sống hàng ngày. Khuyến nghị tập ít nhất 150 phút ở cường độ vừa phải hoặc 75 phút vận động cường độ cao mỗi tuần.
- Hạn chế rượu và tránh hút thuốc lá: Hút thuốc và tiêu thụ rượu quá mức có thể gây hại cho nhiều cơ quan nội tạng, điều này bao gồm cả tránh hút thuốc thụ động.
- Kiểm soát cân nặng: Duy trì cân nặng ở mức khỏe mạnh để giảm áp lực lên cơ quan nội tạng, đặc biệt là tim, gan và thận.
- Ngủ đủ giấc: Cố gắng ngủ từ 7-8 giờ mỗi đêm để cơ thể có thời gian phục hồi và tái tạo.
- Kiểm tra sức khỏe định kỳ: Điều này giúp phát hiện và điều trị sớm các vấn đề sức khỏe có thể ảnh hưởng đến cơ quan nội tạng.
- Giảm căng thẳng: Học cách quản lý và kiểm soát căng thẳng thông qua các hoạt động như thiền, yoga, kỹ thuật thở sâu hoặc các hoạt động làm dịu tâm trí.