Hoang mang khi chọn sữa cho con

Khi niềm tin bị tổn hại

Chị Phan Ngân (31 tuổi, Hưng Yên) có hai con nhỏ, một bé 3 tuổi và một bé chuẩn bị vào lớp Một. Vì các con biếng ăn, sữa từ lâu đã trở thành giải pháp trong mỗi bữa phụ, thậm chí thay cả bữa sáng. Milo từng là lựa chọn quen thuộc của gia đình chị, bởi con thích uống và thương hiệu quen tên. Nhưng sau những thông tin cho rằng sản phẩm quảng cáo gây hiểu lầm, chị bắt đầu hoang mang. Chị thừa nhận niềm tin từng đặt trọn vào sản phẩm này nhưng nay đang phải tìm phương án dinh dưỡng khác.

Tại Hà Nội, chị Phạm Kim D., một bà mẹ trẻ có con trai vừa tròn 3 tuổi, cũng đang trải qua cảm giác tương tự. Mỗi lần vào siêu thị, chị đứng rất lâu trước quầy sữa. Hàng chục sản phẩm với bao bì bắt mắt, những dòng chữ cam kết tăng chiều cao, phát triển trí não, nâng cao đề kháng không mang lại cảm giác yên tâm như trước, mà ngược lại, khiến chị bối rối. Nếu trước đây, chị chọn sữa dựa vào thương hiệu quen thì nay, các lùm xùm liên tiếp liên quan đến quảng cáo, chất lượng và nguồn gốc sản phẩm khiến chị khó khăn khi quyết định mua sản phẩm nào cho con.

Chị D. đọc các tranh cãi xoay quanh nhãn mác và quảng cáo sữa bị cho là "thổi phồng". Những chia sẻ của phụ huynh từng tin vào quảng cáo nhưng thất vọng khi sử dụng sản phẩm khiến chị càng thận trọng. Nỗi lo lớn hơn khi con có hệ tiêu hóa nhạy cảm, từng bị táo bón hoặc tiêu chảy mỗi khi đổi sữa. Sự hoang mang của phụ huynh không phải là vô cớ, khi khoảng cách giữa quảng cáo và giá trị thực tế của sản phẩm ngày càng bộc lộ rõ.

Vụ việc quảng cáo sữa Hikid với thông điệp "100g Hikid = 20 lít sữa tươi" từng gây xôn xao dư luận là một ví dụ điển hình. So sánh mang tính phóng đại này đã xoáy đúng vào nỗi lo con thấp bé, còi cọc của nhiều phụ huynh. Theo đánh giá của cơ quan chức năng, cách quảng cáo như vậy dễ khiến người tiêu dùng hiểu sai nghiêm trọng về giá trị dinh dưỡng thực tế. Cục An toàn Thực phẩm (Bộ Y tế) đã vào cuộc, yêu cầu xử lý hành vi quảng cáo vi phạm. Còn doanh nghiệp phân phối buộc phải thừa nhận quảng cáo quá mức và công khai xin lỗi người tiêu dùng. Với nhiều phụ huynh, đó không chỉ là một "sai sót truyền thông", mà là cảm giác bị phản bội. Khi những con số được sử dụng như công cụ tiếp thị, ranh giới giữa thông tin dinh dưỡng và việc "thổi phồng công dụng" trở nên mong manh.

Nếu Hikid khiến dư luận lo ngại, thì vụ việc liên quan đến Milo - một thương hiệu quốc tế quen thuộc - lại tạo ra cú sốc mạnh hơn. Việc Sở Y tế Đồng Nai chuyển hồ sơ quảng cáo sản phẩm Milo của Nestlé Việt Nam sang cơ quan điều tra vì nghi ngờ "gây hiểu lầm cho người tiêu dùng" khiến nhiều phụ huynh giật mình tự hỏi: Ngay cả những thương hiệu lớn, từng được xem là chuẩn mực, có thực sự đáng tin về mặt thông tin?

Tranh cãi xoay quanh việc Nestlé Việt Nam sử dụng kết quả nghiên cứu của Viện Dinh dưỡng Quốc gia trong quảng cáo, với các thông điệp như "được thử nghiệm lâm sàng", "được chứng minh khoa học giúp trẻ bền bỉ hơn". Doanh nghiệp khẳng định nội dung quảng cáo dựa trên đề tài nghiên cứu giai đoạn 2022-2023, đánh giá hiệu quả của giáo dục thể chất kết hợp sử dụng sản phẩm Milo đối với học sinh tiểu học, trong đó ghi nhận sự cải thiện một số tố chất thể lực sau ba tháng.

Tuy nhiên, Viện Dinh dưỡng Quốc gia khẳng định nghiên cứu này không ghi nhận hiệu quả cải thiện tình trạng dinh dưỡng hay trí lực của trẻ, mà chỉ phản ánh sự thay đổi về thể lực trong bối cảnh có can thiệp giáo dục thể chất. Việc diễn giải kết quả nghiên cứu theo hướng mở rộng công dụng đã khiến thông tin khoa học bị "kéo giãn" quá mức. Trước phản ứng của dư luận và yêu cầu từ cơ quan quản lý, Nestlé Việt Nam đã dừng toàn bộ nội dung quảng cáo liên quan đến Viện Dinh dưỡng và lên kế hoạch thay đổi bao bì sản phẩm.

Sự việc cho thấy, ngay cả khi có nghiên cứu khoa học làm nền tảng, việc truyền tải thông tin thiếu bối cảnh, không chuẩn xác vẫn có thể gây hiểu lầm nghiêm trọng, làm tổn hại niềm tin của người tiêu dùng.

Hệ lụy khó lường đối với sức khỏe

PGS.TS Trương Tuyết Mai, Phó Viện trưởng Viện Dinh dưỡng Quốc gia, khuyến cáo: Người dân cần cảnh giác với các loại sữa được các nhãn hàng, người nổi tiếng, KOLs quảng cáo "thổi phồng" công dụng như sữa giúp giảm đau xương khớp, chữa bệnh tiểu đường, tăng chiều cao vượt trội chỉ sau vài tháng… "Tất cả sản phẩm dinh dưỡng nếu muốn đưa ra bất kỳ công dụng nào cũng cần được chứng minh về mặt khoa học dinh dưỡng. Các sản phẩm nếu muốn quảng cáo có tính đặc thù riêng, công dụng vượt trội thì phải có bằng chứng khoa học thuyết phục mới có thể kết luận chính xác về tác dụng của sản phẩm đó được. Vì thế, người dân cần hết sức tỉnh táo", PGS.TS Trương Tuyết Mai nhấn mạnh.

Không chỉ quảng cáo "thổi phồng", niềm tin của người tiêu dùng tiếp tục bị khoét sâu, khi trong năm 2025, cơ quan điều tra Bộ Công an triệt phá một đường dây sản xuất, buôn bán và tiêu thụ sữa bột giả quy mô lớn, với 573 nhãn hiệu khác nhau được đưa ra thị trường. Các sản phẩm bị xác định là giả hoặc kém chất lượng so với công bố, khiến nỗi lo của người tiêu dùng lên đến đỉnh điểm. PGS.TS Trần Quang Trung, Chủ tịch Hiệp hội Sữa Việt Nam, cho biết: Sữa giả và sữa kém chất lượng hiện nay chủ yếu nhắm vào nhóm đối tượng dễ tổn thương như trẻ em, phụ nữ mang thai, người cao tuổi và người có bệnh nền. Các sản phẩm này thường được tiêu thụ qua kênh trực tuyến, mạng xã hội, livestream với những lời quảng cáo mang màu sắc "thần dược", gây khó khăn cho công tác kiểm soát.

Theo PGS.TS Trần Quang Trung, từ góc độ y khoa, hậu quả của việc sử dụng sữa giả không chỉ dừng lại ở việc thiếu dinh dưỡng. Trẻ em dùng sản phẩm thiếu vi chất kéo dài có nguy cơ chậm tăng trưởng, suy giảm khả năng hấp thu, ảnh hưởng đến sự phát triển trí não. Nghiêm trọng hơn, một số sản phẩm còn có thể chứa tạp chất độc hại, gây ngộ độc cấp hoặc mạn tính, để lại hệ lụy lâu dài.