Hội chứng rubella bẩm sinh và tất tần tật những điều cần biết

Rubella là căn bệnh không nguy hiểm nhưng hội chứng rubella bẩm sinh lại là vấn đề sức khỏe nghiêm trọng bởi nó có thể gây ra nhiều dị tật cho thai nhi.

1. Định nghĩa hội chứng rubella bẩm sinh

Hội chứng rubella bẩm sinh được định nghĩa là tình trạng thai nhi mắc rubella ngay từ trong bụng mẹ. Các bác sĩ cho biết những người phụ nữ có thai bị nhiễm bệnh rubella, đặc biệt trong 18 tuần đầu của thai kỳ, có thể gây ra nhiều vấn đề sức khỏe nghiêm trọng. Cụ thể như sẩy thai, thai lưu, sinh non và các tổn thương nặng nề cho thai nhi khác.

Dưới đây là các trường hợp bị rubella bẩm sinh:

- Trẻ sinh ra từ người mẹ có tiền sử nhiễm bệnh rubella khi mang thai.

- Trẻ có xét nghiệm rubella IgM dương tính với rubella.

Hội chứng rubella bẩm sinh: các dị dạng thai nhi của hội chứng này thuộc 2 nhóm:

- Nhóm A: Các dị tật thường gặp liên quan tới tai, mắt, tim như đục thủy tinh thể, glaucoma bẩm sinh, bệnh tim bẩm sinh, tổn thương thính giác (thậm chí là điếc), bệnh võng mạc sắc tố.

- Nhóm B: Ban tím, gan lách to, vàng da, não nhỏ, chậm phát triển, viêm não màng não, bệnh xương trong (chẩn đoán dựa trên hình ảnh X-quang).

2. Chẩn đoán như thế nào?

Theo các bác sĩ, việc chẩn đoán xác định trẻ sơ sinh có bị nhiễm rubella hay không căn cứ vào xét nghiệm kháng thể tồn tại ở trong máu cuống rốn. Có thể khẳng định trẻ bị nhiễm rubella bẩm sinh khi tìm thấy cả hai chỉ số kháng thể rubella IgM dương tính và IgG dương tính.

Cụ thể, sau khi tiếp xúc với virus, kháng thể rubella IgM sẽ xuất hiện trong máu. Trong khoảng 7-10 ngày sau khi cơ thể bị nhiễm trùng, mức độ protein tăng lên đạt đỉnh và kéo dài trong vài tuần rồi sau đó giảm dần.

Khi người mẹ mang thai bị nhiễm virus rubella, các kháng thể IgG sẽ xuất hiện. Các nghiên cứu cho biết kháng thể IgG sẽ xuất hiện muộn hơn IgM nhưng nó tồn tại trong máu suốt đời, giúp cơ thể người mẹ chống lại sự nhiễm trùng do virus rubella gây ra. Khi đã có kháng thể IgM có trong máu chứng tỏ đã xuất hiện sự nhiễm trùng.

3. Phương pháp điều trị

Một vấn đề cần lưu ý là với những người phụ nữ đang có thai thì không thể tiêm chủng vắc xin phòng bệnh rubella. Chính vì thế, nếu chưa tiêm phòng căn bệnh này trước khi mang thai thì việc chẩn đoán nhiễm rubella ở thai phụ giữ vai trò rất quan trọng để phát hiện sớm và điều trị bệnh.

Theo các bác sĩ, với những trường hợp phụ nữ đang mang thai bị mắc rubella sẽ có phương pháp điều trị tùy vào số tháng của thai nhi cụ thể như sau:

- 3 tháng đầu của thai kỳ: Giai đoạn này khả năng rất lớn thai nhi sẽ bị các dị tật khi người mẹ mắc rubella nên thông thường sẽ tư vấn đình chỉ thai nghén khi đã có chẩn đoán xác định.

- Giai đoạn 13 - 18 tuần của thai kỳ: Lúc này, nguy cơ bé bị rubella bẩm sinh vấn rất cao. Vì thế, các bác sĩ sẽ chỉ định kết hợp chọc ối để xét nghiệm chẩn đoán xác định. Nếu thấy virus rubella trong nước ối thì tư vấn đình chỉ thai; ngược lại, sẽ tiếp tục theo dõi trong trường hợp âm tính

- Sau 18 tuần của thai kỳ: Nguy cơ bé bị rubella bẩm sinh lúc này là tương đối thấp, nhưng vẫn cần theo dõi thai kỳ một cách chặt chẽ.

Ngoài ra, khi điều trị rubella bẩm sinh, thai phụ cũng cần được điều trị các triệu chứng của bệnh như: giảm đau, hạ nhiệt; Giữ ấm, tránh gió lạnh, đề phòng bội nhiễm viêm đường hô hấp; Ăn uống khoa học để nâng cao sức đề kháng; Tăng cường ăn các loại trái cây như cam, chanh và các vitamin; Trẻ bị hội chứng rubella bẩm sinh cần được điều trị những biến chứng do căn bệnh này gây ra.

4. Nguy hiểm tới sức khỏe như thế nào?

Rubella là căn bệnh truyền nhiễm không gây nguy hiểm cho người bệnh tuy nhiên hội chứng rubella bẩm sinh lại có thể gây ra nhiều vấn đề sức khỏe đặc biệt nghiêm trọng cho thai nhi. Cụ thể, rubella bẩm sinh có khả năng lớn gây nên những dị tật cho thai nhi:

- Trong 3 tháng đầu thai kỳ: Có tới khoảng 70-100% trẻ đẻ ra bị rubella bẩm sinh và có tới 25% trẻ bị dị tật bẩm sinh ở các cơ quan tim, mắt, não;

- 3 tháng giữa thai kỳ: Nếu thai được 13-16 tuần thì khả năng trẻ bị rubella bẩm sinh với tỷ lệ 17%. Khi thai được 17-20 tuần thì tỷ lệ này giảm xuống còn 5%. Và khi thai hơn 20 tuần tuổi, tỷ lệ đó là 0%.

Đặc biệt, nguy hiểm hơn, phụ nữ nhiễm rubella trong 18 tuần đầu của thai kỳ rất dễ bị sảy thai, thai chết lưu trong tử cung hoặc sinh non. Nếu tiếp tục kéo dài được thai kỳ thì trẻ khó phát triển khỏe mạnh, sinh ra thường nhẹ cân, chậm lớn, rất dễ bị bệnh tật và trí tuệ kém.

5. Biện pháp phòng ngừa

Vì rubella là căn bệnh truyền nhiễm cấp tính nên biện pháp phòng bệnh rubella là cách ly và tiêm phòng vắc-xin. Theo đó, tiêm phòng vắc-xin rubella giảm độc lực, có thể tạo nên miễn dịch ít nhất là 16 năm hoặc có thể là cả đời.

Để phòng ngừa hội chứng rubella bẩm sinh, với những người phụ nữ đang ở độ tuổi sinh đẻ (từ 15-40 tuổi) nếu chưa mắc bệnh bao giờ hoặc chưa tiêm phòng khi còn nhỏ thì cần tiêm bổ sung vắc-xin này, giúp phòng bệnh rubella và phòng khi mang thai bị bệnh sẽ gây hội chứng rubella bẩm sinh cho thai nhi.

Những người phụ nữ trong độ tuổi sinh sản cần lưu ý sau tiêm phòng ít nhất 3 tháng mới nên có thai. Phòng ngừa vẫn đem lại nhiều hiệu quả hơn so với việc bị bệnh và thực hiện chữa trị. Do đó, mọi phụ nữ trước khi mang thai đều cần tiêm vaccine để phòng ngừa rubella, bảo vệ sức khỏe bản thân trước kỳ mang thai tốt nhất.