Hướng dẫn phòng tránh phổi tắc nghẽn mãn tính bằng chế độ dinh dưỡng lành mạnh

1. Tầm quan trọng của chế độ ăn trong phòng tránh COPD

Từ lâu nay, chúng ta vẫn thường nghĩ rằng bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính (hay còn gọi là COPD) hầu như chỉ gặp ở những người hút thuốc lá lâu năm.

Tuy nhiên, các nghiên cứu thống kê cho thấy, ở các quốc gia phát triển có đến 1/3 số bệnh nhân không hề có tiền sử hút thuốc trong quá khứ. Điều này có nghĩa rằng, sự khởi phát COPD còn thông qua sự tác động của rất nhiều các yếu tố khác nhau, trong đó có chế độ dinh dưỡng trong cuộc sống hằng ngày.

Nghiên cứu của TS. Varraso và cộng sự được tiến hành từ năm 1984 -2000 trên trăm nghìn bệnh nhân để khảo sát sự ảnh hưởng của chế độ ăn uống lên tỷ lệ mắc COPD đã cho thấy, những bệnh nhân có chế độ dinh dưỡng lành mạnh cao (tính theo tiêu chuẩn Chỉ số Ăn uống lành mạnh luân phiên năm 2010) có tỷ lệ mắc COPD ít hơn hẳn so với nhóm có chế độ dinh dưỡng kém lành mạnh.

Do đó, ta có thể khẳng định rằng, dinh dưỡng đóng vai trò là một yếu tố quan trọng trong sự khởi phát của bệnh COPD. Do đó, một nội dung không thể bỏ qua để có thể phòng tránh COPD hiệu quả đó chính là phải có một chế độ ăn uống hợp lý và lành mạnh.

2. Nên ăn uống như thế nào để phòng tránh COPD

Nhìn chung, phòng tránh COPD là một quá trình lâu dài, kiên trì và phải có sự kết hợp của nhiều phương pháp khác nhau, bao gồm dinh dưỡng hằng ngày. Do đó, nắm được vấn đề sử dụng các loại thực phẩm nên và không nên sử dụng để phòng tránh COPD là điều rất quan trọng.

2.1.Rau xanh và trái cây

Rau xanh và trái cây là những loại thực phẩm rất có ích trong vấn đề phòng tránh COPD, điều này đã được chứng minh trên thực nghiệm.

Sử dụng mỗi 80g rau xanh hoặc trái cây ở người trưởng thành hoặc lượng rau xanh trái cây có kích thước tương đương bằng lòng bàn tay ở trẻ em sẽ giúp làm giảm 4% nguy cơ mắc COPD đối với những người đã từng hút thuốc lá và 8% nguy cơ mắc bệnh ở những người đang hút thuốc lá.

>> Hút thuốc lá tàn phá lá phổi và sức khỏe của bạn như thế nào?

Theo các nhà khoa học, các chất chống oxy hóa có trong rau củ, trái cây sẽ giúp chống lại quá quá trình viêm và stress do hút thuốc lá gây nên, từ đó phòng tránh COPD khởi phát.

Tuy nhiên, không phải loại rau củ, trái cây nào cũng có hiệu quả cao trong phòng tránh COPD. Những loại đem lại hiệu quả dự phòng COPD mạnh mẽ nhất là các loại như rau có lá màu xanh, ớt, táo, lê. Trong khi đó các loại rau, củ, quả khác như rau cải, cà chua, hành tây,... lại có hiệu quả phòng tránh COPD rất hạn chế.

2.2. Ngũ cốc nguyên hạt

Các loại ngũ cốc nguyên hạt như gạo lức, đậu hà lan, đậu đen,... cũng là những loại thực phẩm rất tốt cho phổi mà bạn nên sử dụng để phòng tránh COPD. Ngoài những giá trị dinh dưỡng và năng lượng mà chúng mang lại thì chúng còn có thể cung cấp một lượng chất xơ rất dồi dào.

Trong khi đó, những loại ngũ cốc đã tinh chế lại không còn làm được điều này, một số thành phần dinh dưỡng của chúng đã bị mất đi trong quá trình tinh chế như chất xơ, vitamin,... khiến chúng chỉ còn lại những thành phần sinh năng lượng nhiều hơn là các chất dinh dưỡng có ích. Điều này khiến cho ngũ cốc nguyên hạt có tác động rất tích cực lên sức khỏe tổng thể của các hệ cơ quan trên cơ thể, trong đó có phổi giúp phòng tránh COPD.

2.3. Chất béo không bão hòa

Sử dụng quá nhiều chất béo, đặc biệt là chất béo bão hòa có thể khiến quá trình viêm diễn ra mạnh mẽ hơn, do đó là bệnh COPD dễ dàng khởi phát hơn.

Vì vậy, sử dụng chất béo với lượng hợp lý và ưu tiên dùng các chất béo không bão hòa là lời khuyên để có thể phòng tránh COPD khởi phát. Những loại chất béo không bão hòa mà bạn có nên sử dụng bao gồm các loại dầu chiết xuất từ hạt, mỡ của các loài cá (đặc biệt là các loài cá sống ở nước biển sâu như cá hồi, cá ngừ,...).

>> 20 thực phẩm chứa chất béo lành mạnh có sẵn trong bếp nhà bạn

2.4. Hạn chế sử dụng các thực phẩm chế biến sẵn

Những thực phẩm chế biến sẵn có chứa nhiều chất béo, muối, chất bảo quản, và các sản phẩm chuyển hóa xuất hiện mới trong quá trình chế biến,... Các thành phần này có thể gây nên nhiều tác dụng xấu lên các bộ phận của cơ thể, trong đó có phổi do chúng có thể kích thích quá trình viêm và gây áp lực lên các thành phần của phổi.

Do đó, để phòng tránh COPD thì bạn nên sử dụng các món ăn chế biến từ các lọa thực phẩm tươi và sử dụng ngay sau khi chế biến, tránh sử dụng các loại thực phẩm chế biến sẵn trong khẩu phần ăn hằng ngày.

2.5. Giảm sử dụng các đồ uống có đường

Những loại đồ uống có đường là thức uống được rất nhiều người ưa thích trong các bữa ăn hằng ngày. Nhưng do có chứa hàm lượng đường cao, nên nó cung cấp rất nhiều năng lượng trong khi đó lại cung cấp nghèo nàn các thành phần dinh dưỡng có ích khác.

Sử dụng quá nhiều các loại đồ uống này do có hàm lượng đường quá cao có thể kích thích quá trình viêm tại phổi diễn ra mạnh mẽ hơn và thúc đẩy sự phát triển của COPD. Vì thế, các loại đồ uống có đường được xếp vào nhóm các thực phẩm không tốt cho phổi và bạn cũng nên tránh xa chúng nếu muốn phòng tránh COPD.

2.6. Sử dụng rượu với lượng vừa phải

Sử dụng rượu thường xuyên với một số lượng lớn có thể gây nên nhiều vấn đề khác nhau cho sức khỏe. Tuy nhiên, nếu sử dụng rượu với một số lượng vừa phải, hợp lý sẽ đem lại những hiệu quả rất tích cực cho sức khỏe.

Lượng rượu được khuyến nghị nên sử dụng hằng ngày không nên lớn hơn 2 đơn vị/ ngày đối với nam và 1 đơn vị/ngày đối với nữ.

Qua đây có thể thấy rằng, để phòng tránh COPD thì không chỉ cần bỏ thuốc lá, tránh khói bụi,... mà dinh dưỡng cũng góp phần rất quan trọng. Do đó, hãy xây dựng cho mình một chế độ ăn hợp lý và lành mạnh để có thể giúp bản thân tránh xa căn bệnh nguy hiểm này.