Khát vọng vươn xa từ những sản phẩm bản địa

Đổi đời nhờ giống heo đen

Nơi đại ngàn Nam Trà My, những người phụ nữ nghèo khó bám rừng, bám rẫy đang viết nên một câu chuyện đẹp về khát vọng vươn lên từ những mô hình kinh tế nuôi - trồng sản phẩm bản địa.

Đầu năm 2024, mô hình nuôi heo đen tập trung được Hội LHPN xã Trà Don (nay là xã Nam Trà My, TP. Đà Nẵng) triển khai. Hiệu quả ngay từ bước đầu thực hiện, mô hình đã trở thành điểm sáng trong hành trình phát triển kinh tế hộ gia đình.

Tiên phong thực hiện mô hình, trên mảnh đất rộng 120m² của chị Trần Thị Cúc - nguyên Chủ tịch Hội LHPN xã Trà Don, từ vài con heo ban đầu được chăm sóc kỹ lưỡng, nay đàn heo đen bản địa đã lên tới gần 100 con.

"Các hội viên thường bán mặt cho đất, bán lưng cho trời vẫn khổ như tìm được nguồn sáng, đầy hy vọng từ khi Hội LHPN xã triển khai mô hình. Hội không chỉ lên ý tưởng mà còn tìm cách hướng dẫn kỹ thuật nuôi heo đen, ngăn ngừa dịch bệnh, sau 3 tháng đầu, heo nuôi béo tốt. Nhờ Hội giúp đỡ mà phụ nữ nghèo có hướng làm ăn thiết thực, phù hợp" - chị Hồ Thị Hằng (thôn 2, xã Nam Trà My) xúc động chia sẻ.

Thịt heo thơm ngon, săn chắc, ít mỡ, được nhiều người ưa chuộng, heo đen không chỉ là vật nuôi đáp ứng nhu cầu ăn uống trong những hộ gia đình nghèo nơi rẻo cao Nam Trà My, mà còn mang lại giá trị kinh tế cao cho nhiều hộ gia đình. So với thịt heo thường, heo đen được chăn thả tự nhiên, ăn rau cỏ thay vì bột cám, bán giá gấp 2 lần (khoảng 160.000 - 180.000 đồng/1kg hơi).

Hiệu quả thấy rõ từ trang trại ban đầu, Hội LHPN xã xây dựng thêm hai chuồng trại ở thôn 1 và thôn 2 (xã Nam Trà My). Được nhà nước hỗ trợ giống heo, kỹ thuật, Hội LHPN xã như "bà đỡ" tận tụy, hứa hẹn mở rộng cơ hội cho nhiều hội viên phụ nữ khác vươn lên thoát nghèo.

Giữ gìn "hạt ngọc trời"

Trên những cánh đồng xã Trà Liên (TP. Đà Nẵng) bước vào vụ hè - thu, những cây lúa đỏ Ra Ma đang vươn mình. Vụ này, đồng bào Co lại trồng lúa đỏ Ra Ma nhiều hơn. Nhắc đến giống lúa đỏ từ đời ông bà để lại, chị Hồ Thị Hương (thôn 1, xã Trà Liên) chia sẻ: "Nhiều giống lúa mới ra đời, người dân khu vực vùng núi cũng bắt đầu gieo trồng đủ loại. Nhưng gia đình tôi vẫn duy trì trồng lúa đỏ Ra Ma trên 4 sào ruộng. Thời gian sinh trưởng của loại lúa đỏ này là 3 tháng. Cách trồng đơn giản, cây lúa không sâu bệnh, phát triển tốt. Từ khi chính quyền địa phương vận động nhân rộng giống lúa đỏ để làm sản phẩm OCOP, đồng bào Co quay lại với giống lúa này nhiều hơn".

Người phụ nữ Co sàng lúa đỏ Ra Ma, chuẩn bị giống cho vụ mùa sắp tới. Từng hạt gạo đỏ Ra Ma thơm đượm hương vị núi rừng Trà Liên.

Chị Hương cũng cho biết, theo phong tục truyền thống của người dân địa phương thì năng suất lúa không cao. Trước đây, người dân trồng không bón phân, thân cây lúa cao, mềm yếu dễ gãy đổ khi mưa gió. Đến đầu năm 2024, chính quyền địa phương tích cực hướng dẫn cho người dân kỹ thuật trồng trọt, bón phân chăm sóc, giăng dây chống ngã… Từ đó người dân thôn 1 trồng nhiều hơn, năng suất cũng tăng lên rõ rệt.

Phấn khởi khi vụ đông - xuân vừa qua bội thu, chị Hồ Thị Ngọc Thảo (thôn 1, xã Trà Liên) cho biết: "Gạo đỏ Ra Ma có giá trị dinh dưỡng cao, cơm thơm và nấu rượu rất ngon. Vì thế giá thành cao gấp 2 - 3 lần các loại gạo thông thường, bán ra 12.000 - 15.000 đồng/kg lúa và 30.000 đồng/kg gạo. Từ năm 2022, được chính quyền vận động trồng gạo đỏ Ra Ma đạt chuẩn OCOP, gia đình tôi bắt đầu mua giống lúa này về trồng trên 1 sào ruộng. Không chỉ nhà tôi mà bà con vùng này làm lúa đỏ của đồng bào Co nhiều nên năng suất cũng cao hơn, bán được giá hơn lúa trắng".

Cũng bảo tồn "hạt ngọc trời" của vùng cao, Nguyễn Thị Hằng (SN 1983, thôn 2, xã Phước Năng, TP.Đà Nẵng) đã đầu tư phát triển, đưa gạo lứt đen trở thành sản phẩm OCOP. Chị Hằng tâm sự: "Trước đây đồng bào thường làm lúa lứt đen nhưng năng suất không cao, người dân chuyển sang trồng giống lúa khác. Muốn giữ hạt giống quý báu của địa phương, thương người dân vất vả, tôi quyết tâm đầu tư máy móc, ứng dụng khoa học kỹ thuật tăng năng suất cây trồng. Sau bao cố gắng, giống lúa lứt đen này đã đạt chuẩn OCOP, số hộ quay trở lại sản xuất tăng lên hơn 600 hộ".

Để mang lúa lứt đen xúc tiến thương mại, chị Hằng đã nhờ đến sự hỗ trợ của chính quyền địa phương trong công tác tuyên truyền, vận động người dân tập trung sản xuất giống lúa này. Đồng thời, HTX Phước Năng của chị đầu tư 4 máy cấy, 1 máy gieo và hơn 30.000 khay gieo mạ, hướng dẫn người nông dân quy trình sản xuất, gieo cấy để lúa đạt chất lượng, sản lượng cao.

Không ngừng hoàn thiện, phát triển "hạt ngọc trời" của núi rừng quê hương, chị Hằng cho biết: "Bây giờ nhiều người dân đã tin tưởng và chọn đồng hành cùng HTX. Thời gian tới chúng tôi sẽ tiếp tục vận động người dân sản xuất giống lúa lứt đen với quy mô lớn hơn, xây dựng vùng nguyên liệu an toàn, bền vững hơn. Đồng thời, tôi cũng hỗ trợ bao tiêu sản phẩm, mua giống với giá cao để người dân yên tâm tập trung sản xuất".

Từ sự nỗ lực của những phụ nữ vùng cao, sản vật bản địa hứa hẹn sẽ không chỉ dừng lại ở thị trường trong nước, mà còn đưa dấu ấn của núi rừng Việt Nam vươn xa hơn...

(Còn tiếp)