Khi cha mẹ "quên" dạy con cư xử đúng mực

Câu chuyện này nói lên thực trạng nhiều cha mẹ đang "quên" huấn luyện con cách cư xử, vô tình tạo ra những đứa trẻ thiếu kỹ năng sống, gây phiền lòng cho chính họ và xã hội.

Có một nghịch lý trong giáo dục: Khi con trẻ không biết bơi, không biết đọc, không biết làm toán, chúng ta đều kiên nhẫn dạy. Nhưng khi con không biết cư xử, thay vì dạy, chúng ta lại quay sang mắng mỏ và trừng phạt. Chính sự thiếu nhất quán này đã khiến nhiều bậc cha mẹ vô tình tạo ra những "đứa trẻ hư".

Chị Bích Hạnh, một phụ huynh có con đang học lớp 7, thường xuyên than phiền về cậu con trai Tùng. Tùng học giỏi, thông minh nhưng lại thiếu tôn trọng người lớn. Khi cô giáo phê bình Tùng nói chuyện riêng trong giờ, cậu bé đã lớn tiếng cãi lại, cho rằng "bài học quá chán" nên mới phải làm vậy. Khi nghe cô giáo phản ánh, thay vì phân tích và hướng dẫn con cách ứng xử đúng mực, chị Hạnh lại đổ lỗi cho cô giáo.

Một trường hợp khác là bé Lan, con gái 8 tuổi của chị Minh An. Lan là một cô bé xinh xắn, học hành chăm chỉ, nhưng lại có thói quen ngắt lời người khác. Mỗi khi người lớn đang trò chuyện, Lan thường xuyên chen ngang và đòi hỏi sự chú ý. Ban đầu, chị An thấy việc này khá dễ thương và không quá bận tâm. Nhưng khi Lan lớn hơn, hành vi này trở thành một thói quen khó bỏ, khiến cô bé gặp nhiều khó khăn trong việc kết bạn và hòa nhập. Dù đã cố gắng răn đe, chị An vẫn chưa tìm ra cách giải quyết triệt để.

Giống như việc dạy trẻ đọc, bơi hay nhân chia, việc dạy trẻ cư xử tốt cũng là một kỹ năng cần được huấn luyện. Chị An đã "quên" mất rằng, việc huấn luyện con cách cư xử đúng mực, tôn trọng người khác, và giao tiếp hiệu quả là một nhiệm vụ quan trọng không kém.

Dạy con cách cư xử đúng đắn cũng quan trọng như việc dạy con đọc, bơi hay làm toán. Theo Tiến sĩ Cherry Vũ, tác giả của nhiều cuốn sách dạy con như Con mình chẳng lẽ lại vứt, Thế bây giờ mẹ muốn cái giề?, thay vì mắng mỏ hay trừng phạt, cha mẹ nên đóng vai trò là người huấn luyện để con phát triển những hành vi tốt. Càng mắng mỏ phàn nàn, trẻ càng cư xử tệ. Cha mẹ nên tập trung vào việc huấn luyện con những kỹ năng và giá trị quan trọng để chúng thành công khi trưởng thành.

Huấn luyện con cách tương tác một cách tôn trọng với người khác, giao tiếp hiệu quả và ứng xử phù hợp trong các tình huống là rất cần thiết. Những kỹ năng này là nền tảng để xây dựng các mối quan hệ tích cực, thành công ở trường và phát triển trong các môi trường xã hội khác. Đồng thời, cha mẹ cần huấn luyện con về các giá trị đúng đắn như lòng tốt, trung thực, đồng cảm, tôn trọng, trách nhiệm và kỷ luật tự giác. Cha mẹ nên giúp trẻ hiểu tầm quan trọng của những giá trị này và hướng dẫn chúng áp dụng vào cuộc sống hàng ngày.

Việc dạy trẻ cách cư xử tốt cũng bao gồm việc giúp chúng học cách tự điều chỉnh và có cảm xúc linh hoạt. Trẻ sẽ học được cách quản lý cảm xúc, kiểm soát hành vi bốc đồng và đưa ra những lựa chọn sáng suốt. Cha mẹ cần cho trẻ hiểu và thể hiện cảm xúc một cách thích hợp, thúc đẩy sự phát triển cảm xúc lành mạnh. Bên cạnh đó, việc huấn luyện con những kỹ năng giải quyết xung đột, như giao tiếp quyết đoán, lắng nghe tích cực, đàm phán và tìm giải pháp hòa bình, là vô giá để duy trì các mối quan hệ lành mạnh. Cuối cùng, huấn luyện con tầm quan trọng của việc tập trung, ngăn nắp và quản lý thời gian hiệu quả sẽ giúp chúng hoàn thành tốt các mục tiêu trong học tập và cuộc sống.

Những gì trẻ học được thông qua huấn luyện sẽ có ý nghĩa lâu dài đối với thành công của chúng khi trưởng thành. Hành xử tốt đặt nền tảng cho việc ra quyết định có trách nhiệm, hành vi đạo đức và đóng góp tích cực cho xã hội. Nó trang bị cho trẻ những kỹ năng và giá trị cần thiết để vượt qua những thách thức, xây dựng các mối quan hệ tốt đẹp và thành công. Tuy nhiên, để huấn luyện con cái có hành vi tốt, cha mẹ không chỉ phải làm gương mà còn cần giao tiếp nhất quán, kiên nhẫn và có hiểu biết. Quá trình này đòi hỏi công sức và tâm huyết, nhưng sẽ giúp cha mẹ nhàn nhã hơn trong tương lai.