Làm giàu từ vùng quê nghèo khó

Làn sóng người thành thị đổ về nông thôn đang xuất hiện ngày càng nhiều ở các quốc gia châu Âu như Pháp, Tây Ban Nha, Bồ Đào Nha, Hy Lạp, Italia… Nếu trước đây, người dân thành thị châu Âu chỉ xem nông thôn như là nơi để nghỉ dưỡng thì nay vùng quê đã trở thành những mảnh đất đem lại cơ hội làm giàu cho chính họ. Điển hình là trường hợp anh Jose Diogo. Sau 2 năm làm cố vấn kỹ thuật cho một công ty thực phẩm ở thủ đô Lisbon (Bồ Đào Nha), anh đã quyết định “chạy trốn” khỏi cuộc sống thành thị ngay khi cuộc khủng hoảng nợ ở Bồ Đào Nha nổ ra vào năm 2009. Jose quay lại quê nhà để nắm lấy cơ hội làm giàu. Hiện anh là chủ một trang trại trồng táo và đàn bò hơn 30 con ở Sao Pedro do Sud.

Tương tự, rời Madrid (Tây Ban Nha), ông Guillermo Umberto Domínguez đã cùng cả gia đình trở về sống tại ngôi làng nhỏ Rioseco de Soria. Với thu nhập từ các mảnh vườn dù chỉ khoảng 1.300 EUR/tháng nhưng ông cảm thấy rất dễ chịu. Ông Dominguez cho biết cuộc sống gia đình ông trước đây ở thành thị rất chật vật khi phải xoay xở lo khoản sinh hoạt phí và tiền thuê nhà. Với ông, trở về quê là một quyết định hợp lý. Con cái học ở trường địa phương nhưng lại có điều kiện học tập không quá cách biệt so với thành thị. Ngoài giờ học, chúng cùng với cha mẹ xuống nông trại tham gia sản xuất. Cuộc sống gia đình trở nên gắn bó hơn. Ngoài ra, những người nghỉ hưu muốn về nông thôn định cư để tận hưởng cuộc sống bình yên bằng số tiền lương hưu của mình, bởi chi phí sinh hoạt ở đây rẻ hơn nhiều so với thành phố.

Ông Frederico Lucas thì rời Lisbon đến lập nghiệp tại khu vực nghèo và xa xôi nhất của Bồ Đào Nha là Tras-os-Montes. Ông đã mở một công ty tư vấn có tên New Settlers, nhằm thu hút người dân thành phố trở về nông thôn lập nghiệp. Được chính quyền địa phương bỏ tiền đầu tư, công ty tìm kiếm những ứng viên muốn tái định cư, giúp đỡ các gia đình hòa nhập vào nền kinh tế địa phương và vượt qua các trở ngại giấy tờ. Có hơn 1.000 gia đình đăng ký chuyển đến. Những “thiên đường xanh” được mở rộng và các vườn cây ăn quả, rau màu ngút ngàn, xa tắp. Ngoài việc tự cung cấp thực phẩm cho gia đình, họ tăng gia sản xuất để bán cho các hệ thống siêu thị hay xuất khẩu. Các mảnh vườn nhỏ giờ đây không chỉ giúp người dân chống đỡ khó khăn kinh tế mà còn như liều thuốc tinh thần khiến họ đủ kiên cường để vượt qua hoàn cảnh khó khăn.

Nông nghiệp là lĩnh vực được Liên minh châu Âu (EU) chi nhiều tiền nhất với khoảng 50 tỉ euro/năm. Những chính sách ưu đãi về nông thôn được chính phủ các quốc gia khác trong EU ban hành như Pháp, Italia, Ireland, bao gồm các khoản cho vay vốn, ưu đãi về thuế sử dụng đất, các địa phương được khuyến khích chủ động trong việc giới thiệu đầu ra cho các sản phẩm nông sản có chất lượng tốt đem lại thu nhập cho những “nông dân mới”. Trước những lời mời gọi hấp dẫn, ngày càng có nhiều người quay trở về. Chính hiện tượng này đã khiến cuộc sống các vùng quê của nông thôn châu Âu trở nên sôi động. Riêng chính phủ Bồ Đào Nha đã khởi động sáng kiến dồn vùng đổi thửa và mở rộng các diện tích đất canh tác để sản xuất nông nghiệp quy mô lớn, lợi nhuận cao hơn, chi phí thấp hơn, chuyển những vùng đất ruộng chưa sử dụng và đất không rõ chủ sở hữu cho những người có nhu cầu thuê khai thác. Có khoảng 1,5 triệu hecta đất được cho thuê khai thác theo cơ chế này. Đây là động lực thúc đẩy tăng trưởng kinh tế nông thôn.

Bên cạnh đó, với bề dày lịch sử phát triển nền sinh thái nông nghiệp thuộc hàng cao nhất trên thế giới, du lịch nông nghiệp châu Âu đang được ví như “chiếc chìa khóa vàng” mở ra cánh cổng mới cho ngành công nghiệp không khói. Chính phủ nhiều nước chú trọng phát huy mảng xanh của vùng nông thôn ven đô làm nơi sản xuất nông sản của người nông dân. Những luống nho xanh bạt ngàn, những cánh đồng lúa mạch, oải hương, hướng dương, uất kim hương… ngoài việc mang lại nguồn lương thực cho người dân, còn là các điểm thu hút du khách đến thưởng ngoạn. Đây là không gian xanh để thư giãn, là nơi mà con người có thể tận hưởng cuộc sống với thiên nhiên, rũ bỏ ồn ào, căng thẳng của nhịp sống đô thị. 

Để giúp những người nông dân muốn chuyển sang kinh doanh du lịch đồng quê, chính quyền nhiều nơi đã thành lập các văn phòng du lịch đồng quê. Thành công đáng kể là ông Juan Hurtado, chủ sở hữu của một công ty năng lượng tái tạo đã rời bỏ thành phố về lập nghiệp ở vùng Zuzones, gần Rioseco de Soria (Tây Ban Nha). Ông này đã thương lượng mua lại một nhà ga xe lửa đổ nát và cải tạo thành khách sạn nông thôn, có tên gọi là La Estación. Ông cùng nhiều người khác còn thuyết phục chính quyền cải tạo các khu nhà hoang nhằm phát triển du lịch nông thôn. Kế hoạch của ông Hurtado đã thành công khi góp phần đổi đời những vùng quê nghèo khó.