Liên kết trồng dưa chuột, nhiều nông dân vùng cao tăng thu nhập

Hiện nay, diện tích đất nông nghiệp trên địa bàn xã Hòa An (huyện Chiêm Hóa, Tuyên Quang) đã được phủ xanh bởi những ruộng dưa chuột lai xuất khẩu. Giống cây trồng mới này được đưa vào sản xuất theo hình thức liên kết giữa nông dân và doanh nghiệp. Trong đó, 100% sản phẩm làm ra được ký hợp đồng bao tiêu nên nông dân không phải lo đầu ra. Hơn nữa, giá dưa chuột hiện đang được thu mua với giá 8.000 đồng/kg nên nông dân "thắng lớn". 

Hơn tháng nay, ngày nào ông Nguyễn Đình Đáo (thôn Pá Tao, xã Hòa An) cũng "bám" ruộng để chăm sóc, thu hoạch dưa đúng kích cỡ, bảo đảm tiêu chuẩn. Ông Đáo cho biết, trước kia gia đình cũng như nhiều hộ khác có trồng dưa chuột nhưng giá cả bấp bênh, khó tiêu thụ. Từ ngày liên kết với Hợp tác xã (HTX) Minh Tâm trồng dưa chuột, nhiều hộ có thu nhập hàng trăm triệu đồng. Như gia đình ông, có gần 3 sào trồng dưa, mỗi ngày thu hoạch được từ 4 - 8 tạ. Hiện nay, dưa chuột có giá bán trung bình 8.000 đồng/kg, sau khi trừ chi phí, mỗi vụ dưa, gia đình ông thu lãi gần 40 triệu đồng/3 sào. "Đây là thu nhập cao nhất từ trước đến nay của người trồng dưa chúng tôi nên ai cũng phấn khởi", ông chia sẻ.

Bà Hứa Thị Liên, Phó Chủ tịch UBND xã Hòa An cho biết, trước đây, đồng đất ở Hòa An người dân chỉ trồng lúa, ngô, rau màu, giá trị kinh tế không cao, nhiều hộ bỏ đất hoang. Để đẩy mạnh phát triển sản xuất nông nghiệp, UBND xã đã tuyên truyền, vận động nhân dân tích cực chuyển đổi cơ cấu cây trồng phù hợp và cây dưa chuột là một trong những cây trồng được lựa chọn.

Theo đó, từ vụ đông năm 2021, UBND xã liên kết với HTX Chăn nuôi và Sản xuất giống gia cầm Minh Tâm (xã Tú Thịnh, huyện Sơn Dương, Tuyên Quang) và HTX Kim Bôi (tỉnh Hòa Bình) phối hợp đưa giống cây dưa chuột trồng tại một số thôn trên địa bàn. Sau một thời gian triển khai, mô hình trồng dưa chuột đã cho thu hoạch và mang lại hiệu quả thiết thực.

Hiện xã đã mở rộng diện tích trồng hơn 10 ha dưa chuột. Toàn bộ diện tích này đã và đang chuẩn bị cho thu hoạch, dự kiến sản lượng trung bình đạt từ 1,7 - 2 tấn/sào; trung bình mỗi sào doanh thu đạt khoảng 10 triệu đồng/chu kỳ sản xuất 3 tháng. Từ đầu năm đến nay, toàn xã thu hoạch hơn 150 tấn dưa, doanh thu đạt gần 1 tỷ đồng, bà Liên chia sẻ.

Không chỉ Hòa An, tại nhiều địa phương khác ở Tuyên Quang, nông dân cũng liên kết trồng dưa chuột với HTX Minh Tâm. Bà Nông Thị Phượng (thôn Nà Khá, xã Năng Khả, huyện Na Hang, Tuyên Quang) cho biết, vụ đông này gia đình trồng 200m2 dưa chuột. Đây là vụ thứ 2 gia đình bà trồng theo chương trình liên kết với HTX Minh Tâm bao tiêu sản phẩm. Quá trình trồng, gia đình được sự hỗ trợ về giống, phân bón, kỹ thuật sản xuất. Ngoài ra, gia đình cũng trồng xen kẽ dưa chuột với các loại rau màu khác nên tận dụng được quỹ đất, đồng thời có thêm thu nhập. 

"Vụ trước, gia đình chỉ bắt đầu trồng thử nghiệm nhưng đã cho thu hoạch gần 1 tấn dưa chuột, giá trung bình 8.000 đồng/kg. Sau khi thu hoạch được HTX đến trực tiếp thu mua, trừ mọi chi phí gia đình lãi hơn 3 triệu đồng. Vụ này, khi không phải mất chi phí đầu tư mua một số vật dụng phục vụ làm giàn, chắc chắn vườn dưa chuột của gia đình sẽ cho thu lãi cao hơn", bà Phượng chia sẻ.

Theo ông Lê Anh Tuấn, Giám đốc Trung tâm Khuyến nông tỉnh Tuyên Quang, giai đoạn 2020 - 2022, Trung tâm Khuyến nông tỉnh đã phối hợp với Tổ chức Rikolto International (Bỉ), Trung tâm Dịch vụ nông nghiệp các huyện, thành phố và HTX Minh Tâm ký hợp đồng liên kết sản xuất và tiêu thụ sản phẩm dưa chuột với trên 50 nhóm hộ, HTX, tổ hợp tác tại 28 xã trên địa bàn tỉnh, với quy mô 315 ha/2.239 hộ tham gia.

Khi tham gia liên kết, HTX Minh Tâm cam kết ứng trước hạt giống dưa và một số vật tư như lưới, phân bón, thuốc bảo vệ thực vật cho các hộ nếu có nhu cầu. Đồng thời, tiêu thụ toàn bộ sản phẩm dưa chuột cho các hộ trồng theo giá thị trường với giá tối thiểu là 2.000 đồng/kg.

Hiện, toàn tỉnh đã có trên 300 ha trồng dưa chuột, với hơn 2.200 hộ tham gia; năng suất bình quân đạt trên 47 tấn/ha, với giá bán bình quân là 5.500 đ/kg, tổng doanh thu bình quân đạt trên 87 tỷ đồng. Tại một số xã cây dưa chuột đã trở thành cây trồng chủ lực mang lại hiệu quả kinh tế cao cho nông dân. 

"Thông qua chuỗi liên kết sản xuất và tiêu thụ sản phẩm dưa chuột, nông dân từng bước làm quen với phương thức sản xuất hàng hóa theo chuỗi giá trị gắn với tiêu thụ sản phẩm. Mặt khác, tạo được công ăn việc làm ổn định, nâng cao thu nhập cho người dân địa phương", ông Tuấn chia sẻ.