Ngọc trai vàng Philippines

Là một hòn đảo nằm ở cực Nam của quần đảo Palawan (Philippines), đảo Bugsuk được các vịnh bảo vệ nên dòng chảy không quá mạnh. Ở đây, các sinh vật phù du phát triển khá phong phú, hội đủ điều kiện tối ưu cho việc nuôi trai ngọc.

Trang trại chăn nuôi trai trên đảo Bugsuk nằm trong Tam giác san hô của biển Sulu-Sulawesi - một trong số những vùng có sự đa dạng về sinh học biển nhiệt đới, nơi có hệ sinh thái san hô phong phú nhất thế giới với khoảng 450 loài. Do môi trường này phù hợp với loài trai ngọc môi vàng nên ông Jacques Branellec, Giám đốc điều hành của Jewelmer đến từ vùng Brittany, Tây Bắc nước Pháp, đã quyết định đầu tư nuôi trai để lấy ngọc. Ngoài việc tích lũy kinh nghiệm từ truyền thống nuôi trai lấy ngọc của gia đình, ông Branellec đã nhiều năm học nuôi trai ở Tahiti. Sau nhiều chuyến khảo sát khắp thế giới, ông quyết định chọn đảo Bugsuk để lập nghiệp. Với sự giúp đỡ của những ngư dân du mục (“badjaos” - những người có thể lặn dưới nước khá lâu mà không cần bình dưỡng khí), ông Branellec đã tổ chức những cuộc lặn biển để thu nhặt những con trai.

Theo ông Branellec, nuôi trai lấy ngọc rất tốn thời gian để xử lý. Loài trai rất nhạy cảm với nhiệt độ, vì thế khi nhiệt độ thay đổi đột ngột, chúng sẽ chết. Sau 40 năm làm việc trong môi trường này, ông vẫn luôn tìm tòi, học hỏi những cái mới. Hành trình đó thật sự gian nan vì trai ngọc môi vàng là một trong số những loài trai ngọc lớn nhất trên thế giới nhưng không thể rời khỏi môi trường nước quá 1 giờ đồng hồ. Mỗi giờ, 1 con trai lọc khoảng 5-6 lít nước biển để ăn vi tảo có trong các loài sinh vật phù du.

Thuở mới khởi nghiệp, 3.000 con trai đầu tiên được ông Branellec nuôi mà không có lồng bảo vệ, chỉ được đặt dưới đáy biển, cạnh những cây san hô. Chỉ trong 1 đêm, 3.000 con trai đã bị 1 đàn cá đuối nuốt sạch. Sau đó, ông rút kinh nghiệm nuôi trai trong lồng. Trong 4 thập niên qua, Công ty Jewelmer đã liên tục nâng cấp các thiết bị hiện đại nhằm bảo vệ trai chống lại những kẻ thù tự nhiên. Để ngăn chặn các loài động vật thuộc lớp chân bụng len lỏi vào bên trong và ăn thịt con trai, người ta phải thường xuyên chuyển giỏ trai đến những khu vực khác nhau. Nhằm ngăn cản những kẻ săn trộm, trai ngọc được bảo vệ trong 2 lớp lưới sắt.

 

Những người được thuê chăm sóc cho trai ngọc đều sống và sinh hoạt trong trại nuôi luôn có nhân viên an ninh canh gác suốt ngày đêm. Tất cả họ làm việc với một mục đích là làm thế nào để những con trai cho ra viên ngọc chất lượng nhất.

Do yêu cầu tính bí mật trong công việc nên việc tuyển dụng nhân công đều do chính những chuyên viên cấp cao của công ty đảm nhận. Họ không những biết tên từng công nhân mình thuê mà còn biết cả nguồn gốc, người thân của công nhân. Công nhân phải tuân thủ những quy định nghiêm ngặt của công ty, chỉ được sử dụng điện thoại di động 3 lần/tuần và hằng năm chỉ được 2 tuần nghỉ phép. Công việc của công nhân là làm sạch ký sinh trùng, tảo… bám vào vỏ trai bằng 1 cái máy áp suất cao để trai thở tốt hơn, lọc được nhiều thức ăn để phát triển nhanh hơn. Sau khi loại bỏ ký sinh trùng bám trên vỏ trai, người ta mang giỏ chứa những con trai đã được 10 tháng tuổi thả xuống giữa biển, bên trên có gắn phao. 2 năm sau, chúng sẽ được vớt lên, cấy nhân và nuôi tiếp để cho ra những viên ngọc trai vàng óng ánh. Chu kỳ từ lúc cấy nhân tới khi thu hoạch cần 2-5 năm.

Theo tiêu chuẩn, 1 viên ngọc trai hoàn hảo phải có kích cỡ to, tròn và màu vàng óng. Để những viên ngọc trai đạt yêu cầu, sau khi các kỹ sư cấy nhân vào trong tế bào của chúng, họ sẽ dùng máy chụp X-quang để kiểm tra. Nhưng không phải con trai nào được cấy và nuôi dưỡng cũng cho ra những viên ngọc chất lượng. Chỉ một ít trong số đó đạt yêu cầu. Viên ngọc trai đạt chất lượng đòi hỏi trên bề mặt phải láng bóng, không có bất cứ một tì vết nào, ngoài ra còn phải thật sáng.

Các công nhân chọn lọc những viên trai theo kích cỡ và màu sắc của chúng. Đối với ngọc trai vàng, khi chọn lọc, người ta phân loại thành 25 mức độ màu khác nhau. Từ đó, ngọc trai mới được chế tác tỉ mỉ để cho ra những món đồ trang sức sang trọng và đắt giá.

Ngọc trai được xem là “Nữ hoàng của trang sức”. Vượt qua bao gian nan, đau đớn, vật lộn sinh tồn giữa sự sống và cái chết, trai tạo cho đời những viên ngọc huyền bí, lấp lánh sắc cầu vồng. Bởi thế, ngọc trai là biểu tượng của tinh thần vượt khó, nhân cách cao đẹp, của thành công, may mắn. Ngọc trai còn là hiện thân của tình yêu cao quý, thánh thiện, trong sáng, chung thủy. Nổi tiếng với màu sắc lấp lánh và vẻ đẹp tự nhiên, ngọc trai được dùng làm vật trang trí và trang sức từ thế kỷ thứ 5 trước Công nguyên. Ngọc trai luôn được nhắc đến như một đặc quyền của giới quý tộc. Tầng lớp vua chúa và các gia đình quyền lực xem ngọc trai như một minh chứng cho dòng máu cao quý của mình.