Người “truyền lửa” dân ca, dân vũ ở vùng đồng bào Mông đen

Dù công việc cán bộ Đoàn Thanh niên ở thôn Ka Liệng khá bận rộn, nhưng hàng tuần, hàng tháng, chị Vi Thị Ngọc Ánh vẫn thu xếp thời gian để tập văn nghệ cho các em học sinh trong thôn, đặc biệt là hát dân ca và nhảy dân vũ. Khi thì tập vào buổi tối, khi thì vào cuối tuần, những buổi tập luyện, biểu diễn của chị Ánh và các em nhỏ luôn thu hút đông đảo bà con đến xem, cổ vũ động viên, tạo không khí sôi nổi trong cộng đồng.

Chị Vi Thị Hoa, ở thôn Ka Liệng, chia sẻ: “Cô Ánh rất nhiệt tình gìn giữ và phát huy vốn văn hóa truyền thống của người dân tộc Mông đen chúng tôi, đặc biệt là các làn điệu dân ca và nhảy dân vũ. Hầu như các em trong thôn, cả nam lẫn nữ, biết nhảy dân vũ đều do cô Ánh dạy. Nhà tôi cũng có một cháu gái tham gia Câu lạc bộ dân ca, dân vũ. Cứ lúc rảnh rỗi là cô Ánh lại đến Nhà Văn hóa thôn để tập luyện cho các cháu”.

Những em nhỏ tham gia Câu lạc bộ dân ca, dân vũ ở thôn Ka Liệng cũng bày tỏ sự yêu quý đối với cách truyền dạy của chị Ánh, bởi chị luôn tận tình, chu đáo nhưng cũng rất nghiêm túc. Nhờ đó, tác phong tập luyện của tất cả các thành viên luôn đạt hiệu quả cao.

Em Trịnh Gia Linh, 14 tuổi, thành viên trong Câu lạc bộ dân ca, dân vũ, cho biết: “Cô Ánh rất tận tình chỉ bảo cho chúng em. Cô uốn nắn từng động tác, từng làn điệu cho mỗi người. Chúng em rất vui khi được học dân ca, dân vũ từ cô".

Để Câu lạc bộ đi vào hoạt động có chiều sâu, đảm bảo bền vững, chị Ánh luôn tìm hiểu, học hỏi và biên đạo những tiết mục dân vũ mới gắn với bản sắc văn hóa của người Mông đen. Nhờ vậy, không chỉ gìn giữ được những giá trị văn hóa truyền thống, chị còn tạo ra sự mới mẻ, phù hợp với xu hướng phát triển hiện nay, tăng thêm niềm đam mê cho các thành viên trong Câu lạc bộ.

Chia sẻ với chúng tôi, chị Ánh cho hay: “Là người Mông đen, tôi thấy mình luôn phải có trách nhiệm gìn giữ vốn văn hóa của dân tộc mình. Tôi đã học hỏi, tập luyện các làn điệu dân ca, dân vũ để truyền dạy lại cho lớp trẻ. Rất may là các bạn cũng đều rất yêu thích dân ca, dân vũ, nên từ khi thành lập Câu lạc bộ, chúng tôi nhận được nhiều thuận lợi, đặc biệt là sự hỗ trợ, cổ vũ động viên rất nhiệt tình của bà con trong thôn bản”.

Theo chị Vi Thị Ngọc Ánh, nếu chỉ dựa vào những nét truyền thống một cách cứng nhắc thì sẽ khó tạo được sự hấp dẫn để thu hút giới trẻ. Vì vậy, chị đã kết hợp các yếu tố truyền thống của người Mông đen với những động tác mới, kỹ thuật mới, từ đó tạo ra sự khác biệt, vừa gần gũi vừa phù hợp với xu hướng của các bạn trẻ, giúp các bạn thêm hứng thú.

Mỗi khi ở địa phương có sự kiện trọng đại, hoặc vào dịp Tết, lễ, hội, chị Ánh và các thành viên trong Câu lạc bộ dân ca, dân vũ lại tích cực tập luyện, chuẩn bị đạo cụ, nhạc cụ, trang phục... để biểu diễn phục vụ bà con, góp phần nâng cao đời sống tinh thần của cộng đồng.

Chị Vi Thị Thảo Linh, Chi hội trưởng Chi hội Phụ nữ thôn Ka Liệng, nhận xét: “Chị Ánh rất đam mê với công tác phát huy các giá trị văn hóa, văn nghệ truyền thống của người Mông đen. Dù công việc bận rộn, nhưng chị vẫn luôn dành thời gian để truyền dạy cho các em nhỏ. Khi thôn bản có sự kiện, chị càng dành nhiều tâm sức để tập luyện và biểu diễn. Người dân trong thôn rất trân trọng việc làm của chị".

Vừa qua, Cục Văn hóa các dân tộc Việt Nam (Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch) phối hợp với Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Cao Bằng cùng UBND xã Đức Long tổ chức tập huấn, truyền dạy vốn văn hóa phi vật thể dân ca, dân vũ trên địa bàn xã, chị Ánh cũng tích cực tham gia với vai trò hỗ trợ truyền dạy và quản lý chương trình. Nhờ sự góp sức ấy, chương trình đã thành công tốt đẹp, đạt được nhiều kết quả đáng ghi nhận.

Bà Bế Thị Huyền, cán bộ văn hóa xã Đức Long, cho biết: “Chị Vi Thị Ngọc Ánh thực sự là một người “truyền lửa” dân ca, dân vũ trong cộng đồng người Mông đen ở xã. Chị không chỉ truyền dạy cho lớp trẻ mà còn vận động các bà, các cô - những người nắm giữ làn điệu dân ca truyền thống - cùng tham gia. Nhờ đó, các vốn văn hóa văn nghệ truyền thống ở địa phương được truyền nối bền vững từ thế hệ này sang thế hệ khác. Chúng tôi đánh giá rất cao vai trò của chị Ánh trong việc gìn giữ, bảo tồn và phát huy văn hóa truyền thống ở địa phương”.