Những điều cần lưu ý khi điều trị bệnh tay chân miệng nội trú và ngoại trú

Khi nào thì cần cho trẻ bị tay chân miệng điều trị ngoại trú và nội trú là vấn đề nhiều phụ huynh quan tâm. Các bác sĩ cho biết, tùy vào mức độ biểu hiện cũng như tình trạng sức khỏe của trẻ mà bác sĩ sẽ chỉ định cho trẻ điều trị bệnh tay chân miệng ngoại trú hay nhập viện.

1. Điều trị bệnh tay chân miệng khi nào cần nhập viện/điều trị nội trú

Bệnh tay chân miệng là bệnh truyền nhiễm rất dễ lây lan từ người sang người do có nguyên nhân từ virus, đồng thời có thể gây nên rất nhiều biến chứng nặng nề nếu không được phát hiện kịp thời và điều trị đúng cách. Trong đó, vấn đề nên điều trị bệnh tay chân miệng ngoại trú hay cần nhập viện là vấn đề được rất nhiều người quan tâm và còn băn khoăn.

Trên thực tế, để quyết định bệnh tay chân miệng có thể được điều trị tại nhà hay phải nhập viện điều trị thì bác sĩ cần phải dựa vào mức độ biểu hiện bệnh của bệnh nhân.

Chỉ có một trường hợp duy nhất mà bệnh nhân sẽ được điều trị bệnh tay chân miệng tại nhà kết hợp với theo dõi theo lịch hẹn tại cơ sở y tế là khi người bệnh mắc bệnh tay chân miệng mức độ 1. Còn lại đối với tất cả các trường hợp khác thì bệnh nhân đều cần phải được nhập viện để điều trị và theo dõi liên tục.

Phân độ bệnh và nơi điều trị bệnh tay chân miệng theo hướng dẫn của Bộ Y tế:

- Mức độ 1: Bệnh nhân chỉ có các biểu hiện tổn thương tại da và niêm mạc, không có tổn thương tại các cơ quan khác. Trường hợp này, bệnh nhân có thể điều trị bệnh tay chân miệng ngoại trú và theo dõi thường xuyên tại cơ sở y tế theo lịch hẹn hoặc bất kỳ khi nào có biểu hiện của các mức độ nặng hơn.

- Mức độ 2: Bệnh nhân ngoài các biểu hiện của mức độ 1 thì còn có thể có tình trạng giật mình thường xuyên, sốt cao kéo dài, ngủ gà, mạch nhanh, rung giật nhãn cầu, yếu chi hoặc liệt chi, nuốt sặc hoặc nuốt ngọng,...

Những bệnh nhân mắc bệnh mức độ 2 thì cần phải được nhập viện điều trị, nhưng chưa cần nhập đơn vị hồi sức tích cực.

- Mức độ 3: Bệnh nhân có các biểu hiện nặng nề, mạch nhanh lớn hơn 170 lần/phút hoặc mạch chậm, vã mồ hôi, lạnh tay chân, huyết áp tâm thu tăng, rối loạn nhịp thở, giảm tri giác, tăng trường lực cơ.

- Mức độ 4: Bệnh nhân có các biến chứng của bệnh như sốc, phù phổi cấp, tím tái, SpO2 nhỏ hơn 90%, ngưng thở,...

Cả bệnh nhân mức độ 3 và mức độ 4 thì điều trị bệnh tay chân miệng đều cần được tiến hành tại đơn vị hồi sức tích cực.

2. Các lưu ý cần nhớ khi điều trị bệnh tay chân miệng tại nhà/điều trị ngoại trú

Như đã nói, bệnh nhân tay chân miệng có thể được cho điều trị ngoại trú tại nhà nếu chỉ mắc bệnh ở mức độ 1. Tuy nhiên, trong quá trình chăm sóc, điều trị bệnh tay chân miệng tại nhà cho bệnh nhân cần lưu ý một số điểm sau đây để đảm bảo điều trị an toàn và hiệu quả.

- Tuân thủ y lệnh của bác sĩ: Bệnh nhân cần phải được tuân thủ y lệnh của bác sĩ về sử dụng thuốc (thuốc hạ sốt, giảm đau, vitamin), đảm bảo sử dụng thuốc đúng chỉ định, đúng liều và đúng giờ. Ngoài ra, bệnh nhân cần tuân thủ lịch hẹn khám theo dõi của bác sĩ để tránh bỏ sót các diễn tiến xấu của bệnh.

- Đảm bảo vệ sinh: Bệnh nhân tay chân miệng cần phải được đảm bảo giữ vệ sinh cơ thể sạch sẽ, súc miệng bằng nước muối sinh lý hoặc các dung dịch sát khuẩn chuyên dụng theo chỉ định của bác sĩ để phòng chống bội nhiễm vi khuẩn tại các tổn thương trên da và niêm mạc.

- Dinh dưỡng đầy đủ: Bệnh nhân trong quá trình điều trị bệnh tay chân miệng cần phải được bổ sung dinh dưỡng đầy đủ bằng các loại thức ăn lỏng dễ tiêu, tránh sử dụng các loại thức ăn dễ gây đau cho bệnh nhân như thức ăn cay, nóng hoặc cứng. Thành phần dinh dưỡng trong bữa ăn phải phong phú, đa dạng và không nên kiêng cữ nhiều.

- Thực hiện tốt phòng chống lây lan bệnh: Khi điều trị bệnh tay chân miệng tại nhà thì người bệnh cần phải được thực hiện tốt các biện pháp phòng chống lây lan bệnh ra cộng đồng như nghỉ học, nghỉ việc tạm thời, tránh tiếp xúc với người lành, các vật dụng cá nhân của người bệnh cần phải được giặt giũ hoặc xử lý riêng,...

- Đưa người bệnh đến viện ngay khi cần thiết: Người nhà và bệnh nhân cần nắm được các biểu hiện nặng của bệnh đưa bệnh nhân đến bệnh viện kịp thời. Những dấu hiệu cảnh báo khi bị bệnh tay chân miệng như giật mình liên tục, sốt cao kéo dài, mạch nhanh, mất điều hòa động tác, rung giật nhãn cầu, yếu chi, liệt chi,...

Qua đây có thể thấy rằng, vấn đề điều trị bệnh tay chân miệng nội trú hay ngoại trú là vấn đề cần cân nhắc kỹ lưỡng bởi bác sĩ điều trị sau khi đã thực hiện đầy đủ các thăm khám cần thiết. Vì thế, khi có các dấu hiệu của bệnh tay chân miệng thì người bệnh không nên tự ý điều trị bệnh tại nhà khi chưa có các chỉ định cụ thể.