Nông nghiệp Tuyên Quang bứt phá từ chuyển đổi số và chuyển đổi xanh
Anh Nguyễn Việt Lâm, thôn Gốc Quéo, xã Tân Thanh kiểm tra giàn dây leo của khu nhà màng trồng dưa lưới.
Trước yêu cầu đổi mới mạnh mẽ, ngành nông nghiệp đang đứng trước nhiều thách thức về năng suất, chất lượng và biến đổi khí hậu. Trong bối cảnh đó, mô hình “chuyển đổi kép”, kết hợp giữa chuyển đổi số và chuyển đổi xanh, đang trở thành hướng đi quan trọng, giúp nâng cao giá trị nông sản, hiện đại hóa quy trình sản xuất và khẳng định bước tiến của nông nghiệp bền vững.
Tại thôn Gốc Quéo, xã Tân Thanh, trang trại thủy canh công nghệ cao của anh Nguyễn Việt Lâm là minh chứng cho hiệu quả của việc ứng dụng công nghệ vào sản xuất. Sau hơn 7 năm đầu tư, trang trại đã mở rộng lên hơn 8.000m² nhà màng, chuyên canh dưa lưới, ớt chuông, dưa chuột.
Hệ thống tưới nhỏ giọt, cảm biến tự động điều chỉnh độ ẩm và mực nước giúp tối ưu môi trường sinh trưởng, tạo ra nông sản chất lượng cao. Dưa lưới và dưa chuột của trang trại đã đạt chứng nhận OCOP 3 sao, mỗi năm cung ứng ra thị trường hơn 60 tấn dưa lưới, 15 tấn ớt chuông, 10 tấn dưa chuột cho nhiều tỉnh, thành và chuỗi siêu thị.
Trang trại cũng tạo việc làm ổn định cho 7 lao động địa phương với thu nhập bình quân 6 triệu đồng/người/tháng. Anh Lâm cho biết, sẽ tiếp tục mở rộng diện tích thủy canh và phát triển thêm cây trồng trên đất nhằm đa dạng hóa sản phẩm.
Không chỉ hộ sản xuất, nhiều hợp tác xã cũng đang thay đổi mạnh mẽ để bắt nhịp xu thế nông nghiệp hiện đại. Tại Hợp tác xã Nông, Lâm nghiệp Kim Bình, Giám đốc Cao Văn Phúc cho biết, mô hình nhà màng giúp hợp tác xã thuần hóa các giống dưa chất lượng cao như Kim hoàng hậu, dưa sữa, Ichiba...
Nhờ công nghệ kiểm soát nhiệt độ và độ ẩm, sâu bệnh được hạn chế đáng kể, năng suất và chất lượng sản phẩm được nâng lên. Chỉ với 2.700 m², hợp tác xã sản xuất khoảng 24 - 25 tấn dưa mỗi năm, thu gần 1 tỷ đồng.
Mô hình trồng rau thủy canh hoàn lưu của anh Hoàng Mạnh Cường (bên phải), phường Mỹ Lâm
Song song đó, các trang trại trên địa bàn tỉnh đã ứng dụng hệ thống tưới nhỏ giọt tự động, thiết bị bay không người lái để phun thuốc bảo vệ thực vật, cùng hệ thống cảm biến môi trường đất và nước nhằm tiết kiệm chi phí, nâng cao hiệu quả canh tác.
Hiện toàn tỉnh Tuyên Quang có hơn 3.900ha cây trồng áp dụng tiêu chuẩn nông nghiệp hiện đại, nông nghiệp thông minh. Việc ứng dụng công nghệ giúp giá trị sản phẩm tăng thêm 30 – 40% so với sản xuất truyền thống; tỷ lệ sâu bệnh giảm 35 – 40%, không xảy ra dịch hại diện rộng.
Theo đồng chí Phạm Mạnh Duyệt, Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường, Tuyên Quang là một trong những địa phương đi đầu trong thúc đẩy chuyển đổi số và chuyển đổi xanh.
Theo thống kê, đã có hơn 270 sản phẩm nông sản chủ lực của tỉnh được truy xuất nguồn gốc và bán trên các sàn thương mại điện tử như Lazada, Shopee, Tiki và các sàn giao dịch nông sản chuyên biệt, từ đó giúp nông dân tăng thu nhập, giảm phụ thuộc thương lái. Người tiêu dùng chỉ cần quét mã QR để tra cứu thông tin sản phẩm, từ quy trình canh tác, ngày thu hoạch, địa điểm sản xuất. Điều này không chỉ tạo niềm tin cho người tiêu dùng mà còn nâng cao giá trị thương hiệu của nông sản Tuyên Quang.
Bên cạnh chuyển đổi số, tỉnh cũng đẩy mạnh phát triển nông nghiệp hữu cơ, nông nghiệp tuần hoàn, cải tiến mô hình VAC khép kín nhằm tận dụng chất thải chăn nuôi làm phân bón và xử lý nước thải nuôi thủy sản. Mỗi năm, Tuyên Quang trồng hơn 11.000ha rừng, duy trì vị trí dẫn đầu khu vực miền núi phía Bắc về phát triển rừng, góp phần bảo vệ môi trường và thúc đẩy mô hình nông - lâm kết hợp.
Nhờ đổi mới tư duy và mạnh dạn ứng dụng khoa học - công nghệ, nông nghiệp Tuyên Quang đã có bước chuyển quan trọng: sản lượng lương thực hằng năm đạt khoảng 600 nghìn tấn; sản lượng gỗ rừng trồng hơn 1 triệu m³, đảm bảo nguồn nguyên liệu cho chế biến gỗ; sản lượng chè phục vụ xuất khẩu thuộc nhóm cao của cả nước.
Cùng với đó, nhiều đặc sản địa phương được người tiêu dùng ưa chuộng như cam sành, cá đặc sản, các sản phẩm OCOP.
Trong thời gian tới, ngành nông nghiệp - môi trường của tỉnh sẽ tiếp tục phối hợp triển khai các đề tài khoa học, dự án công nghệ trong lĩnh vực nông nghiệp và phát triển nông thôn; thực hiện hiệu quả các cơ chế, chính sách hỗ trợ phát triển sản xuất.
Tỉnh cũng khuyến khích doanh nghiệp, hợp tác xã đổi mới công nghệ trong chế biến và bảo quản nông sản, mở rộng diện tích sản xuất hữu cơ, áp dụng hệ thống truy xuất nguồn gốc và tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý chất lượng sản phẩm.
Sự bứt phá từ chuyển đổi số và chuyển đổi xanh của nông nghiệp Tuyên Quang giúp nông dân tăng thu nhập, thoát nghèo ngay tại quê hương.
