Nuôi dạy một đứa trẻ thích đọc sách

Có một thực tế là ngày nay trẻ lãng phí thời gian sử dụng smartphone, trò chơi điện tử, dành quá nhiều thời gian cho việc xem tivi hơn là ngồi đọc sách. Điều này khiến phụ huynh lo lắng, trăn trở.

Nếu cha mẹ mong muốn con "ôm" sách nhiều hơn, có thể tham khảo cuốn Nuôi dạy một đứa trẻ thích đọc sách của chuyên gia giáo dục Trung Quốc Doãn Kiến Lợi. Cuốn sách là những trải nghiệm, suy tư của tác giả về văn hóa đọc có ảnh hưởng đến sự phát triển của trẻ nhỏ như thế nào, đồng thời gợi ý những cách giúp con yêu thích việc đọc sách mà cha mẹ không phải áp đặt, nhắc nhở.

Đứa trẻ thích đọc không dễ trở nên xấu tính

Trong cuốn sách, tác giả nhấn mạnh đến tầm quan trọng của đọc sách đối với trẻ nhỏ. Việc con người sáng tạo ra chữ viết là một trong những phát minh vĩ đại nhất của loài người. Tất cả trí tuệ và tri thức vài nghìn năm qua của nhân loại đều được ghi chép lại dưới hình thức chữ viết, tạo thành một đại dương tri thức mênh mông vô cùng. Và đọc chính là một cách để chúng ta khám phá, tiếp nhận và phát triển tri thức đó.

Thuở đầu đời, mọi đứa trẻ đều trong sáng đơn thuần như tờ giấy trắng. Việc quyết định một người cả đời có sống tốt hay không, tiến lên phía trước hay tụt lùi về phía sau, cảm giác hạnh phúc trong lòng nhiều hay ít, lại phụ thuộc vào nhiều yếu tố, hơn nữa, phần lớn không thể kiểm soát được. Nhưng có một yếu tố ảnh hưởng vô cùng quan trọng mà chúng ta có thể kiểm soát được, chính là đọc.

Vậy khi đứa trẻ đọc sách thì chúng sẽ được gì? Doãn Kiến Lợi trả lời: một đứa trẻ đọc sách có thể không phải là đứa trẻ thành công nhất nhưng sẽ giúp con trở nên không xấu tính. Bởi vì một khi chúng có thói quen đọc sách, tức là đã hấp thụ được nguồn năng lượng tích cực, sách vở đã tưới nguồn tốt đẹp vào tâm hồn con, giúp con nuôi dưỡng những tình cảm tốt đẹp. Việc đọc khiến chúng ta nhìn thấy thế giới, nhìn thấy người khác, cũng có thể khiến con người nhìn thấy bản thân từ ngoài vào trong. Khi một người có thể nhìn thấy bản thân mình họ sẽ tự động bước vào quá trình sửa chữa, và trở lên có sức mạnh hơn, đây chính là tự mình hoàn thiện và tự mình trưởng thành.

Đừng ngại làm cha mẹ "lắm lời"

Để con thích đọc sách khó không? Câu trả lời của tác giả sẽ khiến cha mẹ bất ngờ đấy. Doãn Kiến Lợi khuyên chúng ta hãy trở thành những ông bố, bà mẹ lắm lời; lắm lời từ khi mang thai, đến lúc con được sinh ra, lớn lên. Với trẻ mà nói, tất cả mọi thứ tốt đẹp trên thế giới này đều mới mẻ. Màu sắc, âm thanh, xúc giác, vị giác… đều là quá trình trẻ nhận thức thế giới, âm thanh đến từ cha mẹ vô cùng quan trọng. Vì thế ngay từ khi con đang còn trọng bụng mẹ hãy thường xuyên kể chuyện và trò chuyện với con. Hãy nhớ, việc trò chuyện với con không bao giờ là quá sớm. Nó chính là điều kiên quyết để nuôi dạy một đứa trẻ thích đọc sách sau này.

Đừng ngại khi con còn quá nhỏ chưa biết chữ hay con hiếu động thích xé những trang sách. Quá trình đọc sách của con bao giờ cũng sẽ đi từ đọc sách thụ động, trẻ được bố mẹ, người thân đọc sách cho sau đó dần chuyển sang tự động, khi trẻ đã lớn và có thể tự mình đọc sách. Hãy để cho con trải nghiệm nhiều loại sách khác nhau từ sách văn học, khoa học đến cả những cuốn tiểu thuyết dài tập...

Đọc không phải là quá trình khó bước vào, mà quan trọng là để con cầm cuốn sách lên với niềm hứng khởi, say mê, yêu thích một cách tự nhiên mà không vướng bận bất cứ điều gì.

Cho con tấm gương

Nếu thực sự mong con yêu thích sách, cha mẹ không chỉ dạy dỗ mà trước hết phải là người làm gương cho con học hỏi. Thực tế với mọi đứa trẻ, người thầy đầu tiên, quan trọng nhất và vĩ đại nhất không ai khác hơn bố mẹ chúng. Do đó, nếu bố mẹ không có thói quen đọc sách, yêu sách, thậm chí trong nhà chưa từng xuất hiện một cuốn sách, hay tờ báo nào thì con cũng khó lòng mà thích đọc được.

Ngược lại, một đứa trẻ hàng ngày nhìn thấy mẹ cha say sưa đọc sách, lớn lên cùng sách có thể sớm phát triển nhân cách ngay từ giai đoạn đầu cuộc đời. Trẻ coi cha mẹ như một tấm gương và bắt chước làm theo những hình ảnh chúng thấy hàng ngày. Vì vậy, thật dễ hiểu khi một bà mẹ luôn xem tủ sách như trái tim của ngôi nhà thì con cái họ thật khó để chối bỏ sự lôi cuốn của những cuốn sách.

Trong nhà có mùi sách trẻ sẽ dễ bị mùi hương của sách hấp dẫn, tự nhiên chúng sẽ yêu thích việc đọc. Làm gương cho con trong việc đọc sách không chỉ giúp ích cho con, mà giúp ích cho cả bản thân phụ huynh.

Doãn Kiến Lợi là một chuyên gia giáo dục người Trung Quốc, cô từng có nhiều năm kinh nghiệm giảng dạy và tham gia vào lĩnh vực nghiên cứu giáo dục gia đình. Tại Việt Nam, cô được biết đến với cuốn sách nổi tiếng Người mẹ tốt hơn người thầy tốt.