Thay đổi tư duy sản xuất, người dân Yên Định mạnh dạn vươn lên làm giàu

Chuyển từ thói quen cũ sang cách làm mới

Con đường đất đỏ dẫn vào thôn Tiên Lý (xã Yên Định, Bắc Ninh) giờ đây không còn cảnh vắng vẻ mà nhộn nhịp tiếng xe tải vào ra thu mua nông sản. Nằm trong vùng lõi triển khai các dự án thuộc Chương trình Mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững giai đoạn 2021-2025, thôn Tiên Lý từng là địa bàn khó khăn, hạ tầng giao thông kém. Thách thức lớn nhất kìm hãm sự phát triển kinh tế nơi đây chính là sự thiếu hụt về kiến thức sản xuất, thông tin thị trường và kỹ thuật canh tác hiện đại.

"Nút thắt" đó đã dần được tháo gỡ khi công tác giảm nghèo bền vững ở địa phương đi thẳng vào thay đổi tư duy sản xuất, giúp bà con chuyển từ thói quen cũ sang cách làm mới. Từ đây, nhiều nông dân Tiên Lý đã không còn thụ động chờ hỗ trợ từ Nhà nước mà mạnh dạn tiếp cận cái mới, vươn lên thoát nghèo, làm giàu.

Anh Nguyễn Văn Đảm, Tổ trưởng Tổ nghề nghiệp chăn nuôi gà đồi thôn Tiên Lý, là một minh chứng. Từ chỗ chăn nuôi nhỏ lẻ, thiếu kiến thức và luôn lo sợ rủi ro dịch bệnh, anh đã tìm thấy hướng phát triển kinh tế mới cho gia đình và người dân trong thôn. Qua bản tin định hướng thị trường, chuyên mục khuyến nông trên hệ thống thông tin cơ sở và nền tảng số, anh hiểu rằng để thoát nghèo bền vững, không thể sản xuất manh mún, tự phát như trước đây, cần phải tính toán theo nhu cầu của thị trường. Chủ động học hỏi quy trình kỹ thuật và theo dõi dự báo nhu cầu thị trường, anh mạnh dạn mở rộng quy mô đàn gà lên 18.000 con/lứa, đồng thời chia sẻ kinh nghiệm, kỹ thuật cho các hộ chăn nuôi khác trong thôn.

Cùng với anh Đảm, 11 thành viên khác của Tổ nghề nghiệp chăn nuôi gà đồi thôn Tiên Lý giờ đây đã thoát nghèo, vươn lên khá giả, xây dựng nhà cửa khang trang. Bà Phi Thị Len, Chi hội trưởng Chi hội Phụ nữ thôn Tiên Lý, cho biết sự thay đổi cốt lõi nằm ở sự thay đổi tư duy sản xuất cũng như được tiếp cận các nguồn lực, đặc biệt là thông tin thị trường để tìm đầu ra cho sản phẩm.

Câu chuyện của chị Phạm Thị Lại cũng là một ví dụ điển hình. Trước đây, chị Lại phải xa nhà đi làm thuê, thu nhập không ổn định. Bước ngoặt đến với chị khi được tiếp cận định hướng sinh kế ngay tại địa phương, bao gồm cơ hội vay vốn ưu đãi và được trang bị kiến thức về mô hình nuôi gà thả đồi an toàn sinh học. Chị Lại đã quyết định quay về khởi nghiệp tại quê hương. "Nhờ được tiếp cận thông tin về thị trường, khoa học kỹ thuật và được tiếp cận nguồn vốn vay ưu đãi, tôi đã mạnh dạn đầu tư chuồng trại, phát triển chăn nuôi", chị Lại chia sẻ.

Không chỉ trong chăn nuôi, việc đổi mới tư duy còn thể hiện rõ trong mô hình trồng cây ăn quả tại Tiên Lý. Trong bối cảnh diện tích trồng lúa kém hiệu quả, năng suất thấp, nhiều hộ gia đình trong thôn đã mạnh dạn chuyển đổi sang trồng cây ăn quả, đặc biệt là cây ổi. Bà Ngô Thị Cậy (trú tại thôn Tiên Lý) nhớ lại những ngày tháng chật vật khi cả gia đình chỉ trông chờ vào mấy sào lúa ruộng cao. Làm quanh năm mà tích lũy chẳng được bao nhiêu, cái nghèo cứ mãi đeo bám gia đình bà. Được sự tuyên truyền, vận động của địa phương về chuyển đổi cơ cấu cây trồng, gia đình bà đã mạnh dạn chuyển 5 sào đất lúa sang trồng ổi. 

"Với năng suất khoảng 2 tấn quả một sào mỗi năm, thu nhập từ việc trồng ổi của gia đình tôi đạt khoảng 20 triệu đồng, cao gấp 5-7 lần so với trồng lúa. Cây ổi giờ đã trở thành 'cây thoát nghèo', giúp gia đình tôi sửa sang nhà cửa, cải thiện cuộc sống", bà Cậy chia sẻ.

Trao "cần câu" và hướng dẫn "cách câu"

Bên cạnh sự nỗ lực của người dân, yếu tố then chốt tạo nên "cú hích" trong giảm nghèo bền vững ở Tiên Lý chính là sự vào cuộc đồng bộ của chính quyền và các đoàn thể địa phương. Đảng ủy, UBND xã Yên Định định hướng, lập kế hoạch, còn Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể như Hội LHPN, Hội Nông dân, Đoàn Thanh niên… cùng giám sát, triển khai đến từng hội viên, đoàn viên của mình. Việc triển khai công tác giảm nghèo bền vững không chỉ dừng ở việc trao "cần câu" mà còn là hướng dẫn "cách câu", cung cấp "bản đồ" thông tin để người nghèo có thể nâng cao năng lực của mình, chủ động vươn lên thoát nghèo.

Cụ thể, Hội LHPN xã đóng vai trò nòng cốt trong việc quản lý các tổ vay vốn ủy thác, đứng ra tín chấp và hướng dẫn thủ tục để phụ nữ nghèo được tiếp cận nguồn vốn vay, đầu tư phát triển sản xuất. Cùng với đó, Hội Nông dân hỗ trợ kỹ thuật, tổ chức các hoạt động hướng dẫn nông dân áp dụng khoa học kỹ thuật vào sản xuất. Đoàn Thanh niên hỗ trợ công tác quảng bá, tiêu thụ nông sản. Mặt trận Tổ quốc thực hiện giám sát việc bình xét hộ nghèo được hỗ trợ vốn vay, đồng thời vận động hộ khá giả hỗ trợ hộ khó khăn thoát nghèo.

Với sự nỗ lực của cả hệ thống chính trị địa phương và người dân, công tác giảm nghèo bền vững của xã Yên Định đã đạt được nhiều kết quả tích cực. Những mô hình gà đồi hay vườn ổi tại Tiên Lý chính là một điểm sáng, khẳng định hướng đi đúng đắn khi gắn sản xuất với thị trường. Để kinh tế của Tiên Lý phát triển hơn nữa, điều mà nhiều người dân nơi đây mong chờ chính là sự đầu tư phát triển hạ tầng giao thông để việc vận chuyển nông sản được thuận lợi hơn, thúc đẩy giao thương. Bên cạnh đó, bà con cũng mong được tập huấn kỹ thuật, hỗ trợ xây dựng thương hiệu cho sản phẩm chủ lực là ổi và gà đồi Tiên Lý.