Trẻ bị viêm họng, làm sao để chăm sóc tại nhà không dùng thuốc?

Khoảng 1 tuần nay, bé Gia Bảo (4 tuổi) sáng nào ngủ dậy cũng hắt xì, mũi đặc, đau họng kèm ho đờm, có hôm sốt nhẹ. Bình thường con vui vẻ, chạy nhảy khắp nơi, mà ốm thì lại bám mẹ, khóc nhè và không chịu đi học. Đưa con đi khám, bác sĩ chẩn đoán viêm họng cấp, hướng dẫn chăm sóc tại nhà thay vì dùng thuốc ngay. Đây cũng là tình trạng chung của nhiều gia đình có trẻ nhỏ khi thời tiết giao mùa.

Viêm họng là tình trạng viêm lớp niêm mạc họng bị viêm khiến trẻ đau rát, khó nuốt, ho, đôi khi sốt và quấy khóc. Đây là bệnh đường hô hấp phổ biến nhất ở trẻ, đặc biệt thời điểm giao mùa. Phần lớn các trường hợp do virus gây ra và có thể tự khỏi sau 5-7 ngày. Tuy nhiên, một tỷ lệ nhỏ do vi khuẩn, điển hình là liên cầu khuẩn nhóm A, khi đó trẻ cần điều trị bằng kháng sinh, để phòng biến chứng nguy hiểm.

Nguyên nhân và cách phân biệt viêm họng ở trẻ

Viêm họng do virus: thường gặp nhất ở trẻ nhỏ, nguyên nhân là các virus cảm lạnh, cảm cúm, adenovirus... Biểu hiện dễ nhận biết là: sốt nhẹ, ho, sổ mũi trong, hắt hơi, nghẹt mũi, đôi khi kèm đỏ mắt hoặc tiêu chảy nhẹ. Các triệu chứng thường xuất hiện rầm rộ trong 1-2 ngày đầu rồi giảm dần, ít khi gây biến chứng nặng.

Viêm họng do vi khuẩn, đặc biệt liên cầu khuẩn nhóm A. Ít gặp hơn, nhưng nguy hiểm hơn vì có nguy cơ biến chứng tim, thận, khớp nếu không được điều trị đúng. Đặc trưng bởi sốt cao ≥39°C, đau họng dữ dội, amidan đỏ tấy hoặc có mủ, hạch cổ sưng đau. Điểm khác biệt quan trọng: trẻ thường không ho, không sổ mũi. Một số bé còn kèm đau bụng, nôn, nhức đầu.

Các yếu tố làm tăng nguy cơ khiến trẻ bị viêm họng:

Thời tiết giao mùa: sáng se lạnh, trưa và chiều nắng mưa đan xen khiến cơ thể trẻ chưa kịp thích nghi, hệ miễn dịch suy giảm, tạo điều kiện cho virus và vi khuẩn đường hô hấp dễ tấn công…

Phòng điều hòa kín: không khí kém lưu thông, độ ẩm không phù hợp, khiến niêm mạc mũi họng trẻ khô, tạo điều kiện cho virus, vi khuẩn xâm nhập gây viêm mũi, viêm họng…

Ngoài những yếu tố trên thì việc trẻ thường xuyên cho tay vào miệng, hít phải khói thuốc lá hoặc hút khói bụi đường và có sức đề kháng yếu cũng khiến tăng nguy cơ bị viêm họng.

Viêm họng ở trẻ em có gây biến chứng không?

Phần lớn các trường hợp viêm họng ở trẻ sẽ tự cải thiện sau 3-5 ngày, cảm giác đau rát cổ họng, khó nuốt cũng giảm dần và thường khỏi hẳn trong khoảng một tuần.

Tuy nhiên, nếu không chăm sóc đúng cách, bệnh có thể tái đi tái lại nhiều lần hoặc dẫn tới biến chứng đường hô hấp như viêm tai giữa, viêm xoang, viêm phế quản, thậm chí viêm phổi. Riêng viêm họng do liên cầu khuẩn, nếu bỏ sót hoặc điều trị muộn còn có nguy cơ để lại biến chứng nghiêm trọng hơn như viêm cầu thận cấp, thấp tim.

Cha mẹ cần đưa trẻ đi khám ngay khi có những dấu hiệu cảnh báo:

● Sốt cao liên tục ≥39-40°C.

● Khó thở, khó nuốt, chảy dãi.

● Phát ban ngoài da.

● Sưng phù vùng cổ hoặc lưỡi, cứng cổ.

● Hoặc khi trẻ có bệnh nền (tim bẩm sinh, suy giảm miễn dịch…).

Chăm sóc trẻ bị viêm họng đúng cách tại nhà

Trẻ có sức đề kháng tốt, viêm họng có thể sẽ tự khỏi sau khoảng một tuần với cách chữa đơn giản tại nhà. Để trẻ nhanh hồi phục, cha mẹ có thể áp dụng các cách chăm sóc sau:

Hạ sốt cho trẻ

Nếu trẻ sốt cao, cần theo dõi thân nhiệt thường xuyên và hạ sốt theo hướng dẫn của bác sĩ. Quan sát lượng nước tiểu, nếu trẻ 4-6 giờ không đi tiểu, cần đưa đi khám ngay.

Cho trẻ uống nước ấm hoặc mát

Cho trẻ uống đủ nước, ưu tiên nước ấm để làm dịu họng. Một số trẻ có thể thấy dễ chịu khi uống nước mát, nhưng nên tránh nước quá lạnh hoặc nước có gas.

Giữ vệ sinh bàn tay, răng miệng

Phụ huynh cần vệ sinh bàn tay cho bé sạch, dùng gạc rơ lưỡi miệng thường xuyên. Còn với các bé lớn cần tập xúc miệng, khò họng với nước muối.

Chế độ dinh dưỡng: cho trẻ ăn thức ăn mềm, dễ nuốt, giàu dinh dưỡng để tăng sức đề kháng.

Hỗ trợ từ siro ho cảm thảo dược: Cha mẹ có thể tham khảo siro ho hoặc viên ngậm thảo dược giúp làm dịu họng, giảm ho, giảm đờm. Sau đợt ốm, trẻ vẫn có thể ho có đờm hoặc ho khan kéo dài, cần kiên trì cho trẻ dùng siro ho để hỗ trợ giảm các triệu chứng.

Một số sản phẩm uy tín được nhiều mẹ ưu tiên cho trẻ sử dụng như Thực phẩm bảo vệ sức khỏe Siro ho cảm Ích Nhi. Sản phẩm có công dụng hỗ trợ giải cảm, hỗ trợ giảm ho, hỗ trợ giảm sổ mũi và tiêu đờm. Với thành phần trong siro là quất (tắc), cát cánh từ vùng trồng dược liệu sạch đạt chuẩn GACP-WHO.

Với trẻ trên 3 tuổi thì sử dụng Thực phẩm bảo vệ sức khỏe Siro Ích Nhi 3+ có thêm Núc Nác, Bạc Hà hỗ trợ giảm ho, sổ mũi, tiêu đờm. Ngoài ra, mẹ có thể kết hợp với Viên ngậm Ích Nhi có thành phần Keo ong để hỗ trợ giảm ho, đau rát họng, khản tiếng hiệu quả.

Viêm họng ở trẻ em đa phần không nguy hiểm nếu được chăm sóc đúng cách. Cha mẹ không nên tự ý dùng kháng sinh, thay vào đó cần quan sát kỹ triệu chứng, cho trẻ nghỉ ngơi, uống đủ nước, vệ sinh sạch sẽ. Khi có dấu hiệu bất thường hoặc bệnh kéo dài, cần đưa trẻ đi khám để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.