Bóng đen chủ nghĩa khủng bố không phải là mới xuất hiện tại Bỉ. Từ khoảng 20 năm về trước, cảnh sát Bỉ đã điều tra một mạng lưới khủng bố có tên GIA đến từ Algeria. Tổ chức này có cất trữ một văn bản tiếng Ả Rập viết về những cống hiến của Al-Queada và ông trùm khủng bố khét tiếng Osama Bin Laden. Đây được ghi nhận là tổ chức thánh chiến đầu tiên từng được tìm thấy tại Châu Âu.
GIA chỉ là một trong số rất nhiều tổ chức khủng bố khác đã và đang hình thành tại Bỉ. Trong những năm qua, Bỉ đã phát hiện ra hàng loạt nhóm khủng bố cực đoan khác như nhóm Hồng quân, tổ chức Eta, IRA…
 |
| Khung cảnh tan hoang trong vụ tấn công tại Bỉ. |
Chỉ hai ngày trước vụ khủng bố lịch sử 11/9/2001 tại Mỹ, có 2 kẻ khủng bố mang hộ chiếu Bỉ đội lốt đoàn làm phim đã kích hoạt bom tự sát, giết chết tướng Ahmed Shad Massoud, người cuối cùng ở Afghanistan đứng lên chống lại Taliban.
Năm 2014, tên khủng bố cực đoan Mehdi Nemmouche giết chết 4 người tại Bảo tàng Do thái ở thủ đô Brussels. Đến cuối năm 2015, những tên khủng bố còn sống sót sau cuộc tấn công đẫm máu tại Paris lại tiếp tục chọn Bỉ làm nơi ẩn náu. Chỉ mới 4 ngày sau khi bắt giữ được nghi phạm cuối cùng còn sống sót trong vụ khủng bố tại Paris, chính nước Bỉ đã trở thành mục tiêu tiếp theo của khủng bố.
Ngày 22/3, hai cuộc tấn công liên tiếp xảy ra tại sân bay và tàu điện ngầm ở trung tâm thủ đô Brussel khiến hàng chục người thiệt mạng và hàng trăm người khác bị thương. Nhà nước Hồi giáo IS đứng ra nhận trách nhiệm về những cuộc tấn công này. Các nhà chức trách đối mặt với một câu hỏi: Tại sao nước Bỉ lại hấp dẫn những kẻ khủng bố đến vậy?
 |
| Vị trí chiến lược khiến Bỉ rơi vào tầm ngắm của khủng bố. |
Nguyên nhân thứ nhất phải kể đến là vị trí đắc địa của đất nước xinh đẹp này. Bỉ nằm ở vị trí chiến lược của châu Âu, giữa 3 cường quốc Anh, Pháp và Đức. Đồng thời Bỉ lại thuộc khối Hiệp ước Schengen – Hiệp ước đi lại tự do của châu Âu. Điều này quá tiện lợi để những kẻ khủng bố đến rồi đi, nhanh chóng và an toàn. Diện tích không lớn nên ai cũng có thể băng qua Bỉ bằng ô tô chỉ trong vỏn vẹn vòng 2 giờ đồng hồ.
Nguyên nhân thứ hai: Bỉ là nơi đặt trụ sở của rất nhiều cơ quan quan trọng của khu vực và Thế giới như NATO, Liên minh Châu Âu EU, Tổ chức hải quan thế giới, Hiệp hội viễn thông liên ngân hàng và tài chính quốc tế (SWIFT), Tổ chức kiểm soát hàng không Châu Âu (Eurocontrol). Ngoài ra, trên đất nước Bỉ còn có 2.000 công ty quốc tế, 2.500 cơ quan quốc tế, 150 công ty luật quốc tế. Với sự hội tụ đông đảo của các thành phần như vậy, Bỉ chính xác là một mục tiêu tuyệt vời để các tổ chức khủng bố "lên tiếng" quảng bá cho tiếng tăm của chúng.
 |
| Bỉ là nơi tập trung nhiều cơ quan đầu não quan trọng của các tổ chức khu vực và quốc tế. |
Mặc dù là nơi tập trung rất nhiều các trụ sở quan trọng, đóng vai trò thủ đô ngoại giao của thế giới, Bỉ và đặc biệt là thủ đô Brussel lại có một hệ thống an ninh khá lỏng lẻo. Bộ máy an ninh toàn quốc của Bỉ tương đối nhỏ so với tầm quan trọng và mối nguy khủng bố của nó. Đồng thời, bộ máy này còn bị đánh giá là hoạt động kém hiệu quả.
 |
| An ninh Bỉ được đánh giá là hoạt động khá kém hiệu quả. |
Một điểm trừ nữa về an ninh của Bỉ là tệ nạn mua bán vũ khí trái phép. Thủ đô Brussel nổi tiếng là nơi mà mọi người có thể dễ dàng mua bán vũ khí bất hợp pháp. Số lượng cảnh sát hoạt động trong lĩnh vực phòng chống mua bán vũ khí là rất hạn chế.
Sự đặc biệt của đạo Hồi tại Bỉ cũng có thể là nguyên nhân của các cuộc tấn công. Hồi giáo tại Bỉ có khá nhiều điểm khác biệt với tất cả các nước châu Âu khác. Hầu hết giáo sĩ đạo Hồi ở Bỉ đều là người nước ngoài hoặc học từ bên ngoài rồi về nước truyền đạo. Điều này đã tạo cơ sở để cho Hồi giáo cực đoan lan tỏa trực tiếp trong lòng đất nước.
 |
| Molenbeek, 1 trong 19 quận của thủ đô Brussel luôn được coi là nơi tuyên truyền thánh chiến mạnh mẽ nhất tại Châu Âu. |
Nguyên nhân cuối cùng có lẽ là sự hỗn loạn của nước Bỉ, đặc biệt là tại quận Molenbeek, thủ đô Brussel – nơi vẫn được xem như là “trung tâm thánh chiến” tại châu Âu. Dân số tại đây chỉ khoảng 100.000 người, trong đó có tới 30% người có quốc tịch nước ngoài và đến 40% là người nhập cư. Tỷ lệ thất nghiệp ở đây luôn ở mức cao, khoảng 25% và hầu hết đều là thanh niên. Hầu hết cư dân trẻ tuổi tại đây là người gốc Hồi giáo. Họ phải đối mặt với sự phân biệt chủng tộc hằng ngày. Điều này đã tạo nên một nền tảng hoàn hảo cho sự phát triển của chủ nghĩa cực đoan, và biến khu vực thành nơi trú ngụ lý tưởng cho những thành phần khủng bố.