Bác sĩ nội trú Thanh Huyền, khoa Hô hấp, BV Nhi TƯ cho biết, hiện chưa có con số thống kê đầy đủ về bệnh viêm mủ màng phổi tại Việt Nam. Tuy nhiên, trong 9 tháng đầu năm 2015, có hơn 40 trẻ nhỏ mắc viêm mủ màng phổi điều trị tại khoa Hô hấp của BV. Đa phần các bé đến viện ở giai đoạn muộn nên cần điều trị phẫu thuật.
Điều đáng nói, viêm mủ màng phổi là bệnh lý hoàn toàn có thể điều trị khỏi. Nếu trẻ đến viện sớm, việc điều trị có thể bao gồm dùng kháng sinh hoặc kết hợp kháng sinh với chọc hút dịch mủ bằng kim hoặc dẫn lưu mủ khoang màng phổi. Tuy nhiên, 90% trường hợp, viêm mủ màng phổi khởi đầu bằng biểu hiện ho và sốt, giống như trong các bệnh nhiễm khuẩn hô hấp thông thường. Những triệu chứng không điển hình này khiến việc chẩn đoán bệnh ở giai đoạn đầu trở nên khó khăn.
Bệnh nhân nặng được điều trị đặc biệt tại BV Nhi TƯ |
Bé Trần Bảo K. (11 tháng tuổi), tỉnh Hà Nam, đang điều trị tại khoa Hô hấp, BV Nhi TƯ. Ban đầu, bé có dấu hiệu ho, sốt và phát ban kéo dài 5 ngày. Gia đình đưa K. đi khám ở cơ sở khám chữa bệnh ở địa phương. Sau 5 ngày điều trị bằng kháng sinh, tình trạng bệnh không thuyên giảm và được chuyển đến BV Nhi TƯ. Tại đây, bệnh nhi được chẩn đoán viêm mủ màng phổi. Các bác sĩ đã tiến hành phẫu thuật làm sạch mủ trong khoang màng phổi kết hợp với dùng kháng sinh. Bé K. đã hồi phục và ra viện sau 16 ngày điều trị.
Điều trị muộn, dễ ảnh hướng đến hô hấp
Bác sĩ Thanh Huyền cho biết thêm, viêm mủ màng phổi là tình trạng bệnh lý gây nên bởi quá trình viêm kèm theo tích mủ trong khoang màng phổi do các vi khuẩn sinh mủ. Bệnh thường xuất hiện sau viêm phổi. Nếu không được chẩn đoán và điều trị kịp thời, mủ trong khoang màng phổi sẽ tạo thành các khoang vách, để lại hậu quả lâu dài, ảnh hưởng đến khả năng giãn nở của phổi và chức năng hô hấp của trẻ.
Phim X-quang lồng ngực ở một trẻ với biểu hiện sốt và khó thở phát hiện đám mờ lớn ở phổi trái |
Viêm mủ màng phổi có thể xảy ra cấp tính nhưng cũng có thể mạn tính. Trong trường hợp cấp tính, bệnh xảy ra đột ngột, rầm rộ, sốt cao, đau đầu, da xanh, mệt mỏi, gầy sút nhanh do nhiễm khuẩn, nhiễm độc, do mất nước và chất điện giải. Tuy vậy, cũng có thể gặp dạng giống cảm cúm nên người bệnh hoặc người nhà dễ bỏ qua dẫn đến bệnh nặng.
Nhiều trẻ đến điều trị muộn khi dịch mủ đã tạo thành các khoang vách, thì chọc hút hay dẫn lưu sẽ không kết quả. Lúc này, trẻ cần được phẫu thuật để làm sạch mủ trong khoang màng phổi, phá bỏ các vách ngăn, tạo điều kiện cho phổi giãn nở. Tuy nhiên, phẫu thuật mở ngực ở trẻ nhỏ tiềm ẩn nhiều nguy cơ và về lâu dài vẫn ảnh hưởng đến chức năng hô hấp của trẻ. Ngoài ra, trẻ còn có nguy cơ bị dày dính màng phổi sau này.
Nhiều trẻ đến điều trị muộn khi dịch mủ đã tạo thành các khoang vách, thì chọc hút hay dẫn lưu sẽ không kết quả. Lúc này, trẻ cần được phẫu thuật để làm sạch mủ trong khoang màng phổi, phá bỏ các vách ngăn, tạo điều kiện cho phổi giãn nở. Tuy nhiên, phẫu thuật mở ngực ở trẻ nhỏ tiềm ẩn nhiều nguy cơ và về lâu dài vẫn ảnh hưởng đến chức năng hô hấp của trẻ. Ngoài ra, trẻ còn có nguy cơ bị dày dính màng phổi sau này.